Paradne pojazdy w Polsce XVI-XVIII wieku [1989]

11-04-2015, 20:37
Aukcja w czasie sprawdzania nie była zakończona.

Aktualna cena: 50 zł

Użytkownik eLGie

numer aukcji: 5231015718

Miejscowość Warszawa

Koniec: 11-04-2015 20:38:18

Dodatkowe informacje:
Stan: Używany
Waga (z opakowaniem): 2.00 [kg]
Okładka: twarda z obwolutą
Rok wydania (xxxx): 1989

Tytuł: Paradne pojazdy w Polsce XVI-XVIII wieku., seria wydawnicza – „Muzeum – Zamek w Łańcucie”.
Autor: Teresa Żurawska.
Wydawca: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków 1989, wydanie I. 249 stron, 100 ilustracji we wklejkach, 2 plany oraz reprodukcja barwna obrazu z XVII w. we wkładce, luzem, oprawa twarda płócienna z obwolutą, format 16,5x23,5 cm. Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia obwoluty – poza tym stan OK.

Opis: „Rzadko się zdarza, aby niebadany dział sztuki został opracowany zarówno w ujęciu źródłowo-analitycznym, jak i syntetycznym przez jednego specjalistę. Tak się stało w przypadku pojazdów paradnych w dawnej Polsce, które doczekały się gruntownego i wszechstronnego studium dokonanego przez dr Teresę Żurawską. Do tego zadania była predestynowana z racji swojego miejsca pracy. Od 1968 r. sprawuje opiekę w Muzeum - Zamku w Łańcucie nad słynną powozownią Potockich z licznymi pojazdami konnymi z XIX i początku XX wieku. Dr Żurawską nie poprzestała na praktycznej działalności muzealnej w swej placówce, którą pięknie rozwinęła, ale podjęła się prekursorskiej pracy teoretycznej, przeprowadzając badania nad dziejami pojazdów paradnych w dawnej Polsce. Owocem tych szeroko zakrojonych działań stalą się - oprócz kilku artykułów naukowych - książka „Polskie powozy” obejmująca wiele stuleci, od średniowiecza do XX wieku, pięknie wydana przez Ossolineum w 1982 r. Doskonalony warsztat naukowy pozwolił na podjęcie pogłębionych badań nad pojazdami paradnymi w Polsce od XVI-XVIII wieku, już w formie rozprawy doktorskiej obronionej w maju 1982 r. w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie. Dr Żurawską podjęła się trudnego zadania nie tylko odszukania i przestudiowania reliktów pojazdów staropolskich w zbiorach krajowych i zagranicznych. Zebrała imponujący materiał ikonograficzny i dotarła do cennych źródeł dzięki żmudnym poszukiwaniom w licznych archiwach. Badania te pozwoliły Jej nie tyłko na charakterystykę organizacji produkcji pojazdów i ujawnienie ośrodków produkcyjnych w Polsce, ale także na odtworzenie bogatego, dawno zapomnianego, specyficznego słownictwa związanego z typami pojazdów i ich wyposażeniem. Ważnym osiągnięciem jest ujawnienie i opisanie wielkiej ilości typów pojazdów, wnikliwe określenie ich europejskiej genezy lub specyficznie polskiego pochodzenia.
Dr Teresa Żurawską jako historyczka sztuki specjalnie zwróciła uwagę na formę artystyczną pojazdów paradnych, które zwłaszcza pod koniec XVII w., w okresie baroku rozwiniętego były arcydziełami sztuki snycerskiej i malarskiej. Najlepszym tego dowodem są zidentyfikowane przez dr Żurawską trzy karety królewskie Jana III Sobieskiego, z których była zmontowana ambona w kościele w Radaczu w połowie XVIII wieku. Ta naukowo doniosła identyfikacja była niezwykłą dla Autorki przygodą intelektualną, która przysporzyła Jej wiele zasłużonego rozgłosu, ale i polemik z zazdrosnymi o sukces niektórymi kolegami po fachu. Zachowane elementy królewskich karet z pięknymi malowidłami alegoryczno-heraldycznymi stały się największą rewelacją na wystawie „Chwała i sława Jana III”, zorganizowanej w Wilanowie w 1983 roku z okazji 300-lecia zwycięskiej bitwy pod Wiedniem. Należy w tym miejscu wspomnieć o cennej współpracy utalentowanego młodego artysty-plastyka mgr Wrzesława Żurawskiego, syna Autorki, który nie tylko wykonał piękne i precyzyjne rysunki do książki, ale też zaangażował się w sprawę wilanowskiej ekspozycji i rekonstrukcji karet królewskich.
Zalety formalne i merytoryczne rozprawy dr Teresy Żurawskiej podkreślił recenzent prof. dr Zdzisław Żygulski (jun.), który stwierdził, że praca „zbudowana została na szerokiej i mocnej podstawie źródłowej, oparta o bogate doświadczenie (...) Autorka świetnie zna ewolucję konstrukcyjną i dekoracyjną reprezentowanych pojazdów, rzec by się chciało: bazę i nadbudowę, ale według przyjętego założenia położyła nacisk na artystyczne, kulturowe i socjologiczne kwestie". Ukazała bowiem Autorka także niebagatelną społeczno-obyczajową rolę pojazdów paradnych w kulturze staropolskiej.

Spis treści:

Przedmowa;
Wstęp;

I. Organizacja produkcji:
1. Wprowadzenie;
2. Produkcja dworska;
3. Produkcja cechowa;
4. Manufaktury;
5. Import i wzornictwo;
- Przypisy do rozdziału I.;

II. Typy i formy artystyczne:
1. Słowo wstępne;
2. Kolebka;
3. Brożek;
4. Kołczyk i brożek XVII w.;
5. Karta;
6. Berlina;
7. Karetka;
8. Lando i landolet;
9. Kolaska;
10. Powozy ogrodowe;
11. Pojazdy okolicznościowe;
12. Wozy pogrzebowe;
13. Sanki;
14. Przemiany stylowe;
- Przypisy do rozdziału II.;

III. Społeczno-obyczajowa rola pojazdu paradnego:
1. Słowo wstępne;
2. Reprezentacja państwa – królewska;
3. Reprezentacja poprzez służbę dyplomatyczną;
4. Prestiż osobisty;
5. Moda i obyczaje życia codziennego;
- Przypisy do rozdziału III.;

Aneksy;

Objaśnienia skrótów;

Bibliografia;
(Summary; Resime; Zusammenfassung);
Spisy ilustracji;
Indeks terminów specjalistycznych;
Ilustracje.

- Polecam!