Podstawy geodezji inżynieryjnej - standardy, pomiary realizacyjne, trasy, objętości
wydawnictwo: Wydawnictwo Geodpis
ISBN: 978-83-
[zasłonięte]884-9-7
wydanie: 2012
format: B5, str. 494, oprawa miękka
Słowo wstępne:
Według zamysłu autora problematyka poruszona w niniejszym podręczniku ma stanowić
wprowadzenie Czytelnika do przedmiotu geodezja inżynieryjna, nauczanego
w technikach geodezyjnych i wykładanego na wydziałach geodezyjnych wyższych uczelni
technicznych. Jest to ważny dział geodezji, zajmujący się wybranymi zagadnieniami z zakresu
praktycznych zastosowań pomiarów i opracowań geodezyjnych do rozwiązywania
określonych zagadnień projektowych i realizacyjnych w poszczególnych dziedzinach nauki,
techniki i gospodarki, a szczególnie w różnych rodzajach budownictwa i w przemyśle.
Treść rozdziału 1 obejmuje omówienie podstawowych zadań geodezji inżynieryjnej
i udziału związanych z nią technik pomiarowych w poszczególnych etapach procesów inwestycyjnych
oraz obsłudze i monitoringu funkcjonujących obiektów budowlanych
i przemysłowych. W trakcie planowania inwestycji nieodzowne są podkłady mapowe,
a szczególnie określony typ mapy tematycznej, zwany mapą do celów projektowych. Do
projektowania i wykonawstwa obiektów budowlanych przydatne są również inne materiały
geodezyjne w formie analogowej lub cyfrowej, przybierające przeważnie postać profilów,
przekrojów terenu i budowli oraz wizualizacje w postaci obrazów perspektywicznych
i numerycznych modeli terenu zbudowanych przy użyciu technik komputerowych. Procesy
inwestycyjne oraz ich obsługa geodezyjna muszą być prowadzone w oparciu o liczne
przepisy prawne, geodezyjne standardy techniczne, specyfikacje oraz normy scharakteryzowane
pokrótce w rozdziale pierwszym tego podręcznika, jednak bez uwzględnienia
zmian opisanych w rozdz. 5.
Rozdział 2 został poświęcony pomiarom realizacyjnym, będących wg normy PN-
73/N-99310 zespołem czynności geodezyjnych, których celem jest wyznaczenie w terenie
przestrzennego położenia obiektów projektowanych, uzyskani^zgodności kształtów wymiarów
realizowanych obiektów z danymi projektów technicznych oraz kontrolowanie
zgodności, położenia, kształtu i wymiarów obiektów budowlanych z danymi planu realizacyjnego
i projektu technicznego.
Rozdział 3 odnosi się do tyczenia elementów osi tras, ze szczególnym uwzględnieniem
tras dróg kołowych, których elementami geometrycznymi w planie są odcinki proste,
łuki kołowe i krzywe przejściowe, zaś w profilu - proste o zadanym spadku i łuki pionowe,
będące składnikami niwelety.
W rozdziale 4 zostały wyszczególnione podstawowe metody obliczania objętości mas
ziemnych tworzących określone budowle, przeważnie w formie nasypów bądź wykopów
lub stanowiących pryzmy materiału przeznaczonego do wykonania robót ziemnych.
W tym miejscu autor pragnie wyrazić serdecznie podziękowanie panu prof. Janowi
Gocałowi - opiniodawcy rozdziałów 1 - 4 za pozytywną ocenę podręcznika i cenne wskazania
dotyczące ulepszenia jego treści.
W rozdziale 5 omówiono zmiany obowiązujących w geodezji standardów technicznych,
związane z wprowadzeniem w życie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej,
która z kolei wywołała istotne przemiany wielu przepisów w ustawie Prawo geodezyjne
i kartograficzne oraz zawartych w niej delegacji w formie rozporządzeń.
Praca nad tekstem książki została ukończona w grudniu 2012 r.
