Patomorfologia kliniczna. Podręcznik dla studentów

Autor: Stefan Kruś, Ewa Skrzypek-Fakhoury
Wydawca: Wydawnictwo Lekarskie PZWL
ISBN: 978-83-[zasłonięte]-4324-2
Rok wydania: 2011
Ilość stron: 920
Oprawa: twarda
Format: 16,5 x 23,5
Wydanie: 3 zmienione, udoskonalone i uaktualnione

Wysyłka w ciągu 3-5 dni

EAN: 978[zasłonięte][zasłonięte]00432


Jest to trzecie, zmienione, udoskonalone i uaktualnione wydanie podręcznika dla studentów wyższych lat medycyny, lecz skorzystać z niego mogą także dla lekarze przygotowujący się do egzaminów specjalistycznych. W publikacji zamieszczono zasób informacji niezbędnych w codziennej współpracy klinicysty i patomorfologa.

Szczegółowo przedstawiono zagadnienia dotyczące anatomii patologicznej. W porównaniu z poprzednim wydaniem rozszerzono informacje z takich dziedzin, jak: hematologia, endokrynologia, patologia nowotworów, a także rozbudowano rozdział na temat HIV.

Dydaktyczną wartość publikacji podnosi duża liczba rycin oraz zamieszczony na końcu książki skorowidz.



SPIS TREŚCI:


1. ZABURZENIA W KRĄŻENIU

1. Wstęp
2. Krwotok
- Definicja i komentarz
- Cechy makroskopowe krwotoku
- Przyczyny i mechanizmy powstawania krwotoku
- Następstwa krwotoku
- Terminologia uzupełniająca
3. Skaza krwotoczna i zakrzepica
- Wstęp
- Hemostaza
a) Mechanizmy uruchamiające krzepnięcie
b) Mechanizmy ograniczające krzepnięcie
- Testy laboratoryjne oceniające sprawność hemostazy
- Skazy krwotoczne
a) Skazy naczyniowe
b) Skazy płytkowe
c) Skazy osoczowe
- Zakrzepica
- Morfologia skrzepu i skrzepliny
- Losy skrzepliny
- Następstwa zakrzepicy
4. Żylak
5. Tętniak
6. Zator
- Definicja i typy
- Materiał zatorowy
a) Zator z ciał stałych
b) Zator z ciał płynnych i półpłynnych
c) Zatory z gazów
7. Niedokrwienie
- Definicja i komentarz
- Czynnościowe przyczyny niedokrwienia
- Organiczne przyczyny niedokrwienia ze zmianą kierunku przepływu krwi tętniczej
- Zmiany budowy ściany tętnic, powodujące zaburzenia krążenia
a) Wiadomości wprowadzające
b) Choroby odgałęzień tętnicy głównej
- Miażdżyca
- Tak zwana miażdżyca Mönckeberga
- Dysplazja tętnic
- Zapalenia tętnic
c) Choroby drobnych naczyń (small vessel disease)
- Zapalenia immunizacyjne
- Zapalenie naczyń zakrzepowo-zarostowe (nieimmunizacyjne)
8. Zawał
9. Przekrwienie
- Definicja
- Przekrwienie czynne
- Przekrwienie bierne
- Przekrwienie mieszane
10. Odwodnienie hipertoniczne
11.Obrzęk niezapalny
- Definicja i charakterystyka laboratoryjna
- Mechanizmy powstawania obrzęku niezapalnego
- Mianownictwo

