Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony, zgadzasz się na ich użycie. OK Polityka Prywatności Zaakceptuj i zamknij X

POLITYKA USA I GB A POLSKA CZECHOSŁOWACJA 1945-48

19-01-2012, 14:49
Aukcja w czasie sprawdzania była zakończona.
Aktualna cena: 50 zł     
Użytkownik inkastelacja
numer aukcji: 2036022446
Miejscowość Kraków
Wyświetleń: 5   
Koniec: 13-01-2012 20:13:15
info Niektóre dane mogą być zasłonięte. Żeby je odsłonić przepisz token po prawej stronie. captcha



PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
POLSKA I CZECHOSŁOWACJA W POLITYCE STANÓW ZJEDNOCZONYCH I WIELKIEJ BRYTANII 1[zasłonięte]945-19



PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W DOLNEJ CZĘŚCI AUKCJI (CZASAMI TRZEBA WYKAZAĆ SIĘ CIERPLIWOŚCIĄ W OCZEKIWANIU NA ICH DOGRANIE)


AUTOR -
MAREK KAZMIERZ KAMIŃSKI

WYDAWNICTWO, WYDANIE, NAKŁAD -
WYDAWNICTWO - POLSKA AKADEMIA NAUK, INSTYTUT HISTORII, KOMITET NAUK HISTORYCZNYCH, WARSZAWA 1991
WYDANIE - 1
NAKŁAD - 1200 EGZ.

STAN KSIĄŻKI -
BARDZO DOBRY MINUS JAK NA WIEK (ZGODNY Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają sprzedawany przedmiot).

RODZAJ OPRAWY -
ORYGINALNA, MIĘKKA

ILOŚĆ STRON, WYMIARY, WAGA -
ILOŚĆ STRON - 380
WYMIARY - 20,5 x 13 x 1,7 CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - 0,392 KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)

ILUSTRACJE, MAPY ITP. -
NIE ZAWIERA


KOSZT WYSYŁKI -
8 ZŁ - KOSZT UNIWERSALNY, NIEZALEŻNY OD ILOŚCI I WAGI, DOTYCZY PRZESYŁKI PRIORYTETOWEJ NA TERENIE POLSKI.

ZGADZAM SIĘ WYSŁAĆ PRZEDMIOT ZA GRANICĘ. KOSZT WYSYŁKI W TAKIM PRZYPADKU, USTALA SIĘ INDYWIDUALNIE WEDŁUG CENNIKA POCZTY POLSKIEJ I JEST ZALEŻNY OD WAGI PRZEDMIOTU. (PREFEROWANYM JĘZYKIEM KONTAKTU POZA OCZYWIŚCIE POLSKIM JEST ANGIELSKI, MOŻNA OCZYWIŚCIE PRÓBOWAĆ KONTAKTU W SWOIM JĘZYKU NATYWNYM.)

I AGREE to SEND ITEMS ABROAD. The COST of DISPATCHING In SUCH CASE, IS ESTABLISH ACCORDING TO PRICE-LIST of POLISH POST OFFICE SEVERALLY And it IS DEPENDENT FROM WEIGHT of OBJECT. ( The PREFERRED LANGUAGE of CONTACT WITHOUT MENTIONING POLISH IS ENGLISH, BUT YOU CAN OBVIOUSLY TRY TO CONTACT ME IN YOUR NATIVE LANGUAGE.)


DODATKOWE INFORMACJE - W PRZYPADKU UŻYWANIA PRZEGLĄDARKI FIREFOX MOŻE WYSTĄPIĆ BŁĄD W POSTACI BRAKU CZĘŚCI TEKSTU LUB ZDJĘĆ, NIESTETY NARAZIE JEDYNYM ROZWIĄZANIEM JAKIE MOGĘ ZAPROPONOWAĆ TO UŻYCIE INTERNET EXPLORERA LUB WYSZUKIWARKI "OPERA", Z GÓRY PRZEPRASZAM ZA NIEDOGODNOŚCI.
PRZY OKAZJI PRZYPOMINAM O KOMBINACJI KLAWISZY CTRL+F (PRZYTRZYMAJ CTRL I JEDNOCZEŚNIE NACIŚNIJ F), PO NACIŚNIĘCIU KTÓREJ Z ŁATWOŚCIĄ ZNAJDZIESZ INTERESUJĄCE CIĘ SŁOWO O ILE TAKOWE WYSTĘPUJE W TEKŚCIE WYŚWIETLANEJ WŁAŚNIE STRONY.



SPIS TREŚCI LUB/I OPIS -


KLIKAJĄC TUTAJ MOŻESZ ŚCIĄGNĄĆ LUB OTWORZYĆ PLIK ZE SPISEM KOMPLETNYM


POLSKA AKADEMIA NAUK
INSTYTUT HISTORII KOMITET NAUK HISTORYCZNYCH
Marek Kazimierz Kamiński
POLSKA I CZECHOSŁOWACJA
W POLITYCE
STANÓW ZJEDNOCZONYCH I WIELKIEJ BRYTANII
1[zasłonięte]945-19
Warszawa 1991





Marek Kazimierz Kamiński urodzony w Warszawie w 1948 roku. Absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pracownik naukowy Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Autor licznych artykułów i recenzji w periodykach naukowych. Specjalizuje się w badaniach nad historią najnowszą, zajmuje się również popularyzacją wiedzy historycznej. Współautor [obok Michała Jerzego Zachariasa] pracy pt. Polityka zagraniczna IIRzeczypospolitej [1[zasłonięte]918-19], Warszawa 1987, bardzo wysoko ocenionej przez recenzentów krajowych i zagranicznych. Autor monografii pt. Polsko-czechosłowackie stosunki polityczne 1[zasłonięte]945-19, Warszawa 1990, za którą otrzymał w r. 1990 nagrodę naukową im. Joachima Lelewela Wydziału I Nauk Społecznych PAN oraz nagrodę tygodnika "Polityka" za rok 1991.
Opracowanie graficzne i techniczne - Maria Zaar Redaktor - Justyn Skrzypek





SPIS TREŚCI

WSTĘP........................................................7
ROZDZIAŁ I
ROLA MOCARSTW ANGLOSASKICH
W POWOŁANIU TYMCZASOWEGO RZĄDU
JEDNOŚCI NARODOWEJ.................................11
ROZDZIAŁ II
MOCARSTWA ANGLOSASKIE WOBEC
PROBLEMU OKUPACJI CZECHOSŁOWACJI
PRZEZ WOJSKA SOJUSZNICZE..........................77
ROZDZIAŁ III
SPRAWA WYBORÓW W POLSCE W POLITYCE MOCARSTW ANGLOSASKICH...........................125
ROZDZIAŁ IV
MOCARSTWA ANGLOSASKIE WOBEC PROBLEMU
UTRZYMANIA PRZEZ CZECHOSŁOWACJĘ
ZWIĄZKÓW ZE ŚWIATEM ZACHODNIM................193
ROZDZIAŁ V
POLITYKA MOCARSTW ANGLOSASKICH
WOBEC POLSKI PO WYBORACH DO SEJMU............239
ROZDZIAŁ VI
MOCARSTWA ANGLOSASKIE W OBLICZU
KOMUNISTYCZNEGO ZAMACHU
STANU W CZECHOSŁOWACJI...........................283
ZAKOŃCZENIE.............................................329
BIBLIOGRAFIA.............................................357
SUMMARY
POLAND AND CZECHOSLOVAKIA IN THE POLICY
OF THE UNITED STATES AND GREAT BRITAIN
DURING THE 1[zasłonięte]945-19 PERIOD.........................371
INDEKS.....................................................375





