Podstawy gramatyki języka duńskiego z ćwiczeniami (wyd. 2)

Autor: Eugeniusz Rajnik
Wydawca Wydawnictwo Naukowe UAM
ISBN: 978-83-[zasłonięte]-2768-7
Rok wydania: 2014
Ilość stron: 306
Oprawa: miękka
Format: 17 x 24
Wydanie: 2 poprawione

Wysyłka w ciągu 3-5 dni

EAN: 978[zasłonięte][zasłonięte]32276


Drugie, poprawione wydanie podręcznika zawiera zbiór podstawowych zasad gramatyki opisowej języka duńskiego, głównie z zakresu morfologii, ale uwzględnia też wybrane zagadnienia dotyczące składni zdania prostego i złożonego.

Zasadniczą część podręcznika stanowi systematyczny opis poszczególnych części mowy, najwięcej miejsca poświecono czasownikowi jako elementowi organizującemu strukturę zdania.

Omówiono również zagadnienia uznawane za trudne dla Polaków uczących się języka duńskiego (np. użycie przyimków). Podstawowe terminy gramatyczne podano w języku polskim i duńskim.

Zamieszczono bardzo liczne przykłady ilustrujące omawiane reguły gramatyczne z tłumaczeniem na język polski.

Przy opisie zjawisk gramatycznych języka duńskiego wskazano niekiedy na zachodzące rozbieżności względnie podobieństwa strukturalne między tym językiem a językiem polskim. Ćwiczenia zawarte w podręczniku pomagają uczącemu się w utrwaleniu słownictwa, a także umożliwiają sprawdzenie, czy zostało opanowane wcześniej poznane zjawisko gramatyczne. W kluczu do ćwiczeń można skontrolować poprawność odpowiedzi.

Publikacja przeznaczona szczególnie dla studentów filologii duńskiej, dedykowana również osobom, które chciałyby pogłębić i usystematyzować swoją wiedzę o języku duńskim (m.in. Polakom mieszkającym czasowo lub na stałe w Danii).


PRZEDMOWA

Podstawy gramatyki języka duńskiego z ćwiczeniami zawierają zbiór podstawowych zasad gramatyki opisowej głównie w zakresie morfologii, a także uwzględniają zagadnienia dotyczące składni zdania prostego i złożonego.

Są przeznaczone przede wszystkim dla studentów filologii duńskiej, a także adresowane do innych osób (m.in. Polaków mieszkających w Danii), które chci a- łyby pogłębić, uporządkować i usystematyzować swoją wiedzę o języku duńskim. Zakłada się, że odbiorcy tego podręcznika mają pewne przygotowanie w zakresie najprostszych pojęć gramatycznych oraz wiedzy ogólnojęzykoznaw- czej. Podstawowe terminy gramatyczne podano w języku polskim i duńskim.

Główną część gramatyki stanowi systematyczny opis poszczególnych części mowy oraz podstawowe informacje na temat składni.

Podstawą opisu jest zapis graficzny, a nie wymowa.

Najwięcej miejsca poświęcono czasownikowi jako głównemu elementowi organizującemu strukturę zdania, a także tym zagadnieniom, które uznawane są za trudne dla Polaków uczących się języka duńskiego (np. użycie przyimków, przysłówki kierunkowe i statyczne, prz y- miotniki w funkcji okolicznika itp.).

Podręcznik zawiera liczne przykłady, które ilustrują omawiane reguły gramatyczne spełniające funkcję pomocniczą w zrozumieniu danego zagadnienia. Ogromną większość przykładów przetłumaczono na język polski, a znaczenie tych, przy których nie podano odpowiedników polskich, autor uznał za oczywiste. Przy opisie zjawisk gramatyc z- nych języka duńskiego wskazano niekiedy na zachodzące rozbieżności bądź podobieństwa strukturalne między tym językiem a językiem polskim.

Ćwiczenia zawarte w podręczniku pomogą uczącemu się w utrwaleniu słownictwa, a także umożliwią sprawdzenie, czy zostało opanowane wcześniej poznane zjawisko gramatyczne.

W kluczu do ćwiczeń można skontrolować poprawność odpowiedzi.

Autor chciałby wyrazić podziękowanie za cenne uwagi krytyczne, dotyczące tłumaczenia przykładów na język polski, cand. mag. Jensowi Rasmussenowi, dr. hab. Andrzejowi Szubertowi i dr Justynie Haber-Biały.


Przedmowa do wydania II
W wydaniu II dostosowano reguły gramatyczne, a także pisownię niektórych wyrazów do zasad obowiązujących w języku duńskim od 2012 roku. Poza tym uproszczono niektóre sformułowania oraz usunięto powtarzające się przykłady i nieliczne błędy, które pojawiły się w wydaniu I.




SPIS TREŚCI:

Przedmowa

Przedmowa do wydania II
Część pierwsza MORFOLOGIA

1. RZECZOWNIK
1.1. Podział rzeczowników
1.2. Rodzaj
1.2.1. Rodzaj męsko-żeński
1.2.2. Rodzaj nijaki
1.2.3. Rodzaj męsko-żeński lub nijaki. Singularia tantum
Ćwiczenia 1-3
1.3. Liczba mnoga
1.3.1. Liczba mnoga rzeczowników rodzimych
1.3.1.1. Liczba mnoga z końcówką -r
1.3.1.2. Liczba mnoga z końcówką -er
1.3.1.3. Liczba mnoga z końcówką -e
1.3.1.4. Liczba mnoga bez końcówki
Ćwiczenia 4-10
1.3.1.5. Osobliwości tworzenia liczby mnogiej
1.3.2. Liczba mnoga rzeczowników pochodzenia obcego
Ćwiczenia 11-12
1.4. Formy przypadków 33
1.4.1. Forma dopełniacza 33
1.4.2. Dawne formy celownika i dopełniacza 35
Ćwiczenia 13-14 35
1.5. Rekcja rzeczowników 35

2. RODZAJNIK 40
2.1. Określoność 40
2.2. Użycie form rzeczownika 41
2.2.1. Forma bez rodzajnika 41
2.2.2. Forma nieokreślona z rodzajnikiem prepozycyjnym 46
Ćwiczenia 15-16 47
2.2.3. Forma określona z rodzajnikiem postpozycyjnym 48
2.2.3.1. Tworzenie formy określonej w liczbie pojedynczej 48
Ćwiczenie 17 49
2.2.3.2. Tworzenie formy określonej w liczbie mnogiej 50
Ćwiczenie 18 50
2.2.3.3. Użycie formy określonej 51
Ćwiczenia 19-21 53

3. PRZYMIOTNIK 54
3.1. Formy odmiany przymiotnika 54
3.2. Forma nieokreślona przymiotnika 55
3.2.1. Forma bez końcówki 55
3.2.2. Forma z końcówką -t 56
Ćwiczenia 22-24 58
3.2.3. Forma bez końcówki lub z końcówką -t 59
Ćwiczenia 25-26 60
3.2.4. Forma z końcówką -e 60
3.2.5. Użycie przymiotnika z rodzajnikiem nieokreślonym 62
Ćwiczenie 27 63
3.3. Forma określona przymiotnika 63
Ćwiczenie 28 65
3.4. Osobliwości tworzenia formy nieokreślonej i określonej 65
Ćwiczenia 29-33 67
3.5. Stopniowanie przymiotników 68
3.5.1. Stopniowanie regularne 68
3.5.1.1. Osobliwości stopniowania regularnego 70
3.5.2. Stopniowanie nieregularne 71
3.5.3. Stopniowanie opisowe. Ograniczenia stopniowalności 74
3.5.4. Porównanie. Stopień wyższy i najwyższy absolutny 75
Ćwiczenia 34-38 76
3.5.5. Wzmocnienie 77
3.6. Rekcja przymiotników 79

4. LICZEBNIKI 82
4.1. Liczebniki główne 82
4.1.1. Osobliwości odmiany i użycia liczebników głównych 83
4.2. Liczebniki porządkowe 87
4.2.1. Osobliwości użycia liczebników porządkowych 88
4.3. Liczebniki ułamkowe, dziesiętne, mnożne i wielokrotne 89

5. ZAIMEK 92
5.1. Typy zaimków 92
5.2. Zaimki osobowe 92
5.2.1. Osobliwości użycia zaimków osobowych 93
5.3. Zaimki dzierżawcze 96
5.3.1. Osobliwości użycia zaimków dzierżawczych 97
Ćwiczenia 39-41 99
5.4. Zaimki zwrotne 100
5.5. Zaimek wzajemny 101
Ćwiczenia 42-43 102
5.6. Zaimki wskazujące 102
5.6.1. Osobliwości użycia zaimków wskazujących 103
Ćwiczenie 44 105
5.7. Zaimki względne 106
Ćwiczenia 45-46 108
5.8. Zaimki pytajne 109
Ćwiczenia 47-48 111
5.9. Zaimki nieokreślone 111
5.9.1. Zaimki nieokreślone rzeczowne 111
5.9.2. Zaimki nieokreślone rzeczowne i przymiotne 112
Ćwiczenia 49-54 118
5.9.3. Zaimek nieokreślony ?det? 119
5.9.4. Zaimek nieokreślony ?der? 123
Ćwiczenia 55-58 125

6. CZASOWNIK 127
6.1. Klasyfikacja czasowników 127
6.1.1. Podział czasowników pod względem semantycznym 127
6.1.2. Podział czasowników pod względem syntaktycznym 128
6.1.2.1. Czasowniki pełne i posiłkowe 128
6.1.2.1.1. Czasowniki posiłkowe czasu 128
6.1.2.1.2. Czasowniki modalnopodobne 130
6.1.2.2. Czasowniki łącznikowe 131
6.1.2.3. Czasowniki osobowe i nieosobowe 132
6.1.2.4. Czasowniki przechodnie, nieprzechodnie, absolutne i relatywne 132
6.1.2.5. Czasowniki zwrotne i wzajemne 134
6.1.3. Podział czasowników pod względem słowotwórczym 135
6.1.4. Podział czasowników pod względem morfologicznym 138
6.2. Koniugacja czasownika 139
6.2.1. Typy koniugacji 139
6.2.1.1. Koniugacja słaba 139
6.2.1.1.1. Formy podstawowe czasowników słabych 140
6.2.1.2. Koniugacja mocna 145
6.2.1.2.1. Formy podstawowe czasowników mocnych 147
6.2.I.3. Koniugacja mieszana 148
6.3. Formy czasownikowe 149
6.4. Kategoria trybu 150
6.4.1. Tryb rozkazujący 150
6.4.1.1. Forma trybu rozkazującego 150
6.4.1.2. Użycie trybu rozkazującego 151
Ćwiczenia 59-60 153
6.4.1.3. Inne środki językowe wyrażania imperatywności 153
6.4.2. Tryb życzący 155
6.4.3. Tryb przypuszczający
6.4.4. Tryb warunkowy
6.5. Kategoria czasu. Formy i użycie czasów
6.5.1. Czas teraźniejszy
6.5.1.1. Formy czasu teraźniejszego
6.5.1.2. Użycie czasu teraźniejszego
6.5.2. Czas przeszły prosty
6.5.2.1. Formy czasu przeszłego prostego
6.5.2.1.1. Osobliwości w zakresie form czasu przeszłego prostego
6.5.2.2. Użycie czasu przeszłego prostego
6.5.3. Czas przeszły złożony i czas zaprzeszły
6.5.3.1. Formy czasu przeszłego złożonego i czasu zaprzeszłego
6.5.3.2. Użycie czasu przeszłego złożonego
6.5.3.3. Użycie czasu zaprzeszłego
6.5.4. Czas przyszły
6.5.4.1. Formy i użycie czasu przyszłego I
6.5.4.2. Formy i użycie czasu przyszłego II
Ćwiczenia 61-68
6.6. Kategoria strony
6.6.1. Formy strony biernej
6.6.1.1. Formy strony biernej fleksyjnej
6.6.1.2. Formy strony biernej procesu
6.6.1.3. Formy strony biernej stanu
6.6.2. Użycie strony biernej
6.6.2.1. Użycie strony biernej fleksyjnej
6.6.2.2. Użycie strony biernej procesu
6.6.2.3. Użycie strony biernej stanu
Ćwiczenia 69-72
6.7. Formy nieosobowe czasownika
6.7.1. Bezokolicznik 183
6.7.1.1. Rodzaje bezokolicznika
6.7.1.2. Bezokolicznik bez ?at?
6.7.1.3. Bezokolicznik z ?at?
Ćwiczenia 73-74
6.7.2. Imiesłów
6.7.2.1. Imiesłów czasu teraźniejszego
6.7.2.1.1. Formy imiesłowu czasu teraźniejszego
6.7.2.1.2. Funkcja czasownikowa, przymiotnikowa, przysłówkowa i rzeczownikowa
imiesłowu czasu teraźniejszego
Ćwiczenie 75
6.7.2.2. Imiesłów czasu przeszłego
6.7.2.2.1. Formy imiesłowu czasu przeszłego
6.7.2.2.2. Funkcja czasownikowa, przymiotnikowa i rzeczownikowa imiesłowu
czasu przeszłego
Ćwiczenia 76-78
6.8. Czasowniki modalne
6.8.1. Formy czasowników modalnych
6.8.2. Użycie czasowników modalnych
Ćwiczenia 79-83
6.9. Rekcja czasowników

7. PRZYSŁÓWEK
7.1. Forma przysłówków
7.2. Przysłówek a przyimek
7.3. Semantyczne typy przysłówków
7.3.1. Przysłówki czasu
7.3.2. Przysłówki miejsca
7.3.2.1. Motoryka. Przysłówki kierunkowe i statyczne
Ćwiczenie 84
7.3.2.2.1. Przysłówki zaimkowe
7.3.3. Przysłówki sposobu i przyczyny
7.3.4. Przysłówki stopnia
7.3.5. Przysłówki modalne
7.4. Stopniowanie przysłówków

8. PRZYIMEK
8.1. Typy przyimków
8.2. Miejsce przyimka w grupie wyrazowej i zdaniu
8.3. Znaczenie i użycie przyimków prostych, złożonych i pochodnych
Ćwiczenia 85-91
Ćwiczenia 92-94
8.4. Znaczenie i użycie przyimków zestawnych
8.4.1. Przyimki dwuczłonowe
8.4.2. Przyimki dwuczęściowe i wieloczłonowe
Ćwiczenia 95-96

9. SPÓJNIK
9.1. Podział spójników
9.2. Spójniki współrzędne
9.2.1. Spójniki łączne
9.2.2. Spójniki rozłączne
9.2.3. Spójniki przeciwstawne
9.2.4. Spójniki wynikowe
9.2.5. Spójniki uzasadniające
Ćwiczenie 97
9.3. Spójniki podrzędne
9.3.1. Spójniki orzekające
9.3.2. Spójniki pytajne
9.3.3. Spójniki czasowe
9.3.4. Spójniki przyczynowe
9.3.5. Spójniki warunkowe
9.3.6. Spójniki przyzwalające
9.3.7. Spójniki sposobu
9.3.8. Spójniki celowe
9.3.9. Spójniki skutkowe
9.3.10. Spójniki przeciwstawne
9.3.11. Spójniki porównujące
Ćwiczenia 98-99

10. WYKRZYKNIK
Część druga SKŁADNIA
1. ZDANIA PROSTE
1.1. Typy zdań prostych
1.2. Człony zdania
1.2.1. Orzeczenie
1.2.1.1. Orzeczenie czasownikowe (werbalne) proste i złożone
1.2.1.2. Orzeczenie imienne (nominalne)
1.2.1.3. Orzeczenie idiomatyczne
1.2.2. Podmiot
1.2.3. Dopełnienie
1.2.4. Okolicznik
1.2.5. Przydawka
1.3. Szyk wyrazów w zdaniu prostym
1.3.1. Pozycja orzeczenia
1.3.2. Pozycja podmiotu
1.3.3. Pozycja dopełnień
1.3.4. Pozycja przydawki
1.3.5. Pozycja okoliczników
1.3.6. Pozycja przeczenia (negacji)
1.3.7. Struktura zdania według modelu Diderichsena
Ćwiczenia 100-102
2. ZDANIA ZŁOŻONE
2.1. Zdania złożone współrzędnie
2.2. Zdania złożone podrzędnie
2.2.1. Typy zdań podrzędnych ze względu na funkcję syntaktyczną
2.2.2. Szyk wyrazów w zdaniu podrzędnie złożonym
Ćwiczenia 103-104
2.3. Konstrukcje bezokolicznikowe

Klucz
Bibliografia