2. WADY WRODZONE I ZMIANY WSTECZNE

1. Wstęp
2. Wady rozwojowe całego ciała lub narządów
- Niektóre genetycznie uwarunkowane wady rozwojowe dotyczące całego ustroju
3. Zanik
- Przyczyny zaniku
- Klasyfikacja morfologiczna zaniku
a) Obrazy zaniku komórek
b) Obrazy zmian w zrębie
4. Zwyrodnienia
- Zwyrodnienie wodniczkowe
- Zwyrodnienie białkowe
a) Zwyrodnienia białkowe na poziomie komórki
b) Zwyrodnienia białkowe pozakomórkowe
- Zwyrodnienie węglowodanowe (polisacharydowe)
- Zwyrodnienie tłuszczowe
a) Stłuszczenie
b) Otyłość
- Zwyrodnienie mineralne
a) wyrodnienie wapniowe
b) Kamice
c) Dna moczanowa
- Zwyrodnienia barwnikowe
a) Barwniki niepochodzące z hemoglobiny
b) Barwniki pochodzące z hemoglobiny
c) Barwniki zewnątrzpochodne
5. Przerwanie życia fragmentów ciała człowieka
- Apoptoza
- Martwica
- Śmierć osobowości i całego ciała

3. ZMIANY POSTĘPOWE I GUZY NIENOWOTWOROWE

1. Definicje podstawowe
2. Przerost
3. Cykl życiowy komórek
- Komórki nienowotworowe
- Komórki nowotworowe
- Klasyfikacja komórek w odniesieniu do mitozy
4. Rozrost
5. Odrost
6. Naprawa
7. Guzy nienowotworowe
- Torbiele
- Guzy rozrostowe nienowotworowe

4. NIEPRAWIDŁOWOŚCI RÓŻNICOWANIA I DOJRZEWANIA TKANEK. TRANSFORMACJA NOWOTWOROWA

1. Definicje podstawowe
2. Metaplazja
3. Obrazy mikroskopowe przechodzenia tkanki prawidłowej w nowotworową

5. NOWOTWORY

1. Wiadomości podstawowe
2. Zasada budowy nowotworu
3. Charakterystyka morfologiczna i biologiczna nowotworów niezłośliwych
4. Charakterystyka morfologiczna i biologiczna nowotworów złośliwych
- Cechy komórek nowotworu złośliwego
- Cechy makroskopowe nowotworów złośliwych
a) Charakterystyka niektórych nowotworów złośliwych w fazie początkowej
- Sposoby i drogi szerzenia się nowotworów złośliwych
- Wpływ ujemny nowotworów złośliwych
5. Zestawienie cech nowotworów niezłośliwych, złośliwych i miejscowo złośliwych
6. Kliniczne typy złośliwości
7. Leczenie nowotworów (orientacja ogólna)
8. Etiopatogeneza nowotworów
- Wiadomości ogólne
- Właściwości mutagenne czynników fizycznych
- Właściwości mutagenne czynników chemicznych
- Wirusy nowotworotwórcze
- Czynniki genetyczne
- Stany przedrakowe
- Okoliczności pojawiania się nowotworów
- Wpływ mechanizmów immunizacyjnych na przebieg nowotworów
9. Przegląd nowotworów
- Stopniowanie kliniczne nowotworów
-Stopniowanie histologiczne nowotworów

6. ZAPALENIA

1. Wstęp
2. Przyczyny zapaleń
3. Zapalenie ostre
- Charakterystyka komórek
- Przebieg zapalenia ostrego u człowieka o normalnej odporności
- Postacie morfologiczne zapalenia ostrego
a) Zapalenie uszkadzające
b) Zapalenie wysiękowe
c) Zapalenie wytwórcze
4. Zapalenie przewlekłe
- Charakterystyka komórek
- Patomorfologia zapalenia przewlekłego
5. Mianownictwo zapaleń
6. Etiologia, patogeneza i patomorfologia gruźlicy
- Gruźlica pierwotna
- Gruźlica popierwotna
- Gruźlica prosowata
7. Ziarniniaki gruźliczopodobne
8. Promienica
9. Kiła
10. Choroba posurowicza
11. Zjawisko Arthusa
12. Choroba gośćcowa (reumatyczna)
13. Reumatoidalne zapalenie stawów
14. Zapalenie skórno-mięśniowe
15. Liszaj rumieniowaty układowy
16. Twardzina uogólniona
17. Trąd
18. Twardziel
19. Borelioza
20. Zapalenia w warunkach obniżonej odporności
a) Zespół nabytego braku odporności (AIDS)
b) Wpływ obniżonej odporności na zapalenia

7. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE NIEWYDOLNOŚCI UKŁADÓW KRĄŻENIA I ODDYCHANIA

1. Podstawowe objawy chorób płuc i serca
2. Podłoże morfologiczne niewydolności serca
- Patofizjologia ogólna
- Czynniki wpływające ujemnie na czynność serca
a) Czynniki organiczne pochodzenia sercowego
b) Zaburzenia czynnościowe (rytmu i przewodzenia)
c) Skurcze tętnic wieńcowych
d) Czynniki pozasercowe wpływające ujemnie na czynność serca
- Czynnościowe mechanizmy wyrównawcze w przewlekłej niewydolności serca
- Cechy morfologiczne przystosowania się mięśnia sercowego do zwiększonego obciążenia
- Makroskopowe cechy morfologiczne niewydolności mięśnia sercowego
- Patomorfologia szczegółowa
a) Pojęcia podstawowe
b) Ból w klatce piersiowej z ostrą niewydolnością serca lub bez niej
c) Ostra niewydolność serca przebiegająca bezbólowo
d) Przewlekła niewydolność serca
- Kardiomiopatie
- Choroby serca z przewagą zmian we wsierdziu
- Choroby serca z przewagą zmian w osierdziu
- Nowotwory serca
- Wady wrodzone serca
- Powikłania operacji serca
- Przeszczepianie serca
-Biopsja mięśnia sercowego
3. Układ oddechowy
- Wiadomości podstawowe
- Niewydolność oddechowa pozapłucna
a) Układ nerwowy i mięśniowy
- Klatka piersiowa
- Opłucna
- Krtań
- Tchawica
- Oskrzela i oskrzeliki
- Płuca
- Wady wrodzone
4. Przewlekły zespół płucno-sercowy
5. Odrzucanie przeszczepu płuca
6. Badanie biopsyjne układu oddechowego

8. CHOROBY JAMY NOSOWEJ I ZATOK PRZYNOSOWYCH

9. PATOMORFOLOGIA JAMY USTNEJ, GARDŁOWEJ I ŚLINIANEK

1. Zaburzenia rozwojowe jamy ustnej
2. Zęby i przyzębie
- Próchnica (caries dentium)
- Choroby przyzębia
3. Błona śluzowa jamy ustnej
- Nowotworowe rozrosty nabłonka jamy ustnej
- Nienowotworowe rozrosty błony śluzowej jamy ustnej
4. Język
5. Wyrostek zębodołowy szczęki i żuchwy
a) Torbiele jamy ustnej
6. Gardło
7. Migdałki
8. Ślinianki
- Zapalenia
- Kamica, torbiele, nowotwory

10. WYKŁADNIKI MORFOLOGICZNE ZABURZEŃ POŁYKANIA

1. Wstęp
2. Zaburzenia przełykania w wyniku zmian w przełyku
- Wady rozwojowe
- Zaburzenia motoryki przełyku
- Zwężenie przełyku
- Nowotwory
- Uchyłki
- Zapalenia i ich objawy
- Uzupełnienie

11. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE CHORÓB JAMY BRZUSZNEJ (ŻOŁĄDEK, JELITA, UKŁAD ŻÓŁCIOWY, TRZUSTKA)

1. Wiadomości wprowadzające
2. Choroby układu trawienia o objawach ostrych
- Krwawienia z przewodu pokarmowego
- Ostry ból i inne ostre objawy brzuszne
a) Otrzewna
b) Wyrostek robaczkowy
c) Jelito cienkie i grube
d) Pęcherzyk żółciowy i przewody żółciowe
e) Trzustka
f) Inne przyczyny ostrych objawów brzusznych
- Wymioty
- Biegunka
a) Biegunka ostra na tle chorób jelita cienkiego
b) Biegunka ostra na tle chorób jelita grubego
3. Choroby układu trawienia o objawach przewlekłych
- Biegunka przewlekła
- Zaparcie
- Ból przewlekły i niestrawność
- Ubytek masy ciała
- Guz w jamie brzusznej

12. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE NIEWYDOLNOŚCI WĄTROBY

1. Wstęp
2. Morfologia prawidłowa i fizjologia
3. Morfologia ogólna uszkodzenia wątroby
- Stłuszczenie wielko- i drobnokropelkowe triglicerydami
- Martwica i apoptoza
- Rozrost miąższu
- Włóknienie (zwyrodnienie kolagenowe)
- Marskość wątroby (definicja)
4. Cechy niewydolności wątroby
- Nieprawidłowości laboratoryjne
- Żółtaczka
5. Niewydolność jednofunkcyjna
- Glikogenozy
- Galaktozemia
- Porfiria
- Choroby z żółtaczką z nadmiarem bilirubiny niesprzężonej
6. Niewydolność wielofunkcyjna
a) Niewydolność z przewagą żółtaczki z bilirubiną sprzężoną
7. Marskość wątroby nieżółciowa
8. Niewydolność wątroby
- Ostra niewydolność wątroby
-Przewlekła niewydolność wątroby
a) Encefalopatia wątrobowa
b) Zespół wątrobowo-nerkowy
c) Zaburzenia metabolizmu węglowodanów
d) Gastropatia zastoinowa (wrotna)
e) Zaburzenia czynności płuc w chorobach wątroby (zespół wątrobowo-płucny)
f) Nadciśnienie wrotne
- Patogeneza i skutki nadciśnienia wrotnego
9. Powiększenie wątroby
- Nowotwory
- Pasożyty
- Ogniskowa marskość wątroby
- Torbielowatość
- Zwyrodnienia
10. Uzupełnienie
- Zawał prawdziwy i rzekomy
- Peliosis hepatis
- Zaburzenia czynności wątroby u chorych długotrwale żywionych pozajelitowo
11. Biopsja wątroby przez nakłucie
12. Przeszczepianie wątroby

13. WODOBRZUSZE

1. Fizjologia otrzewnej
2. Mechanizmy powstawania wodobrzusza
3. Przyczyny wodobrzusza
4. Charakterystyka wodobrzusza różnego pochodzenia
5. Powikłania wodobrzusza

14. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE CHORÓB NEREK

1. Wstęp
2. Elementy patomorfologii nerek
3. Wady wrodzone
4. Ostra niewydolność nerek
- Niewydolność przednerkowa
- Niewydolność nerkowa
- Niewydolność pozanerkowa
5. Nadciśnienie tętnicze pochodzenia nerkowego
6. Krwiomocz, białkomocz, zespół nerczycowy, zespoły nefrytyczne
- Krwiomocz mikroskopowy (krwinkomocz) i makroskopowy
- Białkomocz i zespół nerczycowy
a) Choroby kłębuszków objawiające się głównie zespołem nerczycowym
- Zespół nefrytyczny ostry
- Choroby kłębuszków objawiające się zależnie od fazy albo zespołem nerczycowym, albo zespołem nefrytycznym przewlekłym
- Zapalenie kłębuszkowe nerek jako element zespołów chorobowych
- Zapalenie kłębuszkowe o przyspieszonym przebiegu
- Podstawowe wiadomości o patogenezie kłębuszkowych zapaleń nerek
7. Następstwa utrudnienia odpływu moczu
- Ropomocz i jego podłoże morfologiczne
- Zanik nerek
8. Wrodzona jednofunkcyjna niewydolność nerek (tubulopatie)
9. Nabyta wielofunkcyjna przewlekła niewydolność nerek
- Charakterystyka kliniczna i morfologiczna
- Choroby prowadzące do przewlekłej wielofunkcyjnej niewydolności nerek
10. Przeszczepianie nerek
11. Biopsja nerek przez nakłucie

15. WYKŁADNIKI MORFOLOGICZNE ZABURZEŃ HORMONALNYCH

1. Wiadomości wstępne
2. Podwzgórze i przysadka
- Wiadomości podstawowe
- Zaburzenia czynności podwzgórza i płata tylnego przysadki
- Zaburzenia czynności płata przedniego przysadki
3. Tarczyca
- Wiadomości podstawowe
- Zaburzenia morfologiczne i czynnościowe
- Podłoże morfologiczne niedoczynności tarczycy
- Powiększenie tarczycy bez zaburzeń jej czynności
- Zmiany patologiczne dotyczące komórek C
- Zjawiska scyntygraficzne
4. Przytarczyce
- Nadczynność
- Niewydolność
5. Nadnercza
- Kora
a) Wiadomości podstawowe
b) Odpowiedniki kliniczne nadczynności nadnerczy
c) Patomorfologia
d) Niewydolność kory nadnerczy
- Rdzeń
a) Wiadomości podstawowe
b) Nadczynność rdzenia
c) Niewydolność rdzenia
6. Hipoglikemia
- Wstęp
- Hipoglikemia trwała
- Hipoglikemia okresowa
7. Cukrzyca
- Wiadomości podstawowe
- Etiologia i patogeneza
- Morfologiczne następstwa cukrzycy
8. Gonady
- Wiadomości podstawowe
- Cechy płciowe (Hermes versus Afrodyta)
- Dwupłciowość (Hermes + Afrodyta)
a) Maskulinizacja u kobiet i feminizacja u mężczyzn
b) Działanie hormonów męskich
c) Obojnactwo prawdziwe
d) Rzekome obojnactwo mężczyzn
e) Wrodzony rozrost kory nadnerczy
f) Zespół Steina i Leventhala
g) Zespół Klinefeltera
- Nadmiar estrogenów u kobiety
- Niedobór estrogenów u kobiety
- Zanik działania jąder
- Andropauza
9. Układ rozsianych komórek neuroendokrynnych

16. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE OBJAWÓW CHORÓB UKŁADU PŁCIOWEGO ŻEŃSKIEGO

1. Krwawienie i krwotok z macicy
- Krwawienie i krwotok związane z endometrium
- Krwawienia w chorobach błony mięśniowej macicy
- Krwawienia z macicy wywołane jej nieprawidłowym położeniem
- Krwawienia spowodowane zmianami w szyjce macicy
- Krwawienia i krwotoki związane z ciążą
- Krwawienia z macicy w przebiegu chorób ogólnoustrojowych
2. Brak miesiączki
- Niedobór estrogenów na skutek zahamowania wytwarzania gonadotropin
- Niedobór estrogenów na skutek niedoczynności jajników
- Nadmiar hormonów androgennych
3. Niepłodność
4. Nowotwory i guzy nienowotworowe miednicy mniejszej kobiety
- Jajniki
a) Nowotwory wywodzące się z nabłonka powierzchniowego jajnika
b) Nowotwory jajnika (sznurów płciowych i zrębu)
c) Nowotwory złożone z pierwotnych komórek płciowych
d) Nowotwory złożone z pierwotnych komórek płciowych i pochodnych sznurów płciowych lub zrębu
a) Nowotwory przerzutowe
b) Nienowotworowe zmiany rozrostowe jajników (tumour-like conditions)
5. Jajowody
6. Macica wyczuwana jako guz
7. Uzupełnienie
- Srom
- Pochwa

17. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE OBJAWÓW CHORÓB UKŁADU PŁCIOWEGO MĘSKIEGO

1.Jądro i najądrze
- Ból i obrzmienie ostre
- Obrzmienie przewlekłe jądra lub najądrza
- Niepłodność męska
2. Gruczoł krokowy
3. Prącie

18. GUZY PIERSI

1. Guzy nienowotworowe
- Zapalenie
- Zmiany niezapalne
2. Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe
3. Rak
- Raki przedinwazyjne
- Raki inwazyjne
a) Raki inwazyjne o dużej złośliwości
b) Raki inwazyjne o mniejszej złośliwości
c) Informacje uzupełniające morfologiczne i kliniczne
4. Nowotwory nienabłonkowe niezłośliwe i złośliwe
5. Guzy piersi u mężczyzn
6. Biopsja guzów piersi

19. CHOROBY SZPIKU

1. Wiadomości podstawowe
2. Rozrosty nienowotworowe
3. Mielofibroza i stan proliferacyjny
4. Czerwienica prawdziwa
5. Białaczki
- Białaczki ostre
- Białaczka szpikowa przewlekła
- Białaczka limfoblastyczna przewlekła
6. Granulocytopenia
7. Choroba Waldenströma (makroglobulinemia)
8. Szpiczak mnogi

20. NIEDOKRWISTOŚĆ

1. Niedokrwistość spowodowana utratą krwi
2. Niedokrwistość na tle zmniejszonego wytwarzania erytrocytów
3. Niedokrwistości spowodowane zwiększonym niszczeniem erytrocytów
4. Zespoły mielodysplastyczne

21. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE POWIĘKSZENIA WĘZŁÓW CHŁONNYCH

1. Budowa węzła chłonnego
2. Powiększenie węzłów chłonnych jako zjawisko kliniczne
- Zapalenie węzłów chłonnych
a) Rozrost odczynowy węzła (hyperplasia lymphonoduli reactiva)
b) Postacie szczególne
- Nowotwory pierwotne węzłów chłonnych
a) Ziarnica złośliwa (choroba Hodgkina, lymphogranulomatosis maligna)
b) Chłoniaki nieziarnicze (non-Hodgkin lymphomas)
3. Chłoniaki pozawęzłowe

22. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE CHORÓB UKŁADU RUCHU

1. Wstęp
2. Stawy
- Nieprawidłowości rozwojowe
- Zapalenie stawów
- Zmiany wsteczne
- Nowotwory
3. Kości
- Wstęp
- Wady rozwojowe
- Zapalenia
- Zmiany wsteczne
- Zanik w układzie kostnym
- Nowotwory kości
4. Mięśnie
- Wstęp i podział ogólny
- Nowotwory

23. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE CHORÓB UKŁADU NERWOWEGO

1.Podstawowe zmiany morfologiczne
- Zaburzenia krążenia krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego
- Zmiany wsteczne
a) Wady rozwojowe
- Nowotwory wewnątrzczaszkowe
a) Nowotwory obwodowego układu nerwowego
- Zapalenie opon, mózgu i nerwów
2. Zaburzenia czynności mózgu, rdzenia kręgowego i nerwów
3. Uzupełnienie

24. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE UTRATY SŁUCHU

1. Wiadomości podstawowe
- Typy głuchoty
2. Głuchota sensoryczno-nerwowa powstająca w okresie okołoporodowym
- Klasyfikacja wg I. Friedmanna
- Przykłady
3. Głuchota sensoryczno-nerwowa pojawiająca się u dzieci i dorosłych
4. Głuchota przewodzeniowa
- Ucho zewnętrzne
- Ucho środkowe
5. Głuchota mieszana na tle uszkodzenia ucha wewnętrznego

25. PODŁOŻE MORFOLOGICZNE ZABURZEŃ WIDZENIA

1. Rogówka
2. Soczewka
3. Ciałko szkliste
4. Siatkówka
5. Jagodówka
6. Nerw wzrokowy
7. Gałka oczna jako całość
- Fakomatozy
- Zapalenia gałki ocznej
- Uraz gałki ocznej
a) Ciała obce w oku
- Nowotwory
- Jaskra

26. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA PATOLOGII PŁODU I NOWORODKA

27. SKÓRA (WYBRANE ZAGADNIENIA)

1. Pospolite zapalenia skóry i struktur podskórnych

28. ZADANIA PATOMORFOLOGA, DZIAŁY I WARUNKI JEGO PRACY

1. Badanie pośmiertne (autopsja)
- Umieranie człowieka
- Warunki wykonywania autopsji
2.Badanie mikroskopowe wycinków operacyjnych (biopsja)
- Metody badania mikroskopowego
3.Badania cytogenetyczne w hematologii

SKOROWIDZ