Podręcznik gospodarki odpadami. Teoria i praktyka (wyd.2)
Bernd Bilitewski, Georg Hardtle, Klaus Marek
rok wydania: 2006
stron: 736 (rys. 360, tab. 130)
oprawa: twarda
format: B5
wydawnictwo: Seidel-Przywecki
"PODRĘCZNIK GOSPODARKI ODPADAMI - TEORIA I PRAKTYKA" jest pierwszym polskim tłumaczeniem zaktualizowanego w 2000 r., trzeciego wydania znanego i cenionego w Niemczech podręcznika akademickiego i poradnika dla inżynierów autorstwa prof. dr inż. Bernd'a Bilitewskiego - pracownika naukowego Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie, jednego z wiodących centrów naukowych w dziedzinie gospodarki odpadami w Niemczech, oraz mgr. inż. Georg'a Hardtle i mgr. inż. Klausa Marka - pracowników firmy inżynieryjnej "intecus" z Berlina. Wydawcą niemieckiego oryginału jest znane na całym świecie wydawnictwo "Springer".
Książka ta jest swego rodzaju "przewodnikiem" dla wszystkich osób zajmujących się lub zainteresowanych tematyką zagospodarowania i utylizacji odpadów. Adresowana jest nie tylko do studentów Wydziałów Inżynierii i Ochrony Środowiska, lecz również do:
* organów administracji publicznej: urzędów gmin, powiatów, województw w celu wzbogacenia wiedzy o możliwościach uporządkowania lokalnej gospodarki odpadowej,
* projektantów, jako źródło informacji technicznych do projektowania obiektów gospodarki odpadami, tj. wysypiska, spalarnie odpadów i in.,
* technologów, jako źródło informacji naukowej o przebiegu i warunkach stosowania różnorodnych procesów przeróbki odpadów, tj. piroliza, przeróbka chemiczno-fizyczna, i in.,
* firm zajmujących się zbiórką, transportem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów.
W podręczniku, zawierającym 9 rozdziałów na ok. 800 stronach, 397 rysunków i 130 tabel, omówione są w przystępny i przejrzysty sposób następujące zagadnienia:
* definicja i klasyfikacja odpadów,
* zbiórka, przeładunek i transport odpadów oraz surowców wtórnych,
* unieszkodliwianie i usuwanie odpadów - składowanie odpadów, termiczne, biologiczne, fizyko-chemiczne i in. metody przeróbki odpadów,
* recykling odpadów,
* możliwości unikania powstawania odpadów,
* skażenia zastarzałe - przyczyny, metody rekultywacji gruntów itp.,
* kalkulacja kosztów zakładów unieszkodliwiania odpadów,
* systemy zintegrowanej gospodarki odpadami, perspektywy rozwojowe.
Pozycja ta uznana jest przez MEN jako podręcznik akademicki.