Andrzej Jagielski
Słowo wstępne 7
Wykaz skrótów wykorzystywanych w rozdz. 1 − 4 8
Rozdział 1: Wiadomości ogólne 9
1.1. Przedmiot i zadania geodezji inżynieryjnej 9
1.1.1. Wprowadzenie 9
1.1.2. Definicja i zadania geodezji inżynieryjnej 11
1.1.3. Specyfika pomiarów inżynieryjnych 12
1.2. Opracowania geodezyjne i kartograficzne do celów projektowych 13
1.2.1. Mapy do celów planistycznych 13
1.2.2. Mapy do celów opiniodawczych 18
1.2.3. Mapy do celów projektowych 18
1.2.4. Profile i przekroje 26
1.2.5. Mapy topograficzne i tematyczne, materiały pomocnicze 28
1.3. Akty prawne dotyczące prac geodezyjnych w procesach inwestycyjnych 33
1.3.1. Ustawa „Prawo geodezyjne i kartograficzne” 33
1.3.2. Ustawa „o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym” 35
1.3.3. Ustawa „Prawo budowlane” 38
1.3.4. Ustawa „o gospodarce nieruchomościami” 47
1.4. Instrukcje, wytyczne techniczne i normy stosowane w geodezji inżynieryjnej 49
1.4.1. Instrukcje techniczne 49
1.4.2. Wytyczne techniczne 54
1.4.3. Normy techniczne 60
1.4.4. Specyfikacje techniczne 65
Rozdział 2: Pomiary realizacyjne 67
2.1. Prace przygotowawcze rozpoczynające proces inwestycyjny 67
2.2. Prace projektowe 71
2.3. Osnowy realizacyjne 82
2.3.1. Zadania i podział osnów realizacyjnych 82
2.3.2. Projektowanie osnów realizacyjnych 86
2.3.3. Tyczenie punktów osnowy realizacyjnej 93
2.3.4. Stabilizacja punktów osnów realizacyjnych 94
2.3.5. Ocena wymaganej dokładności osnowy realizacyjnej 100
2.3.6. Pomiar osnowy realizacyjnej 102
2.3.7. Zastosowanie GPS do zakładania osnowy realizacyjnej 104
2.3.8. Wyrównanie osnów realizacyjnych 108
2.4. Opracowanie geodezyjne projektu budowlanego 118
2.4.1. Zasady opracowania 118
2.4.2. Szkic dokumentacyjny 124
2.5. Typowe obliczenia związane z geodezyjnym opracowaniem projektów 126
2.5.1. Obliczanie przecięć prostych 126
2.5.2. Wyznaczenie równania prostej równoległej do danej prostej 129
2.5.3. Wyznaczenie równania prostej prostopadłej do danej prostej 130
2.5.4.Równanie prostej nachylonej do prostej wyjściowej pod zadanym kątem γ 131
2.4.5. Wyznaczenie równania dwusiecznej kąta utworzonego przez przecinające się proste 131
2.5.6. Obliczanie domiarów prostokątnych ze współrzędnych 133
2.5.7. Obliczanie domiarów biegunowych ze współrzędnych 135
2.5.8. Zadania geodezyjne związane z okręgami lub łukami 136
2.6. Przykład opracowania geodezyjnego 139
2.7. Pomiary realizacyjne 147
2.7.1. Rodzaje tyczenia 147
2.7.2. Realizacja zadanych miar 150
2.7.3. Dokładność tyczenia 154
2.7.4. Metody tyczenia 155
2.7.5. Opcje tyczenia lokalizującego za pomocą tachimetru elektronicznego 161
2.7.6. Tyczenie wysokościowe 162
2.7.7. Kontrola tyczenia 169
2.7.8. Szkic tyczenia 170
2.8. Geodezyjna obsługa budowy i montażu 172
2.8.1. Wiadomości wprowadzające 172
2.8.2. Koordynacja modularna 176
2.8.3. Prace geodezyjne podczas wykonania stanu zerowego 178
2.8.4. Metody przenoszenia osi konstrukcyjnych 184
2.8.5. Typowe zadania tyczenia związane z zakładaniem osnowy montażowej 193
2.8.6. Przenoszenie wysokości 195
2.8.7. Pomiary kontrolne 199
2.8.8. Pojęcia tolerancji, wymiarów i odchyłek stosowanych w budownictwie 201
