SPIS RZECZY.
WSTĘP str.
CZĘŚĆ I. Uwagi o programie ministerialnym ........... 5"
CZĘŚĆ H. Plany szczegółowe:
1. Objaśnienia................... 12
2. Stosowanie planów w nauczaniu.......... 14
3. Ukiad lekcji rysunków......-........ 17
4. Ocena prac uczniów...............20
CZĘĆŚ III. Szczegółowe plany lekcyjne...............24
CZĘŚC IV. Przykłady lekcyj rysunków............... 40
CZĘSC V. Sposób nauczania rysunków...............47
, .4. Rysunek pamięciowy..................48
i*f Rysunek pamięciowy dowolny............48
Rysunek pamięciowy na oznaczony temat.......49
Rysunek ilustracyjny ................50
Rysunek z wyobraźni................ 52
Rysunek fantazyjny.........-........
1 B. Rysunek zdobniczy...................
[ * 1, Motyw.....................
2. Układ wstęgowy.................
3. Układy rozetowe................. 57
4. Harmonja barw................. 57
5. Upraszczanie pracy................62
fC. Rysunek z pokazu...................63
^f Wizowanie.....................66
Ćwiczenia rozmachowe............... 67
D. Rysunek z modelu (z natury).............. 7'
Analiza przedmiotów (martwa natura)..........7
Żywa natura, liście................... T
Kwiaty ......................
Owoce.......................
Grzyby—jarzyny.....motyle..............
Pióra. Sylwety...................84
Ćwiczenia kierunkowe.................8
Ćwiczenia kolorystyczne................87
Lepienie....................... 9uj
E. Rysunek perspektywiczny................91
K 1. Stosunek wysokości człowieka do przedmiotu .... 93
2. Zmniejszanie się wielkości człowieka w miarę oddalenia 95
3. Zmniejszanie się wielkości przedm. w miarę oddalenia 97
4. Zbieżność lłnij równoległych—punkt oczny horyzont . 98 5j Uzmysłowienie linji horyzontu—horyzont rysunkowy
a geograficzny.................. 100
6. Rysunek z przypomnienia po obserwacji drogi .... 101
7. Obserwowanie i rysowanie ko!a w perspektywie . . . 1
8. Rysowanie naczyń okrągłych z mnde1u__ n....., i,
9. Pizedmioty graniaste............... 1
10. Rysowanie przedmiotów (w persp. skośnej)..... 11
11. Rysunek pudełek w persp. skośnej......... 11
Światłocień...................... 11
Zmiana barwy lokalnej wywołana oświetleniem...... 11
Rysunek objaśniający.................. 12
Rysunek głowy i postaci ludzkiej........... I2i
Rysunek konstrukcyjny................. 12j
Środki techniczne i sposób ich użycia.......... 1
Objaśnienia tablic................... 1
Zakończenie...................... 1
Objaśnienia tablic.
TABLICA I. zawiera 1) przedmioty prostolinijne, jak: szpilka, laska, pogrzebacz, ciupaga, parasol, drabinka, płot, widły, kosa, cepy, bat, grabie, łopata, lichtarz, ołówek, pióro, gałązka jedliny, szczotki do ubrania, do włosów i butów, grzebienie; 2) przedmioty krzywolinijne, jak: ryba, szyszka, rożek, żołądz, odmiany księżyca, bąk, balonik, piłka gumowa, wąż, kapelusz, chochla; 3) przedmioty o kształcie kwadratu, prostokąta, trójkąta i trapezu, a mianowicie: chusteczka, ramka, tabliczka, zeszyt, piórnik, koperty, podkładka do gazety, lineał, wałek do ciasta, maglownica, bijanka do prania, garnek, pion, trójkąt, lejek, szklanka, wiadro, putnia, balja, filiżanka, młotek do mięsa i młynek do kawy. Przedmioty te rysują dzieci na podstawie krótkiego pokazu i z przypomnienia w oddzielę pierwszym i drugim, a w oddziałach wyższych na podstawie analizy lub z modelu i z przypomnienia.
TABLICA II. obejmuje do rysowania w oddziale IV. i V. z pokazu, modelu i z przypomnienia następujące modele: konewka drewniana, emaljo-wana, młynek do kawy, podlewaczka, naczynie na naftę, na mleko, flaszki, noże, dłuto, świderek, nożyczki, młotek, siekiera, piłki do rżnięcia i wyrzynania, szabla, scyzoryk, kozik, widelec do szynki, łyżki, chochla, drzwi, okno, stół, piec, krzesło, katedra, tablica, biurko, ul, klatka, gołębnik, psia buda, sanki i taczki. Łatwiejsze z tych przedmiotów należy także rysować w oddziałach niższych na podstawie krótkiego pokazu i z przypomnienia.