WSTĘP

Niniejsza monografia poświęcona została problematyce nigdy dotychczas nie ujmowanej całościowo. Znane są jedynie prace, w których jako podmiot działań politycznych występuje jedno lub dwa mocarstwa anglosaskie ale oddzielnie w stosunku do Polski lub Czechosłowacji /por. w bibliografii tytuły prac Lukasa, Ullmanna, Zyblikiewicza/. Identyczność sytuacji, w jakiej ostatecznie znalazły się narody obu tych zachodnich sąsiadów ZSRR, skłoniła mnie nie tylko do przeanalizowania kwestii polskiej w polityce Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii w latach 1[zasłonięte]945-19, ale również polityki tych mocarstw wobec państwa czechosłowackiego w tym samym okresie. Wyniki analiz pozwoliły mi na napisanie w zakończeniu syntetycznego studium porównawczego, wieńczącego całość szczegółowych rozważań.
Nie tylko wzgląd na podobieństwo losu Polski i Czechosłowacji od chwili przeprowadzenia przez komunistów czechosłowackich zamachu stanu w lutym 1948 roku przemawiał za nieograniczaniem się do problematyki polskiej. Polskę i Czechosłowację różnił przecież podczas drugiej wojny światowej od innych państw Europy Środkowo-Wschodniej, które stały się później ofiarami ekspansji radzieckiej, status sprzymierzeńców, a następnie formalnych zwycięzców nad Rzeszą hitlerowskką i jej satelitami. Z drugiej strony w obu tych państwach, w przeciwieństwie do również alianckiej Jugosławii, nie istniała silna partyzantka komunistyczna, która byłaby w stanie samodzielnie, bez pomocy radzieckiej, przejąć władzę w chwili załamywania się administracji okupanta niemieckiego-
Droga do zniewolenia Polski i Czechosłowacji przez Związek Radziecki musiała więc przebiegać inaczej niż w wypadku pozostałych państw Europy Środkowo-Wschodniej. Wprowadzenie formalnego reżimu okupacyjnego akceptowanego przez wszystkie trzy mocarstwa, tak jak to miało miejsce w stosunku do Rumunii, Bułgarii i Węgier, nie wchodziło w rachubę. Stalinowi pozostawała gra dyplomatyczna ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią oraz tworzenie faktów dokonanych na polskich i czechosłowackich obszarach, opanowanych przez Armię Czerwoną przy zachowaniu pozorów poprawnego postępowania wobec wy-
zwalanych sojuszników. Mocarstwa anglosaskie mogły również posługiwać się orężem dyplomatycznym, utrudniając, a w optymalnym przypadku uniemożliwiając radzieckiemu dyktatorowi narzucenie Polsce i Czechosłowacji komunistycznego systemu sprawowania władzy. Nie ulega dziś wątpliwości, że w interesie Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii leżało niedopuszczenie do podziału Europy i podporządkowania jednej jej części mocarstwu nienasyconemu w swym zewnętrznym ekspansjonizmie.
Oba państwa anglosaskie nie zdołały się jednak przeciwstawić agresywnej polityce radzieckiej. Podejmując trud napisania tej monografii starałem się wyjaśnić przyczyny, dla których polityka Stanów Zjednoczonych i Wielka Brytania okazała się nieefektywna. Moim celem było również ukazanie różnic politycznych między obu mocarstwami anglosaskimi, zarówno w sferze koncepcji, jaki konkretnych działań. Dążyłem również do tego, aby Czytelnik w pełni zdał sobie sprawę z faktu, iż mimo wspólnego niebezpieczeństwa, zagrażającego cały czas Polsce i Czechosłowacji ze strony wschodniego sąsiada, państwa te nic znajdowały się w latach 1[zasłonięte]945-19 w identycznej sytuacji. Tcorciyczn ic więc każde z nich miało inne szansę na uniknięcia totalitaryzmu komunistycznego i sprowadzenia do roli wasala ZSRR.
Podstawową bazę źródłową niniejszej monografii stanowią brytyjskie i amerykańskie dokumenty dyplomatyczne. Kilkakrotny pobyt w Londynie umożliwił mi przestudiowanie zgromadzonych w Public Record Office akt departamentu północnego Foreign Office, zajmującego się kontaktami z Polską i Czechosłowacją oraz akt placówek brytyjskich w tych krajach. Zapoznałem się również z niepublikowanymi brytyjskimi zapisami konferencji w Jałcie i Poczdamie. Bardzo cenne okazały się ponadto znajdujące się w tymże archiwum protokoły posiedzeń rządu brytyjskiego wraz z załącznikami. Dotychczas żaden ze znanych mi historyków, zarówno krajowych jak i zagranicznych, nie dokonał systematycznej kwerendy interesujących mnie materiałów w Public Record Office. Tylko nieliczne i wyrywkowe dokumenty brytyjskie zostały wykorzystane przez Lubomira Zyblikicwicza /por. recenzję autora monografii z pracy Zyblikiewicza zamieszczoną w "Przeglądzie Historycznym", t. LXXVI, z.3, Warszawa 1985, s.615-620/.
Do niezwykle wartościowych należy również wielotomowa seria amerykańskich dokumentów dyplomatycznych wydawana przez Departament Stanu pt. Foreign Relations of the United States. Służyła mi ona jako podstawa analizy amerykańskiej polityki wobec Polski i Czechosłowacji. Niemożność dostępu do amerykańskich archiwaliów starałem
się rekompensować wykorzystując streszczenia dokumentów i cytaty zawarte w pracach amerykańskich badaczy Richarda Ć.Lukasa i Waltera Ullmanna, którzy dotarli do niepublikowanych materiałów Departamentu Stanu /por. recenzje autora monografii z tych prac zamieszczone w "Studiach z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej" t.XIX, Warszawa 1983, s.235-239 oraz t.XXI, Warszawa 1985, s.232-236/ .Pragnąłbym również zwrócić uwagę na wydawnictwo pt. Archiwum Ruchu Robotniczego, w którym znalazło się wiele bardzo interesujących dokumentów z Centralnego Archiwum KC PZPR, pozwalających zrozumieć metody działania komunistów w Polsce.
Jako cezurę początkową monografii przyjąłem styczeń 1945 roku czyli okres bezpośrednio poprzedzający konferencję jałtańską.Cczurę końcową stanowi natomiast luty 1948 roku, a więc miesiąc, w którym komuniści czechosłowaccy dokonali zamachu stanu. Cały ten okres od stycznia 1945 roku do lutego 1948 roku należy wyodrębnić jako zamkniętą chronologicznie całość , tym różniącą się od lat następnych, iż w tym czasie istniały jeszcze możliwości /krócej w Polsce, dłużej w Czechosłowacji/ innego rozwoju sytuacji w obu krajach. Stalin nie zdążył jeszcze podporządkować sobie bez reszty obu państw, a mocarstwa anglosaskie miały szansę aktywnego oddziaływania na bieg wypadków na ich obszarze.
Pracę podzieliłem na sześć rozdziałów o charakterze analitycznym oraz obszerne syntetyczne zakończenie. Rozdziały poświęcone polskiej problematyce przeplatają się z rozdziałami dotyczącymi Czechosłowacji. W każdym z nich narracja ogniskuje się wokół problemu najistotniejszego z punktu widzenia przyszłości danego państwa.
Dla Polski takim problemem w pierwszej połowie 1945 roku było powołanie, zgodnie z postanowieniami konferencji jałtańskiej, Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej /rozdział pierwszy/. Od postawy mocarstw anglosaskich zależeć miało, czy komuniści zdołają utrzymać w nim przewagę nad siłami politycznymi, reprezentatywnymi dla aspiracji niepodległościowych społeczeństwa polskiego. Z kolei dla Czechosłowacji pierwszoplanowa była kwestia, który z aliantów: ZSRR czy też Stany Zjednoczone, wyzwoli większość ziem znajdujących się prawie do ostatnich dni wojny pod okupacją niemiecką oraz czy na terenie republiki stacjonować będą wojska zwycięskich sprzymierzeńców /rozdział drugi/. To ostatnie zagadnienie zostało rozstrzygnięte do końca 1945 roku.
Sprawie wolnych i nieskrępowanych wyborów w Polsce, których dobrowolnymi gwarantami na konferencjach w Jałcie i Poczdamie stały się
mocarstwa anglosaskie, same korzystające z dobrodziejstwa systemu demokracji parlamentarnej, poświęcony został następny rozdział /rozdział trzeci/. Obejmuje on okres od lipca 1945 roku do stycznia 1947 roku. Przed Czechosłowacją pojawił się natomiast inny problem o kluczowym znaczeniu, a mianowicie zagadnienie utrzymania związków ze światem zachodnim poprzez doprowadzenie do zawarcia traktatów politycznych z Francją, a następnie Wielką Brytanią /rozdział czwarty/. Od stosunku mocarstw anglosaskich do tych planów zależało, czy koncepcja prezydenta Bcncśa stworzenia z Czechosłowacji "pomostu między Wschodem a Zachodem" ma szansę realizacji. Plany polityków nicko-munistycznych skupionych wokół Bencśa załamały się w drugiej połowie 1947 roku.
Sfałszowane wybory do sejmu w Polsce sprawiły, że jedynym potencjalnym konkurentem partii komunistycznej pozostała PPS. Mocarstwa anglosaskie miały więc jeszcze możliwość wygrywania socjalistów przeciw komunistom. Na tę kartę postawili właśnie Brytyjczycy /rozdział piąty/. Pod koniec lipca 1947 roku ich nadzieje rozwiały się ostatecznie. W drugiej połowie tego roku Czechosłowacja, w odróżnieniu od Polski nie stała się jeszcze krajem zdominowanym przez komunistów. Anglo-sasi mogli przypuszczać, że prędzej czy później dojdzie w Republice do decydującej rozgrywki politycznej tym bardziej, że komuniści w drugiej połowie 1947 roku czynili próby przejęcia pełni władzy w państwie. Stosunkowi mocarstw anglosaskich do wewnętrznej walki politycznej w Czechosłowacji poświęcony został ostatni rozdział /rozdział szósty/. Komunistyczny zamach stanu w lutym 1948 roku sprawił, że Czechosłowacja stała się takim samym państwem satelickim ZSRR jak Polska. Zakończenie monografii ma charakter rozdziału syntetyzującego szczegółowe ustalenia sześciu poprzednich rozdziałów analitycznych.
Monografia, którą oddaję do rąk Czytelnika, stanowi próbę wyjaśnienia, dlaczego Polska i Czechosłowacja padły ofiarą radzieckiej ekspansji. Może też, moim zdaniem, spełnić pożyteczną rolę jako lektura dla tych polityków, któr/y d/iałają na rzecz rozluźnienia dotychczasowych zależności państw Europy Środkowo-Wschodnicj od Związku Radzieckiego.