2.9. Organizacja pomiarów realizacyjnych i geodezyjnej obsługi inwestycji 203
2.10. Geodezyjne pomiary powykonawcze 207
2.11. Odbiór budynku 209
13.11.1. Podstawy prawne czynności geodezyjnych w procesie budowlanym 198
13.11.2. Standardy techniczne dla prac geodezyjnych w budownictwie 201
13.11.3. Wyszczególnienie prac geodezyjnych podczas procesu budowlanego 202
13.11.4. Prace geodezyjne w fazie przygotowawczej 202
13.11.5. Prace geodezyjne na etapie projektowania inwestycji,mapa do celów projektowych 203
13.11.6. Podstawowe obliczenia związane z geodezyjnym opracowaniem projektów 218
13.11.7. Prace geodezyjne podczas wyłączania gruntów z produkcji rolnej i leśnej 224
13.11.8. Prace geodezyjne w toku budowy 228
13.11.9. Geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego 229
13.12. Odbiór budynku 232
Bibliografia do rozdziałów 1 i 2 211
Rozdział 3: Tyczenie tras 213
3.1. Pojęcia podstawowe związane z tyczeniem tras 213
3.2. Tyczenie prostych odcinków tras 216
3.2.1. Tyczenie prostej przy zapewnionej wizurze wzdłuż całego odcinka 217
3.2.2. Tyczenie prostej w terenie pofałdowanym 220
3.2.3. Tyczenie prostego odcinka trasy przez przeszkody 221
3.3. Podstawowe elementy geometryczne łuku kołowego 223
3.4. Tyczenie punktów głównych łuku kołowego 225
3.4.1. Tyczenie punktów P, S,K, gdy wierzchołek W jest dostępny 225
3.4.2. Tyczenie punktów głównych łuku, gdy wierzchołek W jest niedostępny 228
3.4.3. Tyczenie punktów zastępczych, gdy na punktach głównych występują przeszkody 230
3.4.4. Obliczenie danych do tyczenia punktów głównych w oparciu o pomiary liniowe 231
3.5. Tyczenie punktów pośrednich łuku kołowego 232
3.5.1. Zagęszczenie punktów pośrednich 232
3.5.2. Tyczenie punktów pośrednich metodą rzędnych i odciętych 234
3.5.3. Tyczenie punktów pośrednich łuku kołowego metodą biegunową 242
3.5.4. Tyczenie punktów pośrednich łuku kołowego od przedłużonej cięciwy 246
3.5.5. Tyczenie punktów pośrednich łuku kołowego za pomocą strzałek 248
3.5.6. Tyczenie punktów pośrednich łuku kołowego metodą wcięć kątowych 250
3.6. Tyczenie łuków koszowych 251
3.7. Tyczenie łuków odwrotnych 255
3.9. Przykłady obliczeniowe na tyczenie łuków kołowych 257
3.8.1. Tyczenie punktów głównych łuku kołowego 257
3.8.2. Tyczenie punktów pośrednich łuku kołowego 258
3.8.3. Tyczenie łuku koszowego 272
3.8.4. Tyczenie łuków odwrotnych 278
3.9. Tablice do tyczenia łuków kołowych 281
3.10. Zastosowanie programu WinKalk do tyczenia łuków kołowych 289
3.11. Przykłady programów do tyczenia łuków w tachimetrze elektronicznym 293
3.12. Podstawowe wiadomości o krzywych przejściowych 295
3.13. Klotoida jako krzywa przejściowa 297
3.13.1. Właściwości klotoidy 297
3.13.2. Elementy geometryczne klotoidy 301
3.13.3. Tablice klotoidy jednostkowej 303
3.13.4. Tyczenie punktów pośrednich klotoidy metodą ortogonalną od cięciwy 308
3.13.5. Tyczenie punktów pośrednich klotoidy metodą biegunową 311
3.13.6. Tyczenie punktów pośrednich klotoidy i łuku kołowego od tej samej stycznej 313
3.13.7. Tyczenie punktów pośrednich klotoidy metodą wieloboku cięciw 316
3.13.8. Zagęszczenie i kontrola tyczenia punktów pośrednich klotoidy za pomocą strzałek 318
3.13.9. Łuk kołowy z symetrycznymi łukami klotoidy 321
