---

Stan okładki: bardzo dobry, okładka tekturowa pokryta tworzywem, posiada kilka śladów drobnych zabrudzeń, poza tym praktycznie bez wad.

Stan kartek: czyste, białe.

---

Od autora

"Czwarte już wydanie Podręcznego słownika lekarskiego łacińsko-polskiego i polsko-łacińskiego skłania mnie do krótkiego przypomnienia historii jego powstania oraz nazwisk tych pracowników naukowych Akademii Medycznej w Poznaniu, którym zawdzięczam fachową i życzliwą pomoc; przyczynili się oni w dużej mierze do tego, że Słownik okazał się pożyteczny w codziennej pracy - przede wszystkim młodych lekarzy.
Pomysł opracowania łacińskiego słownictwa medycznego zrodził się w trakcie klasyfikowania obcojęzycznych wydawnictw naukowych w bibliotece Akademii Medycznej w Poznaniu. Wśród ówczesnych podręczników akademickich brak było tego rodzaju pomocy naukowej; w porozumieniu więc z pracownikami nauki oraz po konsultacji z doc. dr. J. Kierszem podjęłam się tej pracy. Pierwszy Słownik łacińsko-polski i polsko-łaciński terminów medycznych i z medycyną związanych dla studentów i absolwentów akademii medycznych poznańska uczelnia wydała w formie skryptu w 1960 r. Zawierał on także zarys historii słownictwa medycznego, konsultowany z doc. dr L. Krakowiecką.
Na podstawie III wydania tego skryptu (poprawionego i uzupełnionego) opracowałam wersję polsko-łacińską ze znacznie powiększonym zasobem haseł, zawierając w niej dodatkowo przykłady odmiany rzeczowników i przymiotników (1968 r.). (...) Nowa forma Słownika umożliwiała znaczne powiększenie zasobu haseł, narzucając jednak równocześnie ograniczenia objętościowe, przewidziane dla wydawnictwa o charakterze podręcznej pomocy naukowej. W związku z tym Redakcja zastosowała np. już w II wydaniu tzw. "system gniazdowy" haseł (skrócono do pierwszej litery hasła wyjściowe, podrzędne w stosunku do hasła głównego i skupione wokół niego).
Pierwsze wydanie Podręcznego słownika lekarskiego łacińsko-polskiego i polsko-łacińskiego ukazało się w 1974 roku; wydanie II w 1980 i III w 1985 roku.
W przedmowie do II wydania konsultant, prof. dr med. J. Kołaczkowski tak scharakteryzował zakres ujętego słownictwa, układ Słownika oraz jego przydatność:
"Podręczny słownik lekarski łacińsko-polski i polsko-łaciński zawiera miana nie tylko ściśle medyczne z takich dziedzin, jak anatomia prawidłowa i patologiczna oraz nauki kliniczne i farmaceutyczne, lecz także nazwy z zakresu histologii, embriologii, fizjologii, biologii, mikrobiologii, anatomii porównawczej, chemii, fizyki, zoologii i botaniki...
Układ Słownika jest wyłącznie alfabetyczny, tzn. że nazwy dotyczące np. płuc, wątroby czy serca nie są umieszczone pod nazwą narządu - płuc zapalenie, serca niewydolność lub wątroby marskość, lecz pod zapalenie płuc, marskość wątroby, niewydolność serca...
Szybkie zniknięcie z półek księgarskich I wydania jest chyba najlepszym dowodem, że to książka potrzebna. Praktyka pokazała, że największe zainteresowanie Słownikiem wykazali lekarze, farmaceuci i pracownicy naukowi o tym profilu, mniejsze młodzież studencka, szczególnie z pierwszych lat studiów. Potrzebują (oni) na co dzień zbioru terminów do konstruowania własnych diagnoz, do tłumaczenia diagnoz zawartych w kartach informacyjnych chorych i obszernych rozpoznań anatomopatologicznych."
