Wstęp 9

CZĘŚĆ I Zarys problematyki alkoholowej Ogólna charakterystyka problemów alkoholowych .17
Działania profilaktyczne w kontekście historycznym .17
Problemy alkoholowe a religie .22
Rodzaje problemów alkoholowych 24
Zdrowotne konsekwencje spożywania alkoholu .26
Czynniki determinujące działania alkoholu na organizm człowieka 28
Bezpośrednie następstwa spożycia alkoholu .29
Następstwa długotrwałego spożywania alkoholu 30
Uzależnienie od alkoholu .31
Wpływ używania alkoholu w okresie rozwojowym 39
Problemy społeczne związane z alkoholem .41
Problemy alkoholowe w rodzinie 42
Problemy alkoholowe a praca 54

CZĘŚĆ II Oddziaływanie profilaktyczne – definicje, strategie, programy Ustalenia terminologiczne (znaczeniowy zakres pojęć) 59
Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych 65
Definicje, rodzaje i poziomy oddziaływań profilaktycznych .65
Nurty zapobiegania problemom alkoholowym .69
Cele i zadania profilaktyki .72
Zarys strategii profilaktycznych 75
Strategie środowiskowe .75
Strategie rodzicielskie 77
Strategie szkolne .78
Strategie pracownicze 79
Strategie profilaktyki pierwotnej .81
Strategie zorientowane na jednostkę .83
Strategie skierowane na grupę rówieśniczą 88
Edukacyjne podejście skierowane na rodziców .89
Szkolne programy profilaktyczne 91
Program pomocy uczniom w sytuacjach problemowych .93
Programy edukacyjne dla nauczycieli 94
Prewencja za pomocą środków masowego przekazu .97
rofilaktyka a regulacje prawne 101
Profilaktyka uzależnienia na przykładzie USA .107
Organizacje prowadzące działalność prewencyjną w USA .107
Wybrane amerykańskie programy profilaktyki uzależnień 110
Y.E.S. – You’re Extra Special .111
HIPP Hampton Intervention and Prevention Project .112
EIAP – Early Intervention Alcohol program .114
„SAY NO” To Drugs and Alcohol .115
TAC – Teens are Concerned .117
The COPES Prevention program 119
FAS Prevention Program .120
Ricca Prevention Services .121
WADEP – Women’s Alcohol and Drug Education Project .122
Project Connect .123
LAPP – Licking County Alcoholism Prevention Program 124
Profilaktyka uzależnień w Polsce .125
Działalność profilaktyczna w okresie transformacjo ustrojowych 125
Programy pierwotnej profilaktyki uzależnień 127
Drugi Elementarz, czyli Program Siedmiu Kroków .130
Program NOE 132
TAK czy NIE 134
Zanim spróbujesz 134
Spójrz inaczej .136
Dziękuję, nie .137
Jak żyć z ludźmi 139
Zanim nie jest za późno .140
Profilaktyka uzależnień hirudina w szkole humanistycznej 142
Słoneczniki 143
Wiem, więc trafnie wybieram 144

CZĘŚĆ III Zadania pracowników socjalnych w zakresie profilaktyki uzależnień Praca socjalna a oddziaływania profilaktyczne 149
Profilaktyka uzależnień w podstawowym modelu pracy socjalnej 151
Umiejętności pracownika socjalnego w działaniach profilaktycznych 156
Profilaktyka a zadania pomocy społecznej 161
Projektowanie programów profilaktycznych 172
Ewaluacja programów profilaktycznych 174
Bibliografia 181