SPIS ROZDZIAŁÓW:
1. Wprowadzenie do gospodarki odpadami
1.1. Historia gospodarki odpadami
1.2. Zasady polityki ochrony środowiska
1.2.1. Założenia podstawowe
1.2.2. Instrumenty polityki ochrony środowiska
1.3. Podstawy prawne
1.3.1. Informacje ogólne
1.3.2. Ustawa o gospodarce w obiegu zamkniętym i odpadach (skrót niem.: KrW-/AbfG)
1.3.2.1. Definicje odpadów
1.3.2.2. Podstawowe zasady gospodarki surowcami wtórnymi
1.3.2.3. Obowiązki przekazania odpadów jednostkom odpowiedzialnym za ich zagospodarowanie
1.3.2.3. Konsekwencje karne nieprzestrzegania Ustawy o gospodarce w obiegu zamkniętym i o odpadach
1.3.3. Instrukcja Techniczna Odpady
1.3.4. Instrukcja Techniczna Odpady Komunalne
1.3.5. Rozporządzenia dotyczące odpowiedzialności za produkt
1.3.6. Dopuszczenie do eksploatacji urządzeń przerabiających odpady
1.3.7. Ocena oddziaływania na środowisko
1.3.8. Pozaustawowe akty prawne związane z wykonywaniem Ustawy o gospodarce w obiegu zamkniętym i o odpadach
1.3.8.1. Rozporządzenie o wprowadzeniu Europejskiego Katalogu Odpadów
1.3.8.2. Rozporządzenie ustalające odpady niebezpieczne, których wykorzystanie podlega kontroli
1.3.8.3. Rozporządzenie o udokumentowaniu i kontroli wykorzystania i utylizacji odpadów
1.3.8.4. Rozporządzenie o pozwoleniach na transport odpadów
1.3.8.5. Rozporządzenie o koncepcjach zagospodarowania odpadów i o bilansach odpadów
1.3.8.6. Rozporządzenie o specjalistycznych firmach zajmujących się utylizacją odpadów oraz Wytyczna dotycząca zadań i uznawania jednostek zajmujących się kontrolą jakości pracy firm prowadzących zagospodarowanie i utylizację odpadów
1.3.9. Odpowiedzialność wobec środowiska
1.3.9.1. Ustawa o odpowiedzialności wobec środowiska
1.3.9.2. Rozporządzenie o audycie ekologicznym
2. Odpady
2.1. Definicja pojęcia "Odpady"
2.2. Produkcja odpadów i ich skład
2.2.1. Odpady komunalne, wielkogabarytowe i komunalnopodobne odpady z rzemiosła
2.2.2. Odpady z rzemiosła, handlu, usług i produkcji
2.2.3. Odpady niebezpieczne
2.2.4. Odpady opakowaniowe
2.2.5. Wraki samochodowe i zużyte opony
2.2.6. Złom elektroniczny i baterie
2.2.7. Osady ściekowe
2.2.8. Odpady budowlane
2.2.8.1. Ilości wytworzonych odpadów budowlanych
2.3. Czynniki oddziałujące na skład odpadów z gospodarstw domowych, wielkogabarytowych i z rzemiosła
2.3.1. Wpływ wielkości pojemników na ilość wytwarzanych odpadów
2.3.2. Skład odpadów według grup materiałowych
2.3.3. Wahania ilości poszczególnych frakcji odpadów
2.3.4. Wahania gęstości i wilgotności odpadów
2.3.5. Rozdział uziarnienia odpadów
3. Zbiórka, przeładunek i transport odpadów i surowców wtórnych
3.1. Realizacja, systemy, organizacja
3.1.1. Systemy zbiórki
3.1.1.1. Metody zbiórki
3.1.1.2. Systemy pojemników
3.1.2. Przeładunek
3.1.2.1. Dostawa
3.1.2.2. Przygotowanie
3.1.2.3. Załadunek i rozładunek środków transportu
3.1.2.4. Projektowanie i budowa stacji przeładunkowych
3.1.3. Systemy transportowe