TABLICA III. zawiera przedmioty do rysunku z pokazu, z modelu lub z przypomnienia, oparte swoim kształtem o koło, elipsę i linję jajową. Ma je rysować młodzież oddziału III., IV. i V. Niektóre przedmioty można także rysować w oddziałach niższych z przypomnienia n. p. tarczę, koło, zegar, okulary, kłódka, magnes, jaje i t. p.
TABLICA IV. I. rysunek rozmachowy linjr poziomej, pionowej i ukośnej kreśli się w kierunku strzałek, 2. tak samo rysuje się koło rozmachowe, 3. elipsę, 4. linję jajową, 5, 6. ślimacznicę, 7. liczbę 9 w elipsie, 8, 9. Hnje sercowe łączone z wolutami lub z prostemi promienistemi. Na podstawie skręconej woluty rysujemy: 10. fragment kraty, 11. literę L, cyfrę dwa, trzy, ośm, wreszcie litery S, M, W, T, klucz wiolinowy, paragraf i t. d- Zapomocą rozmachu wykonujemy także rysunki z modelu n. p. liście koniczyny 24, pelar-gonji 25, trzepaczki 26, oraz zestawienia dekoracyjne, symetryczne 27, 29, 30, 31, 32. Z pętlicy rozmachowej możemy tworzyć ornament równoległy, jara wzór do wyszywania 39, 40, 41, 42, 43, 44, 48, 49, 50, zmieniając go w najrozmaitszy sposób. Do wycinania w drzewie nadaje się ornament 46, 47. Chcąc wykonać projekt płotu żelaznego 51, trzeba wykreślić sztaby, poziome, następnie pionowemi podzielić je na pola prostokątne i te pola możemy wypełniać odpowiednio wygiętemi sztabami tak, by się dotykały, a nie przecinały. Miejsca zetknięcia spajamy odpowiedniemi obrączkami. Przy projektowaniu krat należy dążyć do równomiernego wypełnienia pola.
TABLICA V. zawiera przykłady rysowania liści bźu, lipy, dębu, klonu, Lsztana, róży, bluszczu, szczawiu (14) i koniczyny (15). Rys. 6, 7, 8 i 9 przedstawia stopniowe szkicowanie liścia klonu. Dzieci rysują je do oddziału VI [płasko. .
TABLICA VI. Tu sa rysunki liścia jaworu 1, wierzby 2, pelargonji 3. pacji 4, 5, jesionu 6, gałązka wierzby z kotkami 7, kwiaty śnieżyczki 8, tuli-Iparm 9, konwalji 12, wreszcie system rysowania kwiatów promienistych w kole ¦ I, 13 i z profilu 10. Trudniejsze liście i kwiaty rysują i malują dzieci w od-Mziele V. z natury, a następnie z przypomnienia.
TABLICA VII. zawiera rysunki kwiatów: bratka (1, 2), róży (3, 4,) dzwonka polnego (6). Dalsze rysunki są: 5 kłos, 7 wiśnie, 8 truskawka, 9 czernica, []0 winne grono, 11 szkic jabłka, 12, 13, 15 różne typy jabłek, 16 pomarańcze, ł]7 orzech, 14 śliwka z szypułką, 20 wiszące śliwki, 18, 21 rys. cytryny, 19, 22 [gruszki o różnym kształcie i szypułkach, 23 porzeczki, 24, 26 pomidor (obej-| ijiuje się go ogólną linją kolistą i w niej umieszcza się poszczególne wypukłości; najpierw 1, potem 2, 3, 4, 5, 6, 7), 25 źołądź. Rysunki wykonuje się z przypomnienia i z pokazu w oddziałach niższych, z natury w oddziale VI, VII. TABLICA VIII. Tu zgrupowano rysunki grzybów i jarzyn. 1. borowik, wys. schematyczny), 2, 3, 4 rys. persp., 5. gołąbek, 6. rydz, 7. lisica, 8. mucho-Enor. (Promienie blaszek na rys. 5 i 8 wyprowadzamy ze środka trzona w miejscu trzyczepierria się go do kapelusza), 9. burak ćwikłowy (obok system rysowania Kuraka), 10. cebula (rysuje się ją jak buraka), U, 13. marchew, 12. burak pastewny, 14. pietruszka. Przy rysowaniu tych jarzyn trzeba zwrócić uwagę na kształt łodyżki liści i na dobre narysowanie ich przyczepienia. 15. strąk groszku, p6, 17. odmienne kształty ogórków, 18. ziemniak (jego forma jest nieregularna; w dowolnych miejscach można umieścić oczka, ale trzeba je dobrze scharakteryzować).
