Unia Europejska - mimo wszystkich problemów - stanowi istotny punkt odniesienia dla wielu państw, również na obszarze znacznie przekraczającym geograficzne granice Europy. Dzieje się tak, ponieważ jest wyjątkowym przykładem trwałego pokojowego ułożenia stosunków pomiędzy dawnymi wrogami oraz sukcesu w zapewnianiu swoim obywatelom spokojnego i wygodnego życia. Wyposażenie Unii w kolejne instrumenty oddziaływania międzynarodowego wraz z jej pozycją w gospodarce światowej spowodowały, że rzuca ona „długi cień” na państwa sąsiednie. Publikacja próbuje odpowiedzieć na pytania: jak Unia Europejska chce kształtować swoje stosunki z państwami południowego i wschodniego sąsiedztwa, jak postrzega wspólne wyzwania, w jaki sposób chce wpływać na wydarzenia zachodzące u jej granic oraz na jakie przeszkody napotyka w realizacji swojej polityki, której ważnym elementem jest promowanie wartości europejskich.
Spis treści:
Wstęp
Rozdział 1. Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych
1.1. Wprowadzenie
1.2. Role międzynarodowe Unii Europejskiej
1.3. Instrumenty polityki zewnętrznej Unii Europejskiej
Rozdział 2. Sąsiedztwo jako źródło wyzwań dla Unii Europejskiej
2.1. Czynniki globalne
2.2. Bałkany
2.3. Morze Śródziemne
2.4. Europa Wschodnia
Rozdział 3.
Unia Europejska wobec Bałkanów Zachodnich
3.1. Geneza
3.2. Od uznania republik pojugosłowiańskich do porozumienia w Dayton
3.3. Unia Europejska wobec Macedonii
3.4. Unia Europejska wobec problemu Kosowa
3.5. Instrumenty polityki Unii Europejskiej wobec Bałkanów Zachodnich
3.5.1. Proces stabilizacji i stowarzyszenia
3.5.2. Instrumenty EPBiO
3.5.3. Pomoc finansowa
Rozdział 4. Relacje Turcja – Unia Europejska
4.1. Wprowadzenie
4.2. Droga od stowarzyszenia do negocjacji akcesyjnych
4.3. Fundamentalne pytanie
Rozdział 5. Geneza, założenia i struktury Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego
5.1. Geneza
5.2. Deklaracja barcelońska – cele i założenia Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego
5.3. Struktury Partnerstwa
Rozdział 6. Sukcesy i porażki Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego
6.1. Stosunki umowne i dialog polityczny
6.2. Pomoc finansowa
6.3. Podstawy stabilności i rozwoju regionu
Rozdział 7. Unia Europejska wobec konfliktu bliskowschodniego i prób jego rozwiązania
Rozdział 8. Strategiczne partnerstwo Unia Europejska – Rosja
8.1. Geneza
8.2. Wizje i oczekiwania partnerów
8.3. Struktury współpracy
8.4. Problemy relacji Unia Europejska – Rosja
8.5. Wymiar północny
Rozdział 9. Europejska Polityka Sąsiedztwa – ENP
9.1. Geneza
9.2. Struktury ENP
9.3. Partnerstwo Wschodnie i Unia dla Śródziemnomorza
Rozdział 10. Unia Europejska wobec państw – byłych republik radzieckich
10.1. Wprowadzenie
10.2. Relacje Unia Europejska – Ukraina
10.3. Unia Europejska – Mołdowa: u progu zaangażowania
10.4. Unia Europejska a państwa Kaukazu Południowego
Zakończenie
Aneksy
Spis tabel
Bibliografia