3.1.3.1. Drogowy transport odpadów
3.1.3.2. Transport odpadów koleją
3.1.3.3. Transport odpadów drogą wodną
3.2. Odpady stałe i surowce wtórne
3.2.1. System dualny
3.2.2. Organizacja zbiórki odpadów komunalnych i wielkogabarytowych
3.2.3. Odzysk surowców wtórnych z odpadów komunalnych
3.2.3.1. Zbiórka odpadów zmieszanych
3.2.3.2. Selektywna zbiórka surowców wtórnych zawartych w odpadach komunalnych
3.3. Odpady płynne i osady
3.3.1. Transport drogowy
3.3.2. Napełnianie i opróżnianie
3.3.3. Systemy zbiorników
3.4. Odpady niebezpieczne
3.4.1 Podstawy prawne
3.4.2. Systemy pojemników
3.4.2.1. Pojemniki na odpady niebezpieczne występujące w postaci stałej i pasty
3.4.2.2. Pojemniki na osady i płynne odpady niebezpieczne
3.4.3. Gromadzenie centralne i składnice przejściowe
3.4.4. Odpady niebezpieczne zawarte w małych ilościach w odpadach komunalnych
4. Unieszkodliwianie i usuwanie odpadów
4.1. Składowiska uporządkowane
4.1.1. Klasyfikacja składowisk odpadów
4.1.1.1. Formy składowisk
4.1.1.2. Sposoby eksploatacji
4.1.2. Lokalizacja składowisk
4.1.2.1. Przepisy i wytyczne
4.1.2.2. Wymagania odnośnie lokalizacji
4.1.3. Organizacja, budowa i eksploatacja składowiska
4.1.3.1. Uszczelnianie składowisk
4.1.3.2. Ujmowanie i uzdatnianie odcieków
4.1.3.3. Odgazowanie składowisk
4.1.3.4. Eksploatacja składowisk
4.1.3.5. Rekultywacja
4.1.4. Długoterminowe prognozy zachowania się składowiska
4.1.4.1. Możliwości skrócenia okresu monitorowania zamkniętego składowiska przez stabilizację In-situ
4.1.4.2. Sposoby nawilżania, nawadniania i napowietrzania
4.1.4.3. Stabilizacja in-situ jako szansa obniżenia kosztów długotrwałego monitorowania zamkniętego składowiska
4.1.5. Wymagania odnośnie składowisk odpadów niebezpiecznych
4.1.5.1. Składowiska nadpoziomowe
4.1.5.2. Składowiska podziemne w wyrobiskach pokopalnianych
4.2. Metody termiczne
4.2.1. Instalacje do spalania odpadów komunalnych i z rzemiosła
4.2.1.1. Schemat konwencjonalnej metody spalania odpadów komunalnych
4.2.1.2. Stacja przyjmowania odpadów
4.2.1.3. Gromadzenie, przygotowanie wstępne i załadunek
4.2.1.5. Odprowadzanie żużla (odżużlanie)
4.2.1.6. Kocioł i odzysk ciepła
4.2.1.7. Metody oczyszczania spalin
4.2.1.8. Sterowanie i regulacja
4.2.2. Spalarnie odpadów niebezpiecznych
4.2.2.2. Piece do spalania
4.2.3. Spalanie innych rodzajów odpadów
4.2.3.1. Spalanie osadów ściekowych
4.2.3.2. Spalanie słomy i drewna
4.2.4. Odgazowanie i zgazowanie odpadów (piroliza)
4.2.4.1. Odgazowanie
4.2.4.2. Zgazowanie
4.2.4.3. Oddziaływanie na środowisko
4.2.5. Uwodornianie i hydroliza
4.2.6. Metody suszenia
4.2.6.2. Pozostałe sposoby suszenia
4.3. Metody biologiczne
4.3.1. Metody kompostowania
4.3.1.1. Podstawy procesu kompostowania
4.3.1.2. Kompostowanie odpadów biologicznych
4.3.2. Metody beztlenowe
4.3.2.1. Podstawy przemian beztlenowych
4.3.2.2. Warianty metody fermentacji
4.3.2.3. Produkty końcowe
4.3.2.4. Emisje
4.4. Metody chemiczne i fizyczne
4.4.1. Rozdział faz w emulsji
4.4.1.1. Destabilizacja emulsji metodami fizyko-chemicznymi
4.4.1.2. Destabilizacja emulsji metodami termicznymi
4.4.2. Destylacja i odparowanie
4.4.3. Neutralizacja
4.4.3.1. Neutralizacja kwaśnych lub alkalicznych ścieków i osadów
4.4.3.2. Procesy prowadzące do neutralizacji zanieczyszczeń
4.4.4. Detoksykacja
4.4.4.1. Unieszkodliwianie chromianów
4.4.4.2. Unieszkodliwianie cyjanków
4.4.4.3. Unieszkodliwianie azotynów
4.4.5. Odzysk surowców
4.4.6. Przykład instalacji unieszkodliwiania fizyczno-chemicznego
5. Recykling odpadów
5.1. Podstawy technik przetwarzania
5.1.1. Rozdrabnianie
5.1.1.1. Młyny młotkowe
5.1.1.2. Kruszarka udarowa
5.1.1.3. Młyn tnący i nożyce obrotowe
5.1.1.4. Młyny kaskadowe
5.1.1.5. Sito rozdrabniające
5.1.1.6. Rozdrabniacz szczękowy
5.1.2. Klasyfikacja
5.1.2.1. Sita
5.1.2.2. Klasyfikator powietrzny
5.1.3. Sortowanie
5.1.3.1. Separator magnetyczny
5.1.3.2. Separator indukcyjny
5.1.3.3. Segregacja optyczna
5.1.3.4. Flotacja
5.1.3.5. Segregacja na podstawie gęstości materiałów
5.1.3.6. Sortowanie ręczne
5.1.4. Zagęszczanie
5.1.4.1. Prasy do belowania
5.1.4.2. Pozostałe metody zagęszczania
5.2. Metody przetwarzania odpadów
5.2.1. Metody odzysku i wykorzystania surowców wtórnych
5.2.1.1. Recykling surowców wtórnych z odpadów komunalnych z gospodarstw domowych
5.2.1.2. Recykling odpadów komunalnopodobnych z rzemiosła
5.2.1.3. Recykling odpadów budowlanych
5.2.1.4. Recykling złomu samochodowego
5.2.1.5. Recykling opon
5.2.1.6. Recykling odpadów elektronicznych
5.2.1.7. Recykling urządzeń chłodniczych
5.2.1.8. Recykling odpadów niebezpiecznych
5.2.2. Metody pozyskiwania paliwa
5.2.2.1. Paliwo z odpadów (BRAM)
5.2.2.2. Metoda Carbo-Sed
5.2.2.3. Odpady w postaci zrębków drewna
5.2.2.4. Paliwo z papieru (makulatury) (BRAP)
5.3. Perspektywy zbytu produktów recyklingu
5.3.1. Uwagi ogólne
5.3.1.1. Analiza rynku
5.3.1.2. Efektywność sprzedaży produktów
5.3.1.3. Możliwości dofinansowania zbytu
5.3.2. Papier i tektura
5.3.2.1. Wymagania jakościowe
5.3.2.2. Opłacalność zbiórki
5.3.3. Stłuczka szklana
5.3.3.1. Wymagania jakościowe
5.3.3.2. Opłacalność zbiórki
5.3.4. Złom żelazny
5.3.4.1. Wymagania jakościowe
5.3.4.2. Opłacalność
5.3.5. Tworzywa sztuczne
5.3.5.1. Wymagania jakościowe
5.3.5.2. Opłacalność
5.3.6. Kompost
5.3.6.1. Wymagania jakościowe
5.3.6.2. Opłacalność
5.3.7. Wtórne surowce budowlane
5.3.7.1. Wymagania jakościowe
5.3.7.2. Opłacalność
5.3.8. Asfalt
5.3.8.1. Wymagania jakościowe
5.3.8.2. Opłacalność
6. Możliwości unikania wytwarzania odpadów
6.1. Przepisy prawne dotyczące unikania odpadów
6.1.1. Objaśnienie pojęć
6.1.2. Oddziaływanie różnych instytucji na unikanie odpadów
6.1.2.1. Przedsięwzięcia udziałowców pośrednich
6.1.2.2. Udziałowcy bezpośredni
6.2. Unikanie odpadów komunalnych
6.2.1. Możliwości unikania odpadów w gospodarstwie domowym
6.2.2. Praktyczne doświadczenia z realizacji działań dla unikania wytwarzania odpadów
6.2.2.1. Badania modelowe dotyczące unikania odpadów w Berlinie
6.2.2.2. Badania modelowe unikania odpadów w Hamburgu-Harburgu
6.2.2.3. Przeniesienie wyników badań modelowych i oszacowanie możliwych do uzyskania poziomów redukcji ilości odpadów
6.2.2.4. Unikanie odpadów podczas imprez zorganizowanych, na przykładzie międzynarodowych targów rolniczych "Zielony tydzień"
6.2.2.5. Oszczędność energii wynikająca z unikania ilości odpadów
6.2.2.6. Unikanie odpadów jako kryterium zakupów i czynnik oddziaływania ekonomicznego
6.3. Unikanie odpadów poprodukcyjnych
6.3.1. Instrumenty realizacyjne
6.3.2. Możliwości techniczne
6.3.2.1. Mało odpadowe technologie produkcyjne (optymalizacja procesu)
6.3.2.2. Wewnątrzzakładowe wykorzystanie odpadów niebezpiecznych
6.3.3. Skutki unikania odpadów niebezpiecznych przez przemysł
6.3.3.1. Sposób postępowania i przedmiot badań
6.3.3.2. Wyniki badań dotyczące zmniejszania odpadów niebezpiecznych w przemyśle
6.3.4. Zestawienie wyników unikania odpadów niebezpiecznych osiągniętych w wyniku działań podjętych przez przemysł z założeniami prognoz z 1988 r.
6.3.5. Możliwości redukcji nieużytecznych pozostałości przez przemysł
6.3.5.1. Ilości produkowanych dotychczas pozostałości
6.3.5.2. Potencjał redukcji odpadów resztkowych
6.3.5.3 Wykorzystanie potencjału redukcji odpadów resztkowych
7. Skażenia zastarzałe
7.1. Pochodzenie i definicja pojęcia
7.2. Oszacowanie zasięgu i stopnia zagrożenia ze strony zastarzałych skażeń
7.2.1. Zasięg terenów podejrzanych o kontakt ze skażeniami zastarzałymi
7.2.2. Zagrożenia dla środowiska ze strony zastarzałych skażeń
7.2.3. Problemy prawne
7.3. Rejestracja, rozpoznanie i oszacowanie
7.3.1. Zgłaszanie
7.3.2. Rozpoznanie
7.3.2.1. Wykorzystanie materiałów archiwalnych
7.3.2.2. Interpretacja map i zdjęć lotniczych
7.3.2.3. Rozpoznanie za pomocą bioindykatorów
7.3.2.4. Geofizyczne metody rozpoznania
7.3.2.5. Badania wód podziemnych
7.3.2.6. Badania powietrza w gruncie
7.3.3. Oszacowanie i ocena potencjału zagrożenia
7.3.3.1. Problem wartości dopuszczalnych
7.3.3.2. Metody oszacowań
7.4. Metody rekultywacji gruntów
7.4.1. Metody rekultywacji biologicznej
7.4.1.1. Metody on-site
7.4.1.2. Metody in-situ
7.4.2. Fizyko-chemiczne metody rekultywacji
7.4.3. Metody termiczne
7.4.4. Metody hydrogeologiczne
7.4.5. Odsysanie powietrza z gruntu
7.4.6. Systemy pasywne
7.4.6.1. Przepuszczalne ścianki reakcyjne
7.4.6.2. System funne 1-and-gate
7.4.7. Ekranowanie
7.4.8. Immobilizacja lub zestalanie
8. Kalkulacja kosztów zakładów unieszkodliwiania odpadów
8.1. Podstawy porównywania opłacalności
8.2. Metody termiczne
8.2.1. Nakłady inwestycyjne dla spalarnie odpadów
8.2.2. Koszty eksploatacyjne spalarni odpadów
8.2.3. Koszty unieszkodliwiania odpadów dla różnych metod termicznych
8.2.4. Zyski osiągane przy metodach termicznych
8.3. Metody przeróbki
8.3.1. Nakłady inwestycyjne i koszty sortowni odpadów z rzemiosła
8.3.2. Porównanie kosztów burzenia obiektów budowlanych z kosztami ich rozbiórki połączonej z sortowaniem powstających odpadów [8.4]
8.3.2.1. Porównanie opłacalności między klasycznym wyburzaniem a kontrolowaną rozbiórką
8.3.2.2. Opłacalność sortowni i obiektów przeróbki używanych materiałów budowlanych
8.3.2.3. Wpływ selektywnej zbiórki na placu budowy na koszty
8.3.3. Koszty sortowania przy selektywnej zbiórce makulatury
8.3.4. Koszty sortowania opakowań lekkich z systemu DSD
8.3.5. Mechaniczno-biologiczna przeróbka odpadów resztkowych (MBA)
8.3.5.1. Nakłady inwestycyjne i struktura kosztów dla obiektów mechaniczno-biologicznej przeróbki odpadów resztkowych (MBA)
8.3.5.2. Koszty obróbki różnych rodzajów odpadów resztkowych
8.3.6. Metody biologiczne - kompostowanie i fermentacja
8.3.6.1. Nakłady inwestycyjne dla obiektów fermentacji
8.3.6.2. Nakłady inwestycyjne dla kompostowni
8.3.6.3. Koszty przeróbki w obiektach fermentacji
8.3.6.4. Koszty przeróbki w kompostowniach
8.3.6.5. Struktura kosztów analizowanych obiektów [8.6]
8.3.6.6. Analiza wrażliwości [8.6]
8.3.6.7. Koszty i ceny
8.3.7. Składowisko uporządkowane
8.3.7.1. Nakłady inwestycyjne na budowę składowiska
8.3.7.2. Koszty różnych systemów uszczelnienia powierzchni starych wysypisk
8.3.7.3. Koszty eksploatacji składowiska
8.3.7.4. Koszty i wartości obliczeniowe przedsięwzięć poeksploatacyjnych [8.18]
8.4. Porównanie różnych metod unieszkodliwiania odpadów
8.4.1. Redukcja ilości odpadów zmieszanych
8.4.2. Porównanie kosztów przeróbki mechaniczno-biologicznej i termicznej
9. Systemy zintegrowanej gospodarki odpadami, perspektywy rozwojowe
9.1. Cel koncepcji gospodarki odpadami
9.2. Inwentaryzacja stanu istniejącego (stan wyjściowy)
9.3. Ocena możliwości i sposobów zagospodarowania odpadów
9.4. Koncepcja gospodarki odpadami (stan docelowy)
9.5. Przedsięwzięcia organizacyjne, finansowe i prawne
9.6. Perspektywiczne zmiany opłat za odpady według kosztów rzeczywistych
9.6.1. Klasyczny system opłat
9.6.2. Nowoczesne systemy opłat
9.6.3. Obliczenie opłat za usuwanie odpadów w dużych osiedlach mieszkaniowych według zasady zachowania użytkownika
9.6.3.1. Systemy techniczne i możliwości rozliczeń indywidualnych
9.6.3.2. Doświadczenia z dotychczasowych wdrożeń
10. Gospodarka odpadami w Polsce.
10.1. Sytuacja prawna w zakresie odpadów w Polsce
10.2. Źródła powstawania, ilość i skład odpadów
10.3 Przetwarzanie i utylizacja odpadów
10.3.1 Omówienie ogólne
10.3.2. Składowiska odpadów
10.3.3. Kompostowanie odpadów
10.3.4. Przetwarzanie stłuczki szklanej
10.3.5. Przetwarzanie makulatury
10.3.6. Przetwarzanie tworzyw sztucznych
10.3.7. Przetwórstwo odpadów niebezpiecznych
10.3.8. Odpady zawierające rtęć
10.3.9. Zużyte opony samochodowe
10.3.10. Recykling wraków samochodowych
10.3.11. Spalanie odpadów
Zbiór przepisów związanych z gospodarką odpadami
Bibliografia
Skorowidz
