Podstawy budowy silników
Sławomir Luft

wydanie:3, uaktualnione / 2011
ISBN:978-83-[zasłonięte]-1806-8
format:B5
strony:368
rysunki:354
oprawa twarda

Podręcznik opisujący ogólną budowę głównych zespołów i układów silników pojazdów samochodowych. Część 1 zawiera teorię budowy tłokowych silników spalinowych, obejmującą m.in. zasadę działania, obiegi cieplne, parametry i podstawowe charakterystyki, tworzenie mieszanki i spalanie, toksyczność spalin, rozrząd, doładowanie, obliczanie głównych wymiarów, mechanikę układu korbowego. Część 2 stanowi przegląd rozwiązań konstrukcyjnych głównych zespołów i układów silników spalinowych – kadłubów i głowic oraz układów tłokowo-korbowego, rozrządu, zasilania, dolotowych i wylotowych, chłodzenia, smarowania i zapłonowych, a także urządzeń rozruchowych i rozwiązań silników niekonwencjonalnych. Treść uwzględnia najnowsze rozwiązania konstrukcyjne, np. sterowane elektronicznie silniki o wtrysku bezpośrednim i układy zmiennych faz rozrządu oraz wzniosów zaworów.
Odbiorcy podręcznika: studenci wyższych uczelni studiujący na kierunkach związanych z pojazdami samochodowymi i silnikami spalinowymi.

Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów 10
Przedmowa 12
CZĘŚĆ I. TEORIA
Rozdział 1. Klasyfikacja i zasada działania silników 17
1.1. Klasyfikacja ogólna 17
1.2. Zasada działania silnika czterosuwowego 18
1.3. Zasada działania silnika dwusuwowego 20
1.4. Porównanie podstawowych cech silników dwu i czterosuwowych 21
Rozdział 2. Paliwa 23
2.1. Wprowadzenie 23
2.2. Podstawowe własności paliw 23
2.3. Wybrane paliwa ciekłe 26
2.4. Wybrane paliwa gazowe 27
Rozdział 3. Obiegi cieplne 29
3.1. Wprowadzenie 29
3.2. Obiegi teoretyczne 30
3.2.1. Obieg Otta 30
3.2.2. Obieg Diesla 31
3.2.3. Obieg Sabatheugo 33
3.3. Obiegi rzeczywiste 33
Rozdział 4. Wskaźniki pracy silnika 37
4.1. Prędkość obrotowa 37
4.2. Moment obrotowy 38
4.3. Moc 38
4.4. Średnie ciśnienia obiegu 39
4.5. Sprawność 41
4.6. Zużycie paliwa 42
4.7. Średnia prędkość tłoka 42
4.8. Objętościowy wskaźnik mocy 43
4.9. Zależności między podstawowymi wskaźnikami 43
Rozdział 5. Podstawowe charakterystyki silników 45
5.1. Wprowadzenie 45
5.2. Charakterystyki prędkościowe 45
5.3. Charakterystyki obciążeniowe 47
5.4. Charakterystyki regulacyjne 49
5.5. Charakterystyki ogólne 49
Rozdział 6. Spalanie 51
6.1. Wprowadzenie 51
6.2. Spalanie w silnikach ZI 52
6.2.1. Przebieg spalania i rodzaje komór spalania w silnikach ZI 52
6.2.2. Tworzenie i spalanie mieszanki jednorodnej 54
6.2.3. Tworzenie i spalanie mieszanki uwarstwionej 57
6.3. Spalanie w silnikach ZS 61
6.3.1. Tworzenie mieszanki palnej i okresy procesu spalania 61
6.3.2. Klasyfikacja komór spalania w silnikach ZS 63
Rozdział 7. Toksyczność spalin 70
7.1. Podstawowe informacje o składzie spalin 70
7.2. Przyczyny powstawania związków toksycznych w spalinach 71
7.3. Sposoby ograniczenia emisji głównych związków toksycznych 72
Rozdział 8. Wymiana ładunku 74
8.1. Wprowadzenie 74
8.2. Wymiana ładunku w silnikach czterosuwowych 74
8.3. Wymiana ładunku w silnikach dwusuwowych 79
Rozdział 9. Doładowanie 82
9.1. Wiadomości ogólne 82
9.2. Doładowanie silników ZS 87
9.3. Doładowanie silników ZI 88
Rozdział 10. Podstawy projektowania silnika 91
10.1. Obliczanie głównych wymiarów silnika 91
10.2. Kinematyka układu tłokowo-korbowego 93
10.3. Siły bezwładności w układzie tłokowo-korbowym 95
10.4. Siły gazowe działające na układ tłokowo-korbowy 95
10.5. Siły styczne w mechanizmie korbowym 95
10.6. Wybrane zagadnienia wyrównoważania układu tłokowo-korbowego 97
CZĘŚĆ II. BUDOWA
Rozdział 11. Układy tłokowo-korbowe 103
11.1. Wprowadzenie 103
11.2. Rys historyczny 103
11.2.1. Układy tłokowo-korbowe dwusuwowych silników ZI 103
11.2.2. U kłady tłokowo-korbowe czterosuwowych silników ZI 105
11.2.3. Układy tłokowo-korbowe czterosuwowych silników ZS 106
11.3. Współczesne układy tłokowo-korbowe 107
11.3.1. Tłoki 107
11.3.2. Korbowody 119
11.3.3. Wały korbowe 122
11.3.4. Łożyska główne i korbowe wałów korbowych 126
11.3.5. Koła zamachowe 128
11.3.6. Tłumiki drgań skrętnych 128
11.3.7. Dodatkowe sposoby wyrównoważania układu tłokowo-korbowego 129
Rozdział 12. Układy rozrządu 132
12.1. Wprowadzenie 132
12.2. Rys historyczny 133
12.2.1. Układy rozrządu silników czterosuwowych 133
12.2.2. Układy rozrządu silników dwusuwowych 143
12.3. Współczesne układy rozrządu 145
12.3.1. Uwagi ogólne 145
12.3.2. Układy rozrządu silników ZI 146
12.3.3. Układy rozrządu silników ZS 152
12.3.4. Wybrane elementy układów rozrządu 156
12.3.5. Tendencje rozwoju układów rozrządu 163
Rozdział 13. Kadłuby i głowice 168
13.1. Wprowadzenie 168
13.2. Rys historyczny 169
13.3. Współczesne konstrukcje kadłubów i głowic 181
13.3.1. Uwagi ogólne 181
13.3.2. Kadłuby silników ZI 182
13.3.3. Kadłuby silników ZS 188
13.3.4. Głowice silników ZI 193
13.3.5. Głowice silników ZS 195
Rozdział 14. Układy zasilania silników o zapłonie iskrowym 199
14.1. Wprowadzenie 199
14.2. Rys historyczny 200
14.2.1. Gaźnik — odparowywacz 200
14.2.2. Układy gaźnikowe mechaniczne i zelektronizowane 200
14.2.3. Układy wtrysku paliwa do kolektora dolotowego sterowane mechanicznie 207
14.3. Współczesne układy zasilania silników ZI 212
14.3.1. Uwagi ogólne 212
14.3.2. Układy wtrysku jednopunktowego sterowane elektronicznie 212
14.3.3. Układy wielopunktowego wtrysku paliwa do kolektora dolotowego sterowane elektronicznie 215
14.3.4. Układy bezpośredniego wtrysku benzyny do cylindra 218
14.4. Zasilanie gazowe silników ZI 225
Rozdział 15. Układy zasilania silników o zapłonie samoczynnym 233
15.1. Wprowadzenie 233
15.2. Rys historyczny 234
15.2.1. Układy zasilania z rzędową pompą wtryskową 234
15.2.2. Układy zasilania z rozdzielaczową pompą wtryskową 241
15.2.3. Układy pompowtryskiwaczy sterowanych mechanicznie 243
15.3. Współczesne układy zasilania silników ZS sterowane wlektronicznie 245
15.3.1. Uwagi ogólne 245
15.3.2. Układy zasilania z rozdzielaczową pompą wtryskową 247
15.3.3. Układy zasilania z pompowtryskiwaczami 251
15.3.4. Układy zasilania z indywidualnym zespołem pompy i wtryskiwacza 256
15.3.5. Zasobnikowy układ zasilania 258
Rozdział 16. Układy dolotowe i wylotowe 264
16.1. Wprowadzenie 264
16.2. Rys historyczny 265
16.2.1. Układy dolotowe i wylotowe silników ZI 265
16.2.2. Układy dolotowe i wylotowe silników ZS 269
16.3. Współczesne układy dolotowe i wylotowe silników ZI 270
16.3.1. Uwagi ogólne 270
16.3.2. Układy dolotowe silników wolnossących 271
16.3.3. Układy wylotowe silników wolnossących 273
16.3.4. Recyrkulacja spalin w silnikach ZI 277
16.3.5. Układy doładowania silników ZI 278
16.4. Współczesne układy dolotowe i wylotowe doładowanych silników ZS 280
16.4.1. Uwagi ogólne 280
16.4.2. Układy dolotowe 281
16.4.3. Układy wylotowe 283
16.4.4. Recyrkulacja spalin w silnikach ZS 288
Rozdział 17. Układy chłodzenia 290
17.1. Wprowadzenie 290
17.2. Rys historyczny 292
17.2.1. Układ chłodzenia pośredniego 292
17.2.2. Układ chłodzenia bezpośredniego 301
17.3. Współczesne układy chłodzenia 307
17.3.1. Uwagi ogólne 307
17.3.2. Układy chłodzenia silników samochodów osobowych 308
17.3.3. Układy chłodzenia silników samochodów ciężarowych 313
Rozdział 18. Układy smarowania 318
18.1. Wprowadzenie 318
18.2. Rys historyczny 321
18.2.1. Układy smarowania dwusuwowych silników ZI 321
18.2.2. Układy smarowania czterosuwowych silników starszej generacji 323
18.3. Współczesne układy smarowania 327
18.3.1. Podstawowe obiegu oleju 327
18.3.2. Podstawowe zespoły układu smarowania 330
Rozdział 19. Układy zapłonowe 336
19.1. Wprowadzenie 336
19.2. Rys historyczny 336
19.2.1. Iskrownikowe układy zapłonowe 336
19.2.2. Akumulatorowe, przerywaczowe układy zapłonowe (klasyczne) 339
19.3. Współczesne elektroniczne układy zapłonowe 343
19.3.1. Bezprzerywaczowe układy rozdzielaczowe 343
19.3.2. Bezprzerywaczowe układy bezrozdzielaczowe 346
Rozdział 20. Urządzenia rozruchowe 349
Rozdział 21. Doskonalenie konstrukcji silnika samochodowego 356
Piśmiennictwo 361