Polityka realna: Zarys działalności i programu stronnictwa petersburskich realistów (1[zasłonięte]859-19) to książka przedstawiająca działalność i doktrynę jednego z najważniejszych polskich stronnictw mieszczących się w nurcie ugody wobec Rosji. Odgrywało ono istotną rolę zarówno w wymiarze praktyki politycznej, jak też w formułowaniu i upowszechnianiu lojalistycznych koncepcji ideowych. Budziło przy tym wielkie kontrowersje: konsekwentne trwanie przy opcji prorosyjskiej przysparzało mu wielu przeciwników wśród innych nurtów ówczesnej polskiej polityki. Zarazem czołowi autorzy środowiska - zwłaszcza Erazm Piltz i Włodzimierz Spasowicz - uchodzili za najciekawszych publicystów swoich czasów. Niniejsza monografia ukazuje proces formowania się stronnictwa i jego ewolucję wraz ze zmianami politycznymi w Cesarstwie Rosyjskim. Autor analizuje stosunek petersburskich realistów do idei niepodległości Polski i ich refleksję o teorii narodu. Przedstawia ich rozważania o kwestiach społecznych, gospodarczych i ustrojowych. Podejmuje także próbę odpowiedzi na pytanie, czy rzeczywiście mogą oni uchodzić za wyrazicieli i realizatorów koncepcji polityki realnej, czy też dzieje ich działalności i jej skutki świadczą o niepowodzeniu w tym względzie.