BIBLIOGRAFIA

I. Źródła archiwalne Public Record Office /PRO/
1/ Akta Forcign Office
Zespól FO-371, General Correspondence
a/ Norlhcrn Department /N/ - Poland /1[zasłonięte]945-19/
teczki: 47579, 47580, 47581, 47623, 47647, 47706, 47707, 47708, 47831, 56354, 56355, 56356, 56357, 56358, 56359, 56418, 56419, 56420, 56421, 56422, 56423, 56424, 56425, 56434, 56435, 56505, 56506, 56596, 56598, 56638, 66092, 66093, 66094, 66099, 66100, 66101, 66102, 66124, 66125, 66126, 66127, 66143, 66152, 66153, 66154, 66155, 66156, 66157, 66158, 66159, 66175, 66176, 66211, 66227, 66236, 66254, 66256, 71525, 71526,71571,71572,71606.
b/ Rcconstruction /U/
teczki: 50867 /Potsdam/
c/ Northern Department /N/ - Czechoskwakia /1[zasłonięte]945-19/
teczki: 47076,47087,47088,47089,47090,47091,47092,47093,47094, 47095, 47096, 47107, 47108, 47109, 47111, 47112, 47113,47114, 47184, 47186, 47192, 47199, 56003, 56004, 56005, 56006, 56007, 56008, 56009, 56010, 56011, 56012, 56013, 56057, 56058, 56060, 56081, 56085, 65084, 65783, 65784, 65785, 65786, 65787, 65789, 65790, 65794, 65796, 65797, 65798, 65802, 65805, 65815, 65835, 65840, 71252, 71253, 71264, 71283, 71284, 71302, 71303, 71304, 71311, 71329, 77246.
Zespół FO-688, Embassy and Consular Archivcs,
Poland: Correspondence /1[zasłonięte]945-19/
teczki: 30, 31, 32, 33,37.
Zespól FO-817, Embassy and Consular Archivcs,
Czcchoslovakia: Correspondence /1[zasłonięte]945-19/
teczki: 48, 50,55, 61.
2/ Akta Cabinet Papcrs /CAB/z lat 1[zasłonięte]944-19 /Cabinet Conclusions, Confidcntional Anncxcs, Memoranda, Annexcs/
CAB 65 tomy: 44, 48,49, 50,51, 52, 53, 54. CAB 66 tomy: 53, 60,62, 63,66.
CAB 128 łomy: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10,11,12, 14. CAB 129 tomy: 4, 6, 8,19, 22, 23, 25,
Centralne Archiwum KC PZPR
1/ Zespól CKW PPS /295/XX/, Wydział Zagraniczny /1[zasłonięte]946-19/
teczki: 69, 70, 71, 92, 95, 96,129, 144,145,147. 2/ Zespół KC PPR /295/XX/, Wydział Zagraniczny /1[zasłonięte]946-19/
teczki: 79, 80, 94.
II. Prasa/1[zasłonięte]945-19/
"Dziennik Połski i Dziennik Żołnierza"
" Financial Times"
"New York Times"
"Przegląd Polski"
"Sunday Times"
"Times"
"Washington Post"
III. Wydawnictwa źródeł i źródła drukowane
"Archiwum Ruchu Robotniczego", t.VI, Warszawa 1981; t.VII, Warszawa 1982; t.IX, Warszawa 1984; t.X, Warszawa 1986.
Armia Krajowa w dokumentach 1[zasłonięte]944-19, t.V, październik 1944 - lipiec 1945, Londyn 1981, t.VI, Uzupełnienie, Londyn 1989.
Cesta ke kvetnu. Vznik lidovć demokracie v Ćcskoslovcnsku, t.I i II, Praha 1965.
Ciechanowski J., Proces szesnastu w Moskwie, "Zeszyty Historyczne", nr 53, Paryż 1980.
"Congrcssional Record", Procccdings and Dcbatcs, Washington, D.C., 1[zasłonięte]945-19.
"The Department of State Bulletin", Washington, D.C., 1[zasłonięte]945-19.
Documents on Polish-Soviet Relalions 1[zasłonięte]939-19, vol.II, 1[zasłonięte]943-19, Lon-don 1967.
Dokument Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z 1945 r., "Krytyka", nr 6, Warszawa 1980.
Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, LVIII, styczeń 1944 - grudzień 1945, Warszawa 1974.
Dokumenty. Jak montowano Rząd Jedności Narodowej w Moskwie w 1945 roku, "Zeszyty Historyczne", nr 83, Paryż 1988.
Dokumenty. Ostatnia misja Hopkinsa w Moskwie, "Zeszyty Historyczne", nr 87, Paryż 1989.
Dokumenty z historie ćeskoslovenske politiky 1[zasłonięte]939-19, l.I i II, Praha 1966.
Dokumenty z Public Record Office /Wybrała i przetłumaczyła J.J./, "Zeszyty Historyczne", nr 83, Paryż 1988.
Foreign Relalions oflhe United States /dalej FRUS/. Diplomalic Papcrs 1944, vol.III, The British Commonwcalth and Europę, Washington 1965.
FRUS. Diplomalic Papcrs, The Confcrcnccs at Malta and Yalta 1945, Washington 1955.
FRUS. Diplomalic Papcrs, The Confcrcncc of Berlin /The Polsdam Confcrcnce/ 1945, vol.I i II, Washington 1960.
FRUS. Diplomalic Papcrs 1945, vol.lL, General: Political and Economic Mattcrs, Washington 1967.
FRUS. DipJomatic Papcrs 1945, vol.lll, European Advisory Commis-sion; Austria; Germany, Washington 1968.
FRUS. Diplomatic Papcrs 1945, vol.IV, Europę, Washington 1968. FRUS. Diplomalic Papcrs 1945, voI.V,Europc, Washington 1967.
FRUS. Diplomalic Papcrs 1946, vol.II, CounciI of Foreign Ministcrs, Washington 1970.
FRUS. Diplomalic Papcrs 1946, vol.VI, Eastcrn Europę; The Sovicl Union, Washington 1969.
FRUS. Diplomalic Papcrs 1947, vol.II, CounciI of Foreign Ministcrs; Germany and Austria, Washinglon 1972.
FRUS. Diplomatic Papcrs 1947, vol. III, The British Commonweallh; Europę, Washinglon 1972.
FRUS. Diplomalic Papcrs 1947, vol.IV, Eastcrn Europę; The Sovicl Union, Washington 1972.
FRUS, Diplomatic Papcrs 1948, vol.IV, Eastcrn Europę; The Soviel Union, Washington 1974.
The Great Powers and the Polish Qucstion 1[zasłonięte]941-19, cd. by A.Polonsky, London 1976.
Interpelacja posłów PSL do Rządu RP w sprawie nadużyć przy przygotowaniu, przeprowadzaniu i obliczaniu wyników głosowania ludowego, 16 VIII 1946 r., "Krytyka", nr 10/11, Warszawa 1981.
Interpelacja posłów PSL, oprać, L.S., "Krytyka", nr 6, Warszawa 1980. Mikolajczyk S., W służbie narodu i państwa, Warszawa 1989.
Ostrowski L., Usupełnienie do bloku materiałów o PPS /w nr 4/, "Krytyka", nr 7, Warszawa 1980.
Ostrowski L, Z dziejów powojennej PPS. Wymiana listów między Zygmu-netem Żuławskim a Slanisławem Szwalbe, "Krytyka", nr 12, Warszawa 1982.
The Papers of Dwight David Eisenhower, The War Years, vol.VI, ed. by A.D.Chandlcr, Baltimor, London 1970.
"Parliamcntary Dcbatcs". Housc of Commons, London 1[zasłonięte]945-19.
Poland in the British Parliament 1[zasłonięte]939-19, cd. by W. Jędrzcjewicz, vol.III, Summcr 1944 - Summcr 1945, New York 1965.
Polska 1946 roku w opiniach francuskiego dyplomaty, "Polityka", nr 30, 23 VII 1988.
Polskie Stronnictwo Ludowe w latach 1[zasłonięte]945-19. Dokumenty z dziejów niezależnego ruchu ludowego w Polsce. Przygotował do druku Władysław Bartoszcwski, Warszawa 1981.
Program odbudowy Rządu Premiera Gottwalda Republiki Czechosłowackiej, Praga 1947.
Protokół przesłuchania świadka, "Krytyka", nr 6, Warszawa 1980.
PPR. Rezolucje, odezwy, instrukcje i okólniki Komitetu Centralnego 1[zasłonięte]946-19, Warszawa 1961.
Protokoły Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS /listopad 1945 - styczeń 1946/, "Z Pola Walki", nr 3/4,1983.
Protokoły KC11945/, "Zeszyty Historyczne", nr 24, Paryż 1973.
Realc E., Raporty. Polska 1[zasłonięte]945-19, Paryż 1968.
Ripka H., S Vychodem a Zapadem, Londyn 1944.
Rewolucja w zaciszu gabinetów. Protokoły posiedzeń rady ministrów Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, "Tygodnik Demokratyczny", nr 28,10 VII 1988.
Rom I., List Osóbki-Morawskiego do Eisenhowera, "Zeszyty Historyczne", nr 81, Paryż 1987.
Rozmowa prezesa Stanisława Mikołajczyka z generałem WłAndersem w dniu 24II1945 r., "Zeszyty Historyczne", nr 83, Paryż 1988.
Roosevelt and Churchill. Their Secret Wartime Correspondence. Ed. by F.L.Loewenheim, H.D., Langlcy, MJonas, London 1975.
Sowietskij Sojuz na mieżdunarodnych konferencijach pierijoda Wielikoj Otieczestwiennoj Wojny 1[zasłonięte]941-19 gg., .W,Krimskaja Konfierienci-ja rukowoditieliej triech sojuznych dierżaw - SSSR, SSzA i Wieli-kobritaniji /4-11 fiewralia 1945 g./. Sbornik dokumientow, Moskwa 1984; t.VI, Bierlinskaja /Potsdamskaja/ Konferencija rukowoditieliej triech sojuznych dierzaw - SSSR, SSzA i Wielikobritaniji ll ijulia -2 awgusta 1945 g./. Sbornik dokumientow, Moskwa 1984.
