WSTĘP
Tematem pracy jest plebiscyt na Powiślu, Warmii v Mazurach w 1920 roku. Według postanowień traktatu wersalskiego miał on zadecydować o przynależności tych ziem do państwa polskiego lub niemieckiego. Był to jeden z wielu plebiscytów, jakie przeprowadzono po pierwszej wojnie światowej.
Teren plebiscytu obejmował dwa okręgi:
1. kwidzyński, tj. powiaty: sztumski, suski oraz prawobrzeżną część powTiatu malborskiego i kwidzyńskiego;
2. olsztyński, tj. powiaty: olsztyński i południową część powiatu re-szelskiego z Biskupem na Warmii oraz powiaty mazurskie — ostródzki, nidzicki, szczyeieński, pisiki, mrągowski, ełcki, giżycki w rejencji olsztyńskiej oraz powiat olecki w rejencji gołdapskiej.
Dla zapewnienia właściwego przebiegu plebiscytu powołano neutralne komisje złożone z przedstawicieli zwycięskich państw.
Chciałbym odpowiedzieć tu na następujące pytania: czy plebiscyt był przeprowadzony zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego i czy sama koncepcja plebiscytu miała charakter obiektywny.
Dla lepszego zrozumienia sytuacji na terenach plebiscytowych w 1920 roku starałem się w krótkim zarysie przedstawić układ stosunków społecznych i narodowościowych, pokazać znaczenie regionu dla całego organizmu państwa niemieckiego, międzynarodowe znaczenie Prus Wschodnich oraz wpływ tych wszystkich czj-mników na przygotowania i wynik plebiscytu.
Badacz plebiscytu na kresach północnych napotyka na wielorakie trudności. Główna z nich to szczególnie szczupły zasób materiałów źródłowych, a przede wszystkim materiałów dotyczących przygotowań polskich do plebiscytu. Materiały te, jak pisał w swych wspomnieniach A. Uziembło, pełniący obowiązki zastępcy generalnego sekretarza Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego, zostały zniszczone po przegranym
