PRZEDMOWA
W obecnej dobie organizmy społeczne są bardzo złożone. Aby one sprawnie działały, czynności ich muszą być uzgodnione w czasie z dokładnością nie tylko do minuty, ale nieraz nawet do ułamka sekundy. Do liczenia i utrzymywania czasu służą czasomierze. Zegarmistrze zaś troszczą się o należyte działanie tych najpopularniejszych, ale nieraz i bardzo skomplikowanych maszyn. Żeby jednak zegarmistrze mogli dobrze swe prace wykonywać, muszą znać teoretyczne zasady i prawa działania naprawianych przez nich czasomierzy. Kto chciałby bez studiów teoretycznych i dostatecznej praktyki naprawiać zegarki, ten niszczy dobro społeczne, naraża siebie na bezużyteczną stratę czasu i koszty materialne.
Pierwszą w historii Polski szkołę zegarmistrzowską założono w Warszawie w 1917 r., lecz z braku poparcia szkoła ta po paru latach upadła. Z powstaniem jednak Polski Ludowej zorganizowano zaraz szereg liceów, gimnazjów i kursów zegarmistrzow-skich, ale nie ma jeszcze odpowiednich podręczników. A przecież wiedza zegarmistrzowską jest bardzo obszerna. W Niemczech na przykład jest w tej dziedzinie około 200 podręczników i wychodzi kilka czasopism.
W Polsce wśród innych wydawnictw i „Zegarmistrzostwo11 ma na celu wypełnić tę lukę i zaradzić pierwszemu brakowi. Dotychczas ukazały się cztery części tej pracy. Są one koniecznym wstępem, gdyż omawiają historię, materiałoznawstwo, na-rzędzio- i maszynoznawstwo, a część czwarta rozpoczęła ogólną teorię czasomierzy określeniem czasu, kosmografią oraz opisami zegarów słonecznych.
Niniejsza część rozpoczyna wyjaśniać teorię czasomierzy mechanicznych, których jest w świecie najwięcej. Na wielkich modelach najłatwiej się uczyć i zrozumieć zawiłe zagadnienia praw fizyki, mechaniki oraz zasady funkcjonowania czasomierzy, dlatego i my zaczęliśmy od wielkich zegarów mechanicz-