TABLICA IX. obejmuje sposób rysowania motyli. Objaśnienia na strojne 82.
TABLICA X. obejmuje sylwety rysowanych poprzednio przedmiotów, wykonane wprost pendzlcrn bez poprzedniego rysowania ich konturu. Można te ylwety wykonywać także bezpośrednio z natury. Najpierw maluje się koło, otem zmienia się je w jabłko, wiśnię, grzyba, potem maluje się elipsę, cytrynę, liwke., ewikier, paletę, następnie gruszki i jaje, w końcu jarzyny, jak burak, Barchew, pietruszka, pomidor, cebula; dalej liście bzu, lipy, cykorji, akacji, Tuszki, śliwy, dębu, klonu, kasztana; kwiaty jak bratek, pączek róży, rumia-ek, bławatek „en face" (wprost) i z profilu, motyle, strąk, ogórek i t. d.
TABLICA XI. Sylwety przedmiotów o konturach prostych: kwadrat, hsisteczka, prostokąt, ramka, trójkąt, kałamarz, szklanka, ciężarek do wagi, fiszyt, wazonik z podstawką, chałupa z przodu, z boku, przydrożne kapliczki, Bczynia, garnki, dzbanki, miska; rys. i sylwety piór; kłos, gałązka wierzby, Sć babki, topoli, głogu i szczawiu.
TABLICA XII. Sylwety drzew: a zaczęcie sylwety, 1 skończona syl-
pta, la plama sylwety sosny, 2 wykończona sylweta, 3 sylweta brzozy, [ topoli, Aa i ba przedstawia, jak się zaczyna wykonywać sylwetę jodły 5 Świerka 4. Sylwety drzew wykonują uczniowie w oddziale IV. i V. na pod-towie poprzedniej obserwacji tych drzew w naturze.
TABLICA XIII. Kreskowa sylweta brzozy 1, szara sylweta śliwy 2, Koza ujęta dekoracyjnie 3, sylweta szara jabłoni 6, wierzba 7, droga w pers-fktywie. Tu ujęto dekoracyjnie drzewa, pola i t. d. linją konturową tern cień-R, im się dalej znajduje przedmiot 5, jałowiec światłocieniem 4, lipa świa-Ocieniem 8. Takie studja światłocieniowe wykonują uczniowie w oddzielę VI. »entualnie w VII.
TABLICA XIV. Zestawiono tu motywy wycinankowe łowickie; należy
n używać do wypełnień ornamentów równoległych, rozetowych, symetrycznych swobodnych.
Motywy wycinankowe powinny być używane tylko przv technice wycinankowej. Jeżeli w pewnej miejscowości ludność wytworzyła oryginalne swoje motywy, n. p. krakowskie, góralskie kaszubskie, huculskie, to należy te motywy zbierać i zachęcać młodzież, by stosowała te motywy lokalne w zdobnictwie szkol-nem. Nie trzeba jednak n. p. w łowickiem wprowadzać motywów krakowskich lub zakopiańskich, bo to zmienia charakter zdobnictwa danej okolicy. Jeżeli jednak w pewnej wsi zupełnie niema miejscowego zdobnictwa, możemy wprowadzić do nauczania te motywy ludowe, które uważamy za stosowne dla danej miejscowości. Wycięte motywy łowickie noszą na sobie ślady nożyc prostych i są ciężkie. Niektórzy, wprowadzając motywy ludowe chcą je uszlachetniać! Naturalnie takie uszlachetnione ornamenty wyglądają na francuskie, niemieckie, japońskie i t. d., tylko nie na polskie, istotną bowiem cechą naszej wycinanki, czy malowanki ludowej jest forma jakby trochę niezdarna i ciężka i tej cechy nie wolno nam zatracać. Ucząc zdobnictwa, powinniśmy pielęgnować i rozwijać ten nasz charakterystyczny ornament 'ludowy. Na załączonej tablicy różnice kolorów w motywach wycinankowych zaznaczono kreskami, kropkami lub czarno; zamiast tego polecić dzieciom zestawiać załączone motywy barwnie. Motywy te przedstawiają pączki kwiatów, liście, kwiaty promieniste lub różyczkowate, naklejane na sobie. Dzieci po zaznajomieniu się z nimi wkrótce będą tworzyć własne motywy o charakterze ludowym.