W IV wydaniu mianownictwo anatomiczne ujęte jest in extenso, według II edycji Mianownictwa anatomicznego, opracowanego na podstawie nomenklatury łacińskiej ustalonej na kongresach w Nowym Jorku i Wiesbaden. Wprowadzone w nim zmiany dotyczą nie tylko brzmienia niektórych haseł, ale i ich pisowni; skasowane zostały łączniki w terminach wielowyrazowych oraz dyftongi. W niektórych terminach "i" zastąpiono literą "j". Koliduje to z tradycyjnie stosowaną ich pisownią i regułami ortografii klasycznej. Po uzgodnieniu z Redakcją PZWL zadecydowano pozostawić "i" zamiast "j", aby nie rozbijać kolejności alfabetycznej haseł o tym samym znaczeniu, ale ujętych w innym mianownictwie. W mianach klinicznych zachowano dyftongi.
Za zgodą konsultanta zastosowano następujące uproszczenie: w mianach wielowyrazowych pominięto często spotykane przymiotniki pospolite przeciwstawne (np. lewy - prawy, wewnętrzny - zewnętrzny), zamieszczając je jako odrębne hasła w kolejności alfabetycznej.
Mianownictwo kliniczne oparte jest głównie na terminologii anatomicznej, obejmuje jednak miana z różnych dziedzin nauk medycznych. Nie zostało ono dotąd - i chyba nie może być - w pełni ujednolicone. Coraz to nowe osiągnięcia, zwłaszcza w zakresie diagnostyki i terapii, wymagają eliminowania nieaktualnych i wprowadzania nowych terminów. Trudno więc ustalić zadowalający wszystkich aktualny zestaw haseł klinicznych. Ze względu na szczupłe ramy Słownika, wzorem uprzednio przyjętej metody, ograniczyłam się do podania podstawowych haseł stosowanych w terminologii klinicznej. Zalecam zatem wykorzystanie bogatego zestawu przymiotników, przysłówków i przedrostków łacińskich podanych w kolejności alfabetycznej oraz materiałów ujętych w "Dodatku" (w tym zestawu przyrostków słowotwórczych) jako pomocy w formułowaniu nowych, nie zamieszczonych w Słowniku haseł.
Słownictwo farmaceutyczne obejmuje przede wszystkim nazwy środków leczniczych i nazwy grup leków według ich farmakologicznego działania. Zrezygnowano z podawania nazw firmowych leków. Ponadto zamieszczono także wiele nazw botanicznych ziół leczniczych oraz z zakresu systematyki botanicznej wyższego rzędu.
Terminy z zakresu receptury, jak i zasady tworzenia łacińskich nazw chemicznych znajdują się w "Dodatku".
Po raz pierwszy w tym wydaniu zamieszczono w "Dodatku" przykłady odmian łacińskich rzeczowników i przymiotników mających znaczenie medyczne. Potrzebę takiego aneksu potwierdziły rozmowy przeprowadzone z lekarzami oraz z autorem skryptu Wskazówki do posługiwania się nazewnictwem grecko-łacińskim w praktyce lekarskiej - dr. J. Barańczakiem. Przydatność aneksu - szczególnie dla młodych lekarzy - podkreślał także prof. dr med. J. Kołaczkowski. Również lektor języka łacińskiego Akademii Medycznej w Poznaniu, starszy wykładowca mgr M. Lewandowska prezentowała podobny pogląd wskazując, że na studiach medycznych język łaciński jest przedmiotem nauczania jedynie w ciągu dwóch semestrów I roku studiów; ona też na moją prośbę opracowała tablice stanowiące wymieniony aneks. (...)"

Krystyna Karwowska
Poznań, 1988 r.

Spis treści

♦ Objaśnienie skrótów

Część I
Słownik lekarski łacińsko-polski

Część II
Słownik lekarski polsko-łaciński

Część III
Dodatek
♦ Terminologia recepturowa (wersja łacińsko-polska)
♦ Znaczenie przyrostków wchodzących w skład medycznych terminów złożonych (wersja łacińsko-polska)
♦ Terminologia recepturowa (wersja polsko-łacińska)
♦ Znaczenie przyrostków wchodzących w skład medycznych terminów złożonych (wersja polsko-łacińska)
♦ Ogólne zasady tworzenia łacińskiego mianownictwa chemicznego
♦ Odmiany rzeczowników i przymiotników

Zapraszamy do udziału w licytacji!

---

Zdjęcia: