Pokrzepiciel

Sandor Marai

Wyd. Czytelnik 2010

W powieści Pokrzepiciel (I wyd. Toronto,1975) Sándor Márai podsumowuje swoje poglądy na istotę dyktatury, jej cele, metody i ludzi w nią uwikłanych. Jednocześnie autor oddaje hołd tym, którzy nigdy, nawet za cenę własnego szczęścia czy życia, nie wypierają się wiary w to, że człowiek ma prawo żyć w zgodzie z własnym sumieniem, a każda próba łamania jego przekonań to gwałt zadawany wolności.

Powieść osadzona jest w realiach schyłku XVI wieku. Narrator, młody karmelita inkwizytor, zostaje posłany przez przełożonych z ojczystej Hiszpanii do Rzymu, aby dowiedzieć się, czy można wierzyć w nawrócenie heretyka i jak sprawdzić, czy jest ono rzeczywiste i szczere. Oczami młodego śledczego poznajemy zasady funkcjonowania struktur inkwizycji, poglądy władnych rozstrzygać o losie sądzonych za herezję; obserwujemy praktyki i metody działań przeciw tym, którzy wyrzekli się nauki Kościoła, uczestniczymy w codziennej pracy szeregowych inkwizytorów i wspomagających ich pokrzepicieli, których zadaniem jest próba nawrócenia heretyków w ostatnią noc przed spaleniem na stosie. Spotykamy wreszcie ważne postaci historyczne - Giordana Bruno i Michała Anioła, reprezentantów elit zmagających się z dylematem oporu i posłuszeństwa wobec bieżących wydarzeń politycznych.