TABLICA XV. Zdobnictwo. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, to szeregowanie kresek w oddzielę 1. lub II., 8. ornament rozmachowy, powstały z linji falowej i kółek, 9. układ równoległy z kwadratów. Budowa motywu obejmuje: motyw symetryczny jednoosiowy, jak liść a, układ gałązkowy z kresek b, i deltoid c, jako forma geometryczna; motyw dwuosiowy n. p. listek d, soczewkowato wycięty, złożony z kresek c> i geometryczny równoległobok /; motyw czteroosiowy a. p. rozetka g, i gwiazdka z kresek h motyw niesymetryczny, ułożony z kresek *', z przegiętego liścia j, lub pączka k. Z utworzonych w ten sposób motywów szeregują uczniowie odmiany ornamentu równoległego przez obrysowy-wanie znaczków, wyciętych z papieru, przez stemplowanie, układanie i napro-szanie i t. d. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, kłaść trzeba nacisk na tworzenie przez uczniów ładnych pomysłów własnych.
TABLICA XVI. 1 Rytmiczne powtarzanie w kole, 2 wypełnienie kwadratu symetrycznie do dośrodkowych, 3 wypełnienie1 symetryczne do przekątni, 4 wypełnienie symetryczne do przekątni i dośrodkowych, 5 wypełnienie przez powtarzanie motywu wokoło punktu środkowego, 6 wypełnienie symetryczne, jak 4, lecz motywy w narożach są silniej rozwinięte, 7 ornament przestrzenny zapomocą stempla, 8 winjeta symetryczna, jednoosiowa, 9 winjeta niesymetryczna, 10 załączono rysunki najprostszych stempli, wyciętych z ziemniaka luf drzewa miękkiego n. p. lipy, topoli, wierzby, olchy i t. d. Do stemplowania przy~ gotować należy szmatkę, nasycić ją farbą wodną i, naciskając często stemple1 szmatkę, przenosić zwilżony stempel na papier. Stempel można zwilżać bezpośrednio pędzlem.
TABLICA XVII. 1 Skala barw czystych. Górną część kuli zajmują bąng rozjaśnione farbą białą (lub wodą), pas południkowy wypełniają barwy ska
ję mechaniczną barw; wskazówka prosta wyznacza kontrast barw pod 180°, a trzyramienna, kreskowana kontrast barw pod kątem 120°. Na ry-'jiinku 3 wskazówka o czterech ramionach wyznacza kontrast barw pod kątem g0°. Kombinacje barw mogą być najrozmaitsze. Przy zestawieniach domagać się od dzieci harmonijnych zestawień.
TABLICA XVIII. Umieszczono pod liczbą 1 motywy ludowe krakowskie, używane przy haftowaniu, więc drobne, 2 motywy malowane są znów 'szerokie. Kolory, używane przy tych malowankach, są następujące: cynober, karmin, róż indyjski, zieleń cynobrowa jasna i ciemna, ultramaryna, żółta, bronzowa, 'fioletowa i różowa. Widzimy często różne kolory na takim samym motywie, jeżeli on jest obok powtórzony, n. p. a; motywy te nie są też geometrycznie symetryczne, lecz rysowane swobodnie i jakby symetrycznie n. p. b.
TABLICA XIX. Ćwiczenia kierunkowe. Objaśnienia na stronie 85. TABLICA XX. 1 Droga, gdy rysujący stoi w miejscu, zaznaczoncm kreskowaną linją pionową. Wysokość horyzontu mieści się tu w szerokości drogi
4 razy. 2 widok z góry, 3 horyzont na morzu, 4 horyzont z okolicy Tyńca,
5 rysunek płaski frontu domu i stodoły, 6 rysunek płaski kapliczki, 7 rysunek portalu. 8 rysunek domu w perspektywie prostej.
TABLICA XXI. 1 Wizowanie pionowe, 2 wizowanie poziome, 3 wyszukanie kierunku dolnej krawędzi stojącego opodal pudełka, 4 rysunek pudełka w perspektywie skośnej. Poszczególne etapy rysowania pudełka w perspektywie skośnej, a mianowicie: 5 pierwsza krawędź pionowa, 6 kierunki krawędzi poziomych prawej ściany, 7 kierunki krawędzi lewej ściany, 8 wyszukanie na-tfoża c i d.
TABLICA XXII. Przekrój i proporcje: ] pudełka okrągłego, 2 filiżanki, u szklanki, 8 konewki, 9 miski, 12 garnka. Uzupełnienie przekroju kołami k perspektywie. Górne koła perspektywiczne są węższe; im zaś są niżej, tem b szersze. Trzeba je zawsze całe rysować, by na rogach przekrojów nie powstawał}' soczewki, tylko zaokrąglenia 3, 4, 5, 6, 10, 11, 13. Cień rzucony jest do dna pudełka lub garnuszka zawsze styczny i to trzeba dokładnie zaobserwować 3, II, 14. Cień własny konewki idzie za słojami dęg, a na garnku za Injami obrotowemi naczynia. Przy rysowaniu naczyń bardzo ważną jest linja kmctralna, przechodząca przez środek modelu. Przez narysowanie dobrej linji pmetralnej unikamy skrzywień w rysunku.
TABLICA XXIII. Tu są zgrupowane przykłady rysunku z wyobraźni: Ba rysunku I wykreślono najpierw prostokąt 1, 2, 3, 4, następnie narysowano [podstawę górną, węższą 5 i podstawę dolną, szerszą 6, w środku oś 7; od środka lo obwodu podstaw wyrysowano promienie wykroju bryły. Podobnie powstał ns. 2. Tak można narysować wazonik rozbity 3, cebrzyk bez kilku dęg 4, konewkę 7, skopiec 9. Rys. 5 przedstawia sposób rysowania flaszki, 8 naczynia, hróconego otworem do rysującego. Na 6 rjsunku widać prawidłowe narysowanie stojącego po prawej stronie modelu. Brzeg oddalającej się ławki podnosi R W górę. Rys. 10 przedstawia nam model, ustawiony po prawej ręce, 11 mo-' pl, ustawiony po lewej ręce rysującego. Przy rysowaniu tak postawionych moteli trzeba się do nich zwrócić twarzą i rysować je tak, jak widać to na rys. 6. Iftedy brzeg ławki musi się podnosić w prawo lub w lewo. Na rys. 12 jest przy-rtad rysowania zwiniętego papieru, 13 czajnik.
TABLICA XXIV. I Rysunek pudełka, ustawionego po stronie lewej ręki, pudełko, ustawione przed rysującym, 3 ustawione od strony prawej ręki.
TABLICA XXV. Zawiera przykłady rysunku perspektywicznego liści.
2, 3, 12, 5, 7, 8, 9, to rysunek rozmaicie przegiętych liści; rys. 4, 6, 10, 11
Odstawiają rozmaite rozwiązania rysunku gałązek, rys. 13 kwiatu, ujętego blokiem.
TABLICA XXVI. Rysunek I jest blokiem, jakim można ująć bławatek, p. 2 bławatu w skrócie, rys. 3 kwiatu i pączków dzwonka polnego, 4 i 7 po-tiyńcze kwiaty promieniste i ich skróty, 5 i 6 blokowanie kilku kwiatów, 10 blo-iwanie gałązki tarniny (tarki zielone są jaśniejsze od gałązki), 8, 9, 11 roz-aite rozwiązania rysunkowe.
TABLICA XXVII. 1 Malowanie grzybów, 2 światłocień jabłka, 3 połysk, półcień, cień, refleks i cień rzucony, 4, 5 malowanie wiśni z uwzględnieniem połysku, 6 śliwka, 7 cieniowanie gruszki, 8 rys. grupowy mankiety, 9 zestawienie muszelki, pendzla i wazonika. Cień rzucony do wnętrza, cienie własne i rzucone, 10 rys. ołówkiem książki i kałamarza z uwzględnieniem różnicy w cieniowaniu poszczególnych ścian, 11 inne oświetlenie książki, szkic jabłka, gruszki i pomidora, 12 rysunek pudełka w persp. skośnej oraz cienie własne i rzucone, 13 jak powstaje cień rzucony, 14 rysunek kłódki, 15 rys. młotka.
TABLICA XXVIII. Rysunek sowy: 1 zestawić linje pomocnicze i wyszukać proporcje owali i kół, 2 rys. uzupełniony innemi szczegółami, 3, 4 rysunek puhacza, 5, 6 rysunek orła, 7 schemat rysunku kury, 8 rys. uzupełniony-Obok puhacza rysunek bociana idącego, poniżej łowiącego żaby, 14 schematyczne zestawienie linij dla otrzymania rysunku (15) koguta, rys. 11 charakterystyczne cechy zewnętrzne wróbla, 12 wrony, 13 schemat wrony, 10 zesta. wienie linij dla otrzymania 9 rys. kaczki, 17 schemat gęsi, 16 rys. gęsi.