Sprawa polska w czasie drugiej wojny światowej na arenie międzynarodowe]. Zbiór dokumentów, Warszawa 1965.
"Treaty Serics", London 1[zasłonięte]945-19.
Ucieczka Mikołajczyka z PRL w 1947roku, "Zeszyty Historyczne", nr 74, Paryż 1985.
Wyrwa T., Generał Anders i demobilizacja Wojska Polskiego na Zachodzie w raportach dyplomatów francuskich, "Zeszyty Historyczne", nr 84, Paryż 1988.
"Zbiór dokumentów" , pod red. J.Makowskicgo, Warszawa 1946. IV. Pamiętniki, wspomnienia i wywiady
Anders W, Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1[zasłonięte]939-19, Londyn 1981.
Aron R., Widz i uczestnik, Londyn 1984.
Augustyński Z., Miesiące walki. Tjc wspomnień redaktora "Gazety Ludowej", Warszawa 1988. "
Bagiński K., "Proces szesnastu" w Moskwie, "Zeszyty Historyczne", nr 4, Paryż 1963.
BcneS E., Pameti. Od Mnichova k nove vdlce a k novemu vitezstvi, Praha 1947.
Bicń A., Bóg jest wyżej, dom jest dalej, Warszawa 1986. Bień A., Proces szesnastu, "Prawo i Życic", nr 6,11II1989. Bliss-Lanc A., / Saw Poland Betrayed. An American Ambassador Reports
to American People, Indianapolis, New York 1948. Bohlcn Ch.E., Witness to History 1[zasłonięte]929-19. New York 1973. Bradlcy O.N., Żołnierska epopeja, Warszawa 1963. Byrncs J.F., Speaking Frankly, New York, London 1947.
Cena niezależności. Ze Stanislawem Mazurem, b.członkiem Państwowej Komisji Wyborczej reprezentującym PSL, rozmawia Elżbieta Sado-wska. "Tygodnik Kulturalny" nr 42, 25 VI1989.
Charlton M., Czarny orzeł i ptaszki. Kryzys Imperium Sowieckiego - od Jałty do Solidarności. Historia mówiona, Warszawa 1989.
Chorążyna H., Przeciw sowietyzacji Polski. PSL 1[zasłonięte]945-19, "Wieści", nr 20, Bruksela, czerwiec 1982.
Churchill W.S., The Second World War, vol.VI, Triumph and Tragedy, London 1981.
Ciechanowski J., Defeat in Victory, New York 1947.
Colville J., The Fringes of Power, 10 Downing Street Diaries 1[zasłonięte]939-19, New York, London 1985.
Dcane J.R., The Strange Alliance, New York 1947.
Dcsanti D., Polska... początek wszystkiego, "Zeszyty Historyczne", nr 35, Paryż 1976.
The Diaries of SirAlexander Cadogan, 1[zasłonięte]938-19, ed. by D.Dilks, London 1971.
The Diaries of Edward R.Steltinius, Jr., 1[zasłonięte]943-19, cd. by T.CampbclI and G.C. Herring, New York 1975.
Drtina R, Ćeskoslovensko mAj osud, sv.I, kniha 1-2, sv.II, kniha 1-2,
Toronlo 1982. Drzcwiccki W., W walce o jedność polskiej emigracji politycznej; Stanisław
Mikołajczyk o sytuacji w kraju - rozmowa przeprowadzona w dniu 17
listopada 1947, "Zeszyły Historyczne", nr 44, Paryż 1978. Dżilas M., Rozmowy ze Stalinem, Paryż 1962. Eden A., Pamiętniki 1[zasłonięte]938-19, t.II, Obrachunki, Warszawa 1972. Fcicrabcnd L.K., Soumrak ćeskoslovenskć demokracie. Vzpominky z lon-
dynske vlddy od jara 1944po navrat do vlasti, Washington D.C. 1967. Fcicrabcnd L.K., Pod vlddou ndrodni fronty, Washington D.C. 1968. Ficrlingcr Z., Ve służbach ĆSR. Pameti z druheho zahranićniho odboje,
t.II, Praha 1948.
Firt J., Zaznamy ze starych denikA, Koln 1985. The Forrestal Diaries, cd. by W.Millis, New York 1951. Gicłżyński W., Gazeta Ludowa - tamte wybory, "Gazeta Wyborcza", nr
20, 5 VI1989. Grcw J.C., The Turbulent Era. A Diplomatic Record of Forty Years 1904-
1945, cd. by W.Johnson, vol.II, Boston 1952. Griffis S., Lying in State, New York 1952. Harriman W.A. and Abel E., Special Envoy to Churchill and Stalin
1[zasłonięte]941-19, New York 1975. Hora O., Svedectvi o pući. Z boja proti komunizaci Ćeskoslovenska,
Toronto 1978.
Kcnnan G.E ,Memoirs 1[zasłonięte]925-19, Boston, Toronlo 1967. Kopański S., Wspomnienia wojenne 1[zasłonięte]939-19, Londyn 1972. Kopccky V, ĆSR a KSĆ. Pamelni vypisy k historii Ćeskoslovenkerepubliky
a k boji KSĆ za socialisticke Ceskoslovensko, Praha 1960. Korboński S., W imieniu Rzeczypospolitej, Paryż 1954. Korboński S., W imieniu Kremla, Paryż 1956. Kuropicska J., Misja w Londynie, Warszawa 1981. Lcahly W.D., / was there. The Personal Story of the Chief of Staff to the
Presidents Roosevelt and Truman based on his Notes and Diaries
madę at the Time, London 1950.
Lcrski J., Emisariusz Jur, Londyn 1984.
Mackicwicz S., Zielone oczy, Warszawa 1958.
Mantcl E, Wachlarz wspomnień, Paryż 1980.
Marzccki A., Tym gorzej dla faktów, Londyn 1979.
Mikołajczyk S., Diariusz /prowadzony przez Marię Hulewiczl, oprać. Ra-
szewski W. i Leń W, Siedlce 1988.
Mikołajczyk S., The Paltem of Soviet Domination, London 1948. Montgomcry B.L., Wspomnienia, Warszawa 1961.
Moravcc E, Śpión, jemuźneverili, Toronto 1977.
Nowak J. /Jcziorański Z./, Kurier z Warszawy, Londyn 1978.
Pat ton G.S., Wojna jak ją poznałem, Warszawa 1964
Popici K., Od Brześcia do "Polonii", Londyn 1967.
The Private Papers of Senator Vandenberg. cd by Arlhur H., Vandcnbcrg,
Jr. with the Collaboration of Joc Allcx Morris, Boston 1952. PSL i inni, oprać. K.Miclnicki, "Tygodnik Kulturalny", nr 20,14 V 1989.
Pużak K., Wspomnienie 1[zasłonięte]939-19, "Zeszyty Historyczne", nr 41, Paryż 1977.
Raczyński E., W sojuszniczym Londynie. Dziennik ambasadora 1[zasłonięte]939-19, Londyn 1960.
Raczyński E., Żcnczykowski T, Od Genewy do Jałty. Rozmowy radiowe, Londyn 1988.
Ripka H., Le coup dePrague. Une revołution prefabriąuee, Paris 1949. Schcllcnbcrg W, Wspomnienia, Wrocław 1987.
Sprawa polska podczas II wojny światowej w świetle pamiętników, oprać S.Zabicłlo, Warszawa 1958.
Stalin i stalinizm. Rozmowy Georgeya Urbana, Londyn 1987.
Stctlinius E.R., Roosevelt and the Russians. The Yalta Conference, London 1950.
Stimson H.L., Bundy Mc.G., On Aaive Service in Peace and War New York 1948.
Stransky J., East Wind over Prague, London 1950.
Slypułkowski Z., W zawierusze dziejowej. Wspomnienia 1[zasłonięte]939-19, Londyn 1951.
Szlcmicnko S., Jeszcze raz o Sztabie Generalnym w latach wojny, Warszawa 1976. J
TCborsky E.,Beneśovymoskevskecesty, "Svćdcctvi", r.I,ć.3-4,Paris 1957. Torańska T, Oni, Londyn 1985.
Truman H., Mcmoirs. 1945 Year of Decisions, vol.I, New York 1965. Wardziński M., W jałtańskiej matni, Warszawa 1988.
Witnesses to the Origins ofthe Cold War. Ed. by TT.Hammond, Scatle and London 1986.
Wójcik S., Na trzydziestolecie wyborów, "Zeszyty Historyczne", nr 43 Paryż 1978.
Wójcik S., Stanowisko Wincentego Witosa w 1945 roku, "Zeszyty Historyczne", nr 34, Paryż 1975.
Wydarzenia 3 maja 1946 w Krakowie /Relacja Jana Deszcza, prezesa Zarządu Bratniej Pomocy Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1945-471, "Krytyka", nr 26, Warszawa 1987.
Wywiad z Adamem Bieniem, "Zeszyty Historyczne", nr 87, Paryż 19S9.
Żuławski Z., Wspomnienia, Warszawa 1980.
V. Opracowania monograficzne i artykuły
Andcrson T.H., The United States, Great Britain and the Cold War 1944-
1947, Columbia and London 1981. Andrusicwicz A., Stronnictwo Pracy 1[zasłonięte]937-19. Ze studiów nad dziejami
najnowszymi chadecji w Polsce, Warszawa 1988.
Andrzcjcwski J., "Budujemy więc to nasze państwo..." /Kilka uwag o
programie Polskiego Stronnictwa Ludowego 1[zasłonięte]945-191, "Krytyka",
nr 19-20, Warszawa 1985. Andrzcjcwski J., Pierwsza monografia Polskiego Stronnictwa Ludowego,
"Krytyka", nr 19-20, Warszawa 1985. Andrzcjcwski J., Stanisław Mikołajczyk czyli dramat i klęska realisty,
"Krytyka", nr 10-11, Warszawa 1981. Baszkicwicz J., Historia Francji, Warszawa 1978.
Bclda J., Boućck M., Dcyl Z., KlimcS M., Na rozhranidwou epoch, Praha 1968.
Borkowski J., Rola i działalność PSL w latach 1[zasłonięte]945-19. Maszynopis pracy doktorskiej, Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego przyNKZSL.
Borkowski J., Przegrał bo wygrać nie mógł, "Odrodzenie", nr 50, 1988.
Borodzicj W., Rozmowy polsko-francuskie 1[zasłonięte]945-19. Zapomniany epizod z historii dyplomacji, "Kwartalnik Historyczny", rocz. XCIII, 1986, nr 1.
Brcgman A., Dzieje Pustego Fotela. Konferencja w San Francisco i sprawa
polska, Londyn 1948. Bród T., Ćcjka E., Na zćipadnom fronte. Historia ćeskoslovenskych
vojenskych jednotiek na zapade v rokach druhej svctovej vojny, Bra-
tislava 1965. Bryant A., Triumph in the West 1[zasłonięte]943-19. Based on the Diaries and
Autobiographical Notes of Field Marshal The Viscount Alanbrook
K.G., O.M., London 1960. Brzeziński Z.., Jedność czy konflikty, Londyn 1964.
Buczek R., Na przełomie dziejów. Polskie Stronnictwo Ludowe w latach 1[zasłonięte]945-19, Toronto 1983.
Buczek R., Udział delegacji polskiej w Konferencji Poczdamskiej w 1945 roku, "Zeszyty Historyczne", nr 34, Pary/ 1975.
Bujak W., Historia Stronnictwa Pracy 1937-[zasłonięte] 194650, Warszawa 1988.
Bujnowski J., Czy Polskę sprzedano w Jakie?, "Krytyka", nr 19-20, Warszawa 1985.
Bujnowski J., Nie paść na kolana, "Krytyka", nr 21, Warszawa 1986.
Bujnowski J., O oporze 1[zasłonięte]944-19 czyli w poszukiwaniu proporcji, "Krytyka", nr 17, Warszawa 1984.
Burnham J., Bierny opór czy wyzwolenie? Analiza celów amerykańskiej polityki zagranicznej, Paryż 1953.
Cambcll J.C., The United States in World Affaires 1[zasłonięte]945-19, New York, London 1947.
Campbell J.C., The United States in World Affaires 1[zasłonięte]947-19, New York, London 1948.
Clemcns D.S., Yalta, London, New York 1972.
The Conduct ofSoviet Foreign Policy, cd. by Hoffmann E.P., Flcron F.J., Jr., New York 1980.
Coutouvidis J., Reynolds J., Poland 1[zasłonięte]939-19, Lciccster Univcrsily
Press 1986. Cywiński B.,...Potęgą jest i basta, Warszawa 1981.
Ćeskoslovenskd revoluce v letech 1[zasłonięte]944-19^ Sbornik prispevkti. z konfe-rence historikti k 20 vyroći osvobozeni ĆSSR, Praha 1966.
Cierny J., Nova orientdcia zahranićnej politiky Ceskoslovenska 11[zasłonięte]-19481, Bralislava 1979.
Davics L.E., The Cold WarBegins. Soviet-American Conflict overEastern Europę, Princeton, New Jersey 1974.
Dębccki R., Stanisław Mikołajczyk - polityk przypomniany. Już nie na indeksie? Rozmowa z prof. J.Borkowskim z Instytutu Historii PAN, "Reporter", Inlerprcss Nr 2/32, marzcc-kwiecicń 1989. R VI.
Duchdćck J., The Slrategy of Communist Infiltration. The Case of Cze-choslovakia, New Havcn, Conncclicut 1949.
DuchdĆck J., O zahranićnie politickou ońentaci ĆSRpred unorem 1948, "Svćdcctvi", nr 45, Paryż 1973.
Duraczyński E., Generał Iwanów zaprasza. Przywódcy podziemnego państwa polskiego przed sądem moskiewskim, Warszawa 1989.
Duraczyński E., Stanisław Mikołajczyk, Szkic do portretu, "Polityka", nr 5, 4 II1989.
D/icwanowski M.K., The Communist Party of Poland. An Outline of History, Cambridge, Massachusctts 1959.
Ehrman J., Grand Slrategy, vol.VI, October 1944 -August 1945, London 1956.
Erickson J., The Road to Berlin. Stalin^ Warwith Germany, vol.2, London 1983.
Feis H., Between War and Peace. The Polsdam Conference, Princeton, New Jersey 1967.
Fcis H., Churchill, Roosevelt, Stalin. The War They Waged and the Peace They Sougth, Princeton, New Jersey 1974.
Feis H., From Trust to Terror. The Onset ofthe Cold War, 1[zasłonięte]945-19, New York 1970.
Fcjtó E, Hisloire des democratiespopulaires. 1. Lyere de Staline 1[zasłonięte]945-19, Paris 1952.
Fcjtó E, Praski zamach stanu 1948, Warszawa 1984.
Fcjló E, Un pont ąui na pu etre conslruit: le projet de t rai te franco-tchecoslovaque, "Politiquc Etrangćrc", nr 1, Paris 1976.
Gaddis J.L., Slra/egies ofContainment. A Critical Appraisal of Postwar American National Security Policy, New York, Oxford 1982.
Gaddis J.L., The United States and the Origins ofthe Cold War 1[zasłonięte]941-19, New York, London 1972.
Gimbeł J., The American Occupation of Germany. Polilics and the Mili-tary, 1[zasłonięte]945-19, Slanford, California 1968.
Gimbcl J., The Origins of the Marshall Plan, Stanford, California 1976.
Grudziński P., Przyszłość Europy w koncepcjach Franklina D. Roosevelta 11[zasłonięte]-19451, Warszawa 1980.
Grudziński P., Uczeni i barbarzyńcy. Polityka nuklearna Stanów Zjednoczonych 1[zasłonięte]939-19, Warszawa 1987.
Grzędziński E., PPS-owski epizod w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego, "Życic Warszawy", 14 X 1988.
Hallc J.L., Moment przełomowy, w: "Zimna wojna, policentryzm, Europa". Zbiór rozpraw pod redakcją L.Łabędzia, Londyn 1968.
Hcllcr M., Nickricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego, t.l, Londyn 1985, t.2, Londyn 1987.
Hcrring G.C. Jr., Aid to Russia 1[zasłonięte]941-19. Strategy, Diplomacy, The Origins ofthe Cold War, New York, London 1973.
A History ofthe Czechoslovak Republic 1[zasłonięte]918-19. Ed. by Mamatcy Y.S. and Luża R., Princclon, New Jersey 1973.
Hogan M.J., The Marshall Plan. America, Britain and the Reconstruction of Western Europę, 1[zasłonięte]947-19, Cambridge, New York 1987.
Holzer J., Agonia PPS. Socjaliści polscy w sojuszu z PPR 1[zasłonięte]944-19, Warszawa 1981.
Jałta wczoraj i dziś. Wybór publicystyki 1[zasłonięte]944-19, Londyn 1985.
J.T.L., Inna Polska Ludowa /Ideologia i program Polskiego Stronnictwa Ludowego/, "Krylyka", nr 10-11, Warszawa 1981.
Kamiński M.K., Polsko-czechoslowackie stosunki polityczne 1[zasłonięte]945-19, Warszawa 1990.
Kamiński M.K., Stanowisko brytyjskie wobec prób zbliżenia między rządem w Warszawie a władzami francuskimi 11[zasłonięte]-19471, "Kwartalnik Historyczny", rocz.XC!V, 1987, nr 4, Warszawa 1988.
Kapłan K., Nekrvava revoluce, Toronto 1985.
Kapłan K., Povalećne Ćeskoslovensko. Ćeskoslovensko 1[zasłonięte]945-19. Narody a hranice, Mnichov 1985.
Karpiński Z., Losy złota polskiego podczas drugiej wojny światowej, "Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia", Warszawa 1957.
Karski J., The Great Powers and Poland 1[zasłonięte]919-19. Front Versailles to Jałta, New York, London 1985.
Kcnnan G.F., American Diplomacy 1[zasłonięte]900-19, London 1952.
Kcrslcn K., Jałta w polskiej perspektywie, Londyn 1989.
Kcrstcn K., Narodziny systemu władzy. Polska 1[zasłonięte]943-19, Paryż 1986.
Kcrstcn K., Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej /Studium historyczne/, Warszawa 1974.
Kcrstcn K., Rozważania wokół podziemia 1[zasłonięte]945-19 IV, "Krytyka", nr 25, Warszawa 1987.
Kcrsten K., Rozważania wokół podziemia 1[zasłonięte]945-19 fW/. Programy-1945 rok, "Krylyka", nr 27, Warszawa 1988.
KIuz S., W potrzasku dziejowymi WIN na szlaku AK. Rozważania i dokumentacja, Londyn 1978.
Korbcł J., The Communist Subversion of Czehoslovakia 1[zasłonięte]938-19. The Failure ofCoexislence, Princclon, New Jersey 1959.
Korbcl J., Twentieth-CenturyCzechosłovakia. TheMeanings ofltsHistory, New York 1977.
Korboński S., Polskie Państwo Podziemne. Przewodnik po Podziemiu z lat 1[zasłonięte]939-19, Paryż 1975.
Koryn A., Rumunia w polityce wielkich mocarstw 1[zasłonięte]944-19, Warszawa 1983.
Kowalik T, Spory o ustrój społeczno-gospodarczy Polski 1[zasłonięte]944-19, Warszawa 1980.
Kowalski W.T., Walka dyplomatyczna o miejsce Polski w Europie 11[zasłonięte]-19451, Warszawa 1970.
Kowalski W.T., Wielka koalicja 1[zasłonięte]941-19, Uli, Rok 1945, Warszawa 1978.
Kra"l V, Osvobozeni Ćeskoslovenska, Praha 1975.
Krasuski J., Historia RFN, Warszawa 1981.
Krasuski J., Polityka czterech mocarstw wobec Niemiec 1[zasłonięte]945-19, Poznań 1967.
Kukieł M, Polskie Siły Zbrojne po zakończeniu wojny, "Przegląd Polski", styczeń 1947, nr 1.
Kurtyka J., Generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek" II[zasłonięte]889-19/, Warszawa 1989.
Laqucr W., Europę sińce Hitler. The Rebirth of Europę, New York 1982.
Lcilgcbcr W, 1946 - Rok decyzji w sprawie rozwiązania Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w świetle dokumentów brytyjskich, "Zeszyty Hislorucznc", nr 42, Paryż 1977.
Leopold K., Przywódcy Polski Podziemnej przed sądem moskiewskim,
Warszawa 1989. Lcttrich J., History of Modern Slovakia, Toronto 1985.
Librach J., The Rise ofthe Soviet Empire. A Study ofSoviet Foreign Policy, New York, Washington 1964.
Lityński J., Polskie Stronnictwo Ludowe - model oporu, "Krytyka", nr 10-11, Warszawa 1981.
Lukas R.C., Bitter Legacy. Polish-American Relations in the Wake of World
War U, Kentucky 1982. Lukas R.C., The Strange Allics. The United States and Poland, 1[zasłonięte]941-19,
Knoxvillc 1978.
Lundcstad G., The American Non-Policy towards Eastern Europę 1[zasłonięte]943-19. Universalism in anArea not of Essential Interest to the United States, Oslo, New York 1975.
Luźa R.V, The Liberation of Prague: an American Blunder? A Notę, "Kosmas. Journal of Czechoslovak and Central Europcan Stu-dies",vol.3, No. 1,1984.
Luźa R., The Transfer ofthe Sudeten Germans. A Study ofCzech-German Relations 1[zasłonięte]933-19, New York 1964.
Latyński M., Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych,
Londyn 1985. Lokaj B., Likwidacja Polskich Sil Zbrojnych, "Zeszyty Historyczne", nr
35, Paryż 1976.
Marczak T, U źródeł referendum z 30 czerwca 1946 roku, "Dzieje Najnowsze", 1981, t.3.
Mastny V, Russiafs Road to the Cold War. Diplomacy, Warfare and the Politics ofCommunism, 1[zasłonięte]941-19, New York 1979.
Mołdawa T, Naczelne władze państwowe Polski Ludowej, Warszawa 1979. Narinskij M.M., Polska a plan Marshalla. Za kulisami odmowy, "Polityka", nr 48,1 XII 1990.
Nowak J., Czy można było ocalić niepodległość Polski i jak ją odzyskać, w: Nowak ., /Jeziorański Z./, Polska pozostała sobą, Londyn 1980.
Nowak J., Polityka amerykańska wobec kraju i emigracji w latach zimnej wojny, "Zeszyty Historuczne" nr 74, Paryż 1985.
Odbój a revoluce 1[zasłonięte]938-19, Praha 1965.
Paczkowski A, Stanisław Mikołajczyk czyli klęska realisty /zarys biografii
politycznej/, Warszawa 1991. Pfaff J., Jałta: Deleni svgta nebo legenda? Z ćeskoslovenskeho zorneho
uhłu, "Listy", r XV, duben 1985, ć 2. Pobóg-Malinowski W, Najnowsza historia polityczna Polski 1[zasłonięte]864-19,
Uli, okres 1[zasłonięte]939-19, Londyn 1960.
Pogue F.C., The Decision to Halt at the Elbę, w: Command Decisions, New York 1959.
Poguc F.C., George C.Marshall. Organizer of Victoty, 1[zasłonięte]943-19, New
York 1973.
Poguc F.C., The Supreme Command, Washington 1954. Pricc H.B., The Marshall Plan and ils Meaning, Ithaca, New York 1955. Ripka H., Eastern Europę in the Post-War World, New York 1961. Rolhwcll V, Britain and the Cold War 1[zasłonięte]941-19, London 1982.
Scton-Watson H., Między wojną a pokojem. Walka o władzę w powojennym świecie, Londyn 1963.
Shcrwood R.E., Roosevelt and Hopkins. An Intimate History, New York 1948.
Skrzypek A., Kolekcja ambasadora Arthura Bliss-Lanefa, "Kwartalnik Historyczny", 1984, nr 3.
Skubiszewski K., Zachodnia granica Polski, Gdańsk 1969.
Slowakicwicz A., Koncepcje programowe Polskiego Stronnictwa Ludowego w latach 1[zasłonięte]945-19, Lublin-Śląsk-Warszawa 1989.
Sokolnicki M., O wielkich błędach ostatniej wojny, "Kultura", nr 5/43, Paryż 1951.
Stanford D., Wielka Brytania i ruch oporu w Europie 11[zasłonięte]-1945/, Warszawa 1984.
Suda Z.L., Zealots and Rebels. A History of the Communist Party of Czechoslovakia, Stanford 1980.
Scdivy J., K nekterym otdzkam ćeskoslovenkć zahranićnipolitiky a vlivu mezinarodni situace na vnitropolilicky vyvoj ĆSR v letach 1[zasłonięte]945-19, w: Ceskoslovenska revoluce v letach 1[zasłonięte]944-19, Praha 1966.
Szulc T., Czechoslovakia sińce World War II, New York 1971. TCborsky B., Beneś a nas osud, "Svćdcctvi", r.XXIIT, ć.89/90, Praha 1990. TCborsky E., President Edvard Beneś. Between East and West 1[zasłonięte]938-19, Stanford 1981.
Terlccki R., Dyktatura zdrady. Polska w 1947 roku, Kraków 1991.
Terlccki R., PSL - Stronnictwo Stanisława Mikołajczyka, "Tygodnik Powszechny", nr 6, 5 II1989.
Tomicki J., Polska Partia Socjalistyczna 1[zasłonięte]892-19, Warszawa 1983.
Turlcjska M., Zapis pierwszej dekady 1[zasłonięte]945-19, Warszawa 1972.
Turlejska M. /Łukasz Socha/, Te pokolenia żałobami czarne... Skazani na śmierci ich sędziowie 1[zasłonięte]944-19, Londyn 1989.
Ułam A..,Expansion and Coexislence. The History ofSovietForeign Policy, 1917-67, New York, Washington 1968.
Ułam A.B., The Rivals, America and Russia sińce World War II, New York 1971.
Ullmann W, The United States in Prague 1[zasłonięte]945-19, New York 1978. Ycscly J., Kronika dni lutowych 1948 roku, Warszawa 1959.
VoSahlikowa R, Ćeskoslovenskd socidlni demokracie a Ndrodni fronta, Praha 1985.
Wandycz RS., The United States andPoland, Massachussets and London 1980.
Wandycz RS., Harriman a Po/ska, "Zeszyty Historyczne", nr 79, Paryż 1987.
Wheeler-Bennett J., Nichols A., The Semblance ofPeace. The Political Setlement after the Second World War, London 1972.
Wierzbiański B., Teheran, Jałta, Poczdam. Reportaż w przeszłość, Nowy Jork 1985.
Wilmot Ch., The Struggle for Europę, New York 1952.
Woodward L., British Foreign Policy in the Second World War. vol.III, London 1971, vol.V, London 1976.
Wyrwa T., Pierwsze lata PRL w raportach dyplomatów francuskich, "Zeszyty Historyczne", nr 71, Paryż 1985.
Yergin D., Shattered Peace. The Origins ofthe Cold War and the National Security State, Boston 1977.
Zacharias M.J., Jugosławia w polityce Wielkiej Brytanii 1[zasłonięte]940-19, Warszawa 1985.
Zakrzcwski A., Wincenty Witos chłopski polityk i mąż stanu, Warszawa 1977.
Zawodny J.K., Prezydent Roosevelt w Jałcie: profil politycznej arogancji. "Zeszyty Historyczne", nr 74, Paryż 1985.
Zyblikiewicz L., Polityka Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii wobec Polski 1[zasłonięte]944-19, Warszawa 1984.
Żaroń R, Sprawa "16" Polaków aresztowanych przez wojskowe władze radzieckie w marcu 1945 roku, "Dzieje Najnowsze", rocz.XXI, 1989, nr 1.
Żenczykowski T., Dramatyczny rok 1945, Londyn 1982.
Żenczykowski T., Dwa Komitety 1920, 1944. Polska w planach Lenina.i Stalina. Szkic historyczny, Paryż 1983.
Żenczykowski T., Polska Lubelska 1944, Paryż 1987.