3.13.10. Obliczenie danych do tyczenia fragmentu trasy złożonego z łuku kołowego i dwu symetrycznych klotoid za pomocą programu
WinKalk 329
3.13.11. Łuk kołowy z niesymetrycznymi łukami klotoidy 334
3.13.12. Biklotoida 336
3.13.13. Krzywa owalna i krzywa esowa 337
3.13.14. Wymagania związane z projektowaniem elementów tras 344
3.13.15. Dobór optymalnego parametru klotoidy 347
3.14. Inne rodzaje krzywych przejściowych 352
3.14.1. Parabola trzeciego stopnia (parabola sześcienna) 352
3.14.2. Lemniskata 354
3.14.3. Przegląd innych krzywych przejściowych 355
3.15. Poszerzenia na łuku trasy 358
3.16. Serpentyny 361
3.17. Profile, niweleta, łuki pionowe 364
3.17.1. Wymagania dotyczące łuków pionowych i niwelety 364
3.17.2. Profile (przekroje) poprzeczne 366
3.17.3. Obliczenia związane z niweletą 369
3.17.4. Obliczenie danych do tyczenia łuków pionowych 372
3.18. Przegląd programów komputerowych wspomagających projektowanie tras 378
3.19. Prace geodezyjne związane z realizacją tras 380
3.19.1. Podział dróg publicznych 380
3.19.2.Wymagania związane z uzyskaniem zezwolenia na realizację drogi publicznej 381
3.19.3. Prace przygotowawcze 384
3.19.4. Przepisy regulujące budowę dróg
3.19.5. Wyszczególnienie prac geodezyjnych związanych z budową dróg 390
3.19.6. Mapa do celów projektowania dróg 394
3.19.7. Uzgodnienie sieci uzbrojenia terenu w ZUDP 397
3.19.9. Przygotowanie dokumentacji geodezyjno-prawnej 399
3.19.10. Geodezyjne opracowanie projektu trasy drogowej 402
3.20. Pomiary realizacyjne tras drogowych 403
3.20.1. Osnowa realizacyjna trasy drogowej 403
3.20.2. Tyczenie osi trasy drogowej, wyznaczanie profili 406
3.20.3. Wyznaczanie elementów drogi i infrastruktury towarzyszącej 407
3.20.4. Wyznaczanie niwelety drogi i przekrojów poprzecznych 409
3.20.5. Pomiary związane z profilowaniem dróg 410
3.20.6. Tyczenie ramp przechyłkowych 415
3.20.7. Prace terenowe związane z geodezyjną obsługą budowy dróg 416
Rozdział 4: Obliczanie objętości mas ziemnych 418
4.1. Pojęcia podstawowe i prace geodezyjne związane z robotami ziemnymi 418
4.2. Metody obliczania objętości mas ziemnych 423
4.2.1. Wiadomości wstępne
4.2.2. Obliczanie objętości wykopów i nasypów
4.2.3. Obliczanie objętości w oparciu o dane zawarte na przekrojach poprzecznych 426
4.2.4. Obliczanie objętości na podstawie przekrojów poziomych (warstwic) 428
4.2.5.Obliczanie objętości nieregularnej bryły w oparciu o siatkę kwadratów lub prostokątów 429
4.2.6. Obliczanie objętości nieregularnej bryły w oparciu o siatkę trójkątów 430
4.2.7.Określenie objętości ziemi w nasypach i wykopach przy wyrównywaniu terenu 431
4.2.8. Projektowanie płaszczyzn bilansujących prace ziemne 436
4.3. Projektowanie niwelety 438
Bibliografia do rozdziałów 3 i 4 442
Rozdział 5: Zmiany przepisów dotyczących standardów geodezyjnych 445
5.1. Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej 445
5.2. Zmiany w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne 448
5.3. Rozporządzenie MSWiA w sprawie standardów technicznych 464
5.3.1. Informacje wstępne 423
5.3.2. Zakres treści poszczególnych rozdziałów rozporządzenia 465
Bibliografia do rozdziału 5 494
zobacz spis treści