TABLICA XXIX. Zestawienie linij dla otrzymania rys. 3 królika, kreta-i wiewiórki. Przy rys. wiewiórki należy porównać wysokość ogona i głowy, porównać owale, założyć farbą lub wyciąć sylwetę. Schemat rysunku kota siedzącego 5, 6, 4 i pijącego mleko 9. Z boku rys. nogi kota. 10 rys. myszy, 11 zestawienie z elips i kół kształtu konia stojącego, 12 ciągnącego. Trzeba dobrze wyszukać]} proporcje tych kół i elips oraz zapamiętać ruch zwierzęcia.
TABLICA XXX. Rys. I, 2 i 3 daje zestawienie formy królika z kilku linij kolistych (wyszukać ich proporcję), 4 rys. kota, 5, 6 koza i jej sylweta, 7 owca, 8 pies (wyszukać proporcje i odległości od siebie kół i elips), 9 biegnący wilk, 10 głowa !isa, 11 rys. niedźwiedzia obok rysunek sarniuka.
TABLICA XXXI. 1 rysunek ulicy po poprzedniej obserwacji; lewa strona jest naszkicowana zbieżnic do punktu ocznego, na prawej naznaczono lekko okna. lin dalej, tem domy widzimy węższe. Wysokość horyzontu od linji podstawy, to wysokość człowieka. Mieści się ona w szerokości ulicy ponad 9 razy. Domy rysować można dowolnej wysokości, odmierzając piętra wyż^e w górę na podstawie wysokości piętra niższego. 2 rysunek domu dwupiętrowego po poprzedniej obserwacji. Krawędzie ściany prawej zbiegają się na horyzoncie po stronie prawej, krawędzie ściany iewej biegną do punktu ocznego A, który jest dla tej ściany drugim punktem zbiegu. Okien nie trzeba rysować szczegółowo. Wystarczy zaznaczyć tylko ślad poprzecznej ramy, a szyby zakręs-kować. 3 chałupa w perspektywie prostej. Wysokość ściany przedniej mieści się w jej długości 6 razy; szerokość dachu to 2 wysokości. Ściany przedniej i krawędzie ściany bocznej zbiegają się w punkcie ocznym, do którego biegną także krawędzie drogi. Górna krawędź ściany bocznej domu znajduje się nad horyzontem. 4 dom w perspektywie skośnej. Górne krawędzie ścian ma on nad horyzontem, więc opadają na prawo i lewo do dwu punktów zbiegu. Do prawego punktu zbiegu dąży w dół także linja grzbietu dachu. Dalsze okna rysuje się węższe i bliżej siebie, bo ściana się skraca i zwęża. 5, 6, 7 kształty ¦ głów, 8, 9, 10 podział twarzy z profilu, 12, 13, 14, 15 rysunek ust, 16, 17 spo- . sób rysowania oczu, 17 rysunek twarzy „en lace", 18 odległość oczu, 19, 21 rysunek oka i powieki, 21 rys. śmiejących się ust.
TABLICA XXXII. 1 podział wysokości ciała ludzkiego na 31/) i rozmaite ruchy postaci ludzkiej. Objaśnienia na stronie 127.
WIELKOŚĆ 23X15CM,LICZY 144 STRONY+XXXII TABLICE.
STAN:BRAK OKŁADKI,KILKA PIERWSZYCH KARTEK MA PODNISZCZONE KRAWĘDZIE,STRONY SĄ POŻÓŁKŁE,POZA TYM STAN W ŚRODKU DST/DST+ /STAN ZGODNY ZE SKANAMI/ .
KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 10 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM / KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA EKONOMICZNA + KOPERTA BĄBELKOWA.W PRZYPADKU PRZESYŁKI POLECONEJ PRIORYTETOWEJ PROSZĘ O DOPŁATĘ W WYSOKOŚCI 3ZŁ.KOSZT PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ ZGODNY Z CENNIKIEM POCZTY POLSKIEJ / .
WYDAWNICTWO NAKŁAD AUTORÓW KRAKÓW 1923.
INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.
PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"
NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!
ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE
ZOBACZ STRONĘ O MNIE