Marek Kazimierz Kaminski
POLAND AND CZECHOSLOVAKIA IN THE POLICY OF THE
UNITED STATES AND GREAT BRITAIN DURING
THE 1[zasłonięte]945-19 PERIOD
[SUMMARY]


This monographic study was based not solely on American diplomatic documents published in "Foreign Relations of the United Slates", the multi-volume scries issued by the Department of State, but also on the previously almost uncxamincd British diplomatic documents of the Public Record Office in London.
The construction of the work enables the "Polish" and "Czech" chapters to follow one another. The meeting point is the synthetic ending. Each of the chapters accents an issue of greatest importance lor the future of Poland and Czechoslovakia, which concentrated the policies pursued by the United Slates or Great Britain. At the same time, differences arc emphasized between the approach represented by the Americans and Europeans who were unable to jointly create something which could be described as an "Anglo-Saxon policy". Attention is draw n to the frequently diverse stands of various leading politicians who olli-cially represented the same Western power. Naturally, ihc author has vividly outlined the policy of Stalin who carefully, albeit with unwavering consistency, strove towards the chosen goal i.a. the imposition of the communist system in Poland and Czechoslovakia - states which from the formal viewpoint belonged to the victorious anti-Nazi coalition. An analysis of the policy conducted by the United States and Great Britain, therefore, comes down to an attempt at answering the basic question: could the two powers [although Great Britain ceased to hold this status, it was not immediately relegated to a secondary position] prevent Stalin from carrying out his undertakings in relation to Poland and Czechoslovakia, did they wish to oppose him and what methods were applied in their dealings with him? Could powers witji a democratic system become
the defenders of the same type of political system in small states, threatened with the export of totalitarianism from the outside?
Chapter one discusses the first six months of 1945 and pertains to the key question, for Poland, of the realization of the Yalta obligations, voluntarily accepted by the United States and Great Britain, concerning the establishment of the Polish Provisional Government of National Unity. The pattern of forces in this government was to be decisive for the initial position of the adherents of parliamentary democracy or a pluralistic model of governance.
Chapter two deals with the period up to the end of November 1945 and is devoted to the liberation of Czechoslovakia by the American forces, and the simultaneous withdrawal of the Red Army and American troops from the Republic. The future of Czechoslovakia, unconducive for Stalinist plans, could have been resolved in favour of the non-communist parties had the whole territory of Bohemia and Moravia been liberated by the United States Army, a totally realistic assumption from the point of view of the configuration of military forces in this particular theatre of war.
Chapter three examines the period up to January 1947, and concerns the attitude of the United Stales and Great Britain towards their Yalta and Potsdam obligation of guaranteeing the Poles "free and unhampered elections". It also explains in detail what the two powers accomplished in order that the Polish Peasant Party, led by Stanislaw Mikolajc/.yk, who was permitted to lake part in the Provisional Government of National Unity, could participate in the elections as an equal partner of the government coalition. Finally, the author demonstrates the increasingly discernible ineffectiveness of the policy pursued by the two Anglo-Saxon powers.
Chapter four describes the British and American attitude towards the retention by Czechoslovakia of relations with the Western world. It reveals the fact that the United Slates limited itself to an economic-policy dictated exclusively by current interests, and ignored more extensive political aspects. The author also shows that Great Britain was ready to exploit economic steps for political purposes i.e. the consolidation of the non-communist parlies in Czechoslovakia, but decidedly opposed a political alliance with Czechoslovakia as well as between Czechoslovakia and France. The chapter discusses economic aid offered by the United States recommended by the Marshall Plan at the end of the first half of 1947.
Chapter five concentrates itself on the final stages of the inner evolution within the system of governance in Poland, which progressed in the direction of a Stalinist monoparty rule. It reveals the increasing lack of interest of American politicians in Poland following the falsified elections held in January 1947, and the ever clearer pro-German orientation which questioned the permanence of the border on the Oder and Lusaiian Neissc. The author also explains the essence of the new British policy of so-called discreet support for the Polish Socialist Party [after the breakdown of support for the Polish Peasant Party] which appeared to be sole force capable, at least theoretically, of opposing the Polish Workers' Parly; the author indicates the causes of the fiasco of this policy. This chapter discusses the period up to the end of 1947.
Chapter six, similarly to its predecessor, concerns itself with the final phase of ihe transition period in Czechoslovakia and ends on the coup d'etat by the Communist Parly of Czechoslovakia, in February 1948. The author discloses the ineffectuous reaction of the United Slates to Ihc rapid course of events in Czechoslovakia which, in contrast to Poland was free from foreign armies. He also underlines British inability to prepare a clearly formulated programme of support for the non-communist forces in the Republic. Finally, an important fact is indicated, decisive for the difference between Poland and Czechoslovakia i.e. the absence among Ihe non-communists headed by President BcncS, of a decisive will to resist which, in the considerably worse Polish conditions proved unable to assist the Polish Peasant Party, left to its fate by the United Stales and Great Britain, but in Czechoslovakia could have seriously thwarted the plans of the leaders of the Communist Party.
In conclusion, attempts are made to examine the political game conducted by five slates, three of which i.e. the Anglo-Saxon powers and the Soviet Union, were the objects while Poland and Czechoslovakia were reduced to the role of pawns. The aggressive part played by the Soviet Union which strove towards making Poland and Czechoslovakia dependent both in demestic and foreign relations, is presented fully.
From the Polish or Czechoslovak perspective the British attitude was more favourable ihan that of ihe United Stales. The latter, however, played a sufficiently key role which unabled the British lo realize any of their concepts without the consent of the United States. Leading American politicians, whether this was President Roosevelt or his successor, Truman, were characterized by ignorance in the domain of foreign policy. Great Britain, interested in ihe existence of an independent Poland and Czechoslovakia, proved to be helpless in its resistance
against Stalin, since it encountered a wall of indifference and misunderstanding on the part of the United States. On the other hand, the British committed cardinal mistakes of their own, but they cannot be suspected of ill will, while the United States would find it difficult to defend itself against charges of this sort. Both Anglo-Saxon states, albeit to an unequal degree, are partially responsible for the introduction of the communist system into Poland and Czechoslovakia. Of course, the main perpetrator of the misfortune which befell upon those two countries was Stalin. Despite similarities between the situation in Poland and Czechoslovakia, the differences remained considerable. Undoubtedly Poland, which was the first victim of the communist onslaught, found itself in a state of a greater peril represented by Soviet expansionism. At the same time, Polish society, concentrated around the Polish Peasant Party, led by Stanislaw Mikolajczyk, revealed a willingness to resist. The same cannot be said about Czechoslovakia where the non-communist parties which were permitted to take part in public life, conducted a policy of a sui generis "taming" of the communists, and underestimated the danger looming over the Republic. President BeneS himself believed that he would be able to win Stalin's consent for the existence of a pluralist system for the price of subservience on the international scene and an outward manifestation of servilism towards the Soviet Union. Ultimately, both states were the victims of Soviet expansionism since they did not enjoy the effectual support of the great Western democracies.





INDEKS

A Acheson Dean Allen Denis Anders Władysław Antonow Aleksiej Arciszewski Tomasz Attlee Clcment Auriol Vincent B Bagiński Kazimierz Balfour John Bańczyk Stanisław Barkcr BeamishTuflo Beneś Edvard Bcrman Jakub Bevin Ernest Bidault George Bień Adam Bierut Bolesław Bhss Lanc Arthur Bohlcn Charles Bonbright James Bosy Stanislav Bożek Arka Bradlcy Omar Broad Philip Broz Tito Josip Bruins John BugarMiloS Bujak Franciszek BullHarold Byrnes James Cadogan Alcxandcr Caffery Jcffcrson Cavcndish Bcntinck Victor Cccii Robert Chaciński Józef Chauvcl Jcan Churchill Winston Ciechanowski Jan Clay Lucius Clayton William Clcmcnlis Vladimir Cohcn Bcnjamin Cyrankicwicz Józef Cziczajcw Iwan Cierny Jan D DaladicrEdouard Darlon Davics Joseph Dean John Dejean Mauricc Dixon Pierson Dolansky Jaromir DouglasLcwis Drtina Prokop Ducluićek Ivo Duff Cooper Alfred Dunn James Durbrow Elbridgc Duriś Dymitrow Gcorgi E Eden Anthony Eisenhowcr Dvight Elbrick C Burkc Elliott F Feicrabend Ladislav Fejtó Francois Fclczak Zygmunt Ficrlingcr Zdcnćk Firt Julius Flctchcr Forrcstal James G Gaincr Donald Garncr Robert Gaulle de Charles Gomułka Władysław Gotlwald Clemcnt Grabski Stanisław Graham Littlc Grcw Joseph Griffis Stanton II I Iśla Frantiśck Halifax Edward Hancock IlanćJoscf Ilankcy Robert Harmon Ernest Iarriman William Avcrcll HarrisonR L Harvey Oliver HcalcyDcnis Hendcrson Ilennikcr HillarHoycr Holiday Hopkins Ilarry Ilucbncr Clarcncc Hurban Yladimir Husak Gustaw J Jankovcova Ludmiła Jankowski Jan Stanisław Jasiukowicz Stanisław JebbGladwyn K Kojdcr Władysław Kapeliński Tadeusz Kcith Gcrald KcmpnyJan Kcnnan Georgc Kcrr Archibald Clark Kiernik Władysław Klciforth Alfred Kobyla ński Kazimierz Kokrda Kołodziej Antoni Kołodziejski Henryk Konicw Iwan Kopccky Vaclav Krzyżanowski Adam Kunosi Aleksander Kutrzeba Stanisław L Lange Oskar Lapter Karol Lauśman Bohumil Leahy William Lebiedcw Wiktor LccTrygve Letlrich Joseph Lippmann Walter Lukas Richard Lundestad Gcir M Majer Vaclav Marshall Gcorge Masaryk Jan MassighRcnć Matthews H Ereeman Matuszewski Stefan Mayhcw Middlcton George Mikołajczyk Stanisław Minc Hilary Modzelewski Zygmunt Molcy Mołotow Wiaczesław Montgomery Bernard Murphy Robert N Nejcdiy Zdenćk Nichols Phihp Nosek Vac!av O Olszcwski Józef Osóbka Morawski Edward P Pajdak Antoni Paltcrson Robert Patton George Pell Claiborn Parry Caroll Peterson Maurice Pethcnc Maurice PetkowNikola Pirati Piwowarczyk Stanisław Pogue Eorrcst C Popiel Karol Pasvolsky Leo Puzak Antoni R Rackicwic h(Ivsław Raczyński Edward Radkicwicz Stanisław RamadierPaul Riddlcbcrger James Ridgway Matthcw Ripka I Iuberl Robcrts Frank Rola Zymirski Michał Romcr ladcus Rooscvelt Eranklm Dolano Rozmarck Karol Rommel Juliusz Rumbold Anthony Russcl John S Sapieha Adam Sargcnt Orme Savory Douglas Schocnfcld Arthur Schorncr Fcrdinand Sclby Derek Seyda Marian Shuckburgh Nichols Lvelyn Sichel IlerberM Sikorski Władysław Slavik Juraj Slansky Rudolf Smith Bcdell Walter Smrkovsky Joef Stalin Józef Wissanonowicz Stancyk Jan Stcmhardt Laurcncc Stcllinius Edward Stimson Henry Strang William Stransk) Jan Strinsk Jaroslav JX Strassburgcr Henryk Strong Kcnneth Svoboda Eudvik Swalbc Stanisław % Śedivy Jaroslav SirokyVilcm Śramck Jan Svcrma Jan Scibiorek Bolesław Swhjtkowski I Ienryk Swicrccwski Karol Swirski Jcry T laborsk) Eduard Ihompson Llewcllyn Ihugutt Miccjslaw igrid Pavel Ir jmpcynski Wojciech Thiman Harry TymcS Frantiśck U Urbański Franciszek V Vandcnbcrg Arthur VcdclcrIIarold VilimBłafcj W Wachowicz I Icnryk Warner Christophcr Warr Widy Wirski Feliks Williamson Francis WinantJohn Winch Winicwicz Józef Witos Wincenty Wojcicchowski Stanisław WoldikeAage Wyccch Czesław Wyszyński Stefan Y Yost Zambrowski Roman Zarcmba Zygmunt Za"potocky Antonin Zcnkl Pctr Zicliński Stanisław Zilliacus Zmrhal Zorin Walerian Zwicrzyński Aleksander Ż Żakowski Józef Żcligowski Lucjan Żuławski Zygmunt


Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.


ZOBACZ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA

ZOBACZ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT


NIE ODWOŁUJĘ OFERT, PROSZĘ POWAŻNIE PODCHODZIĆ DO LICYTACJI