Antoni OSUCHOWSKI
1849—1928
Zarys biograficzny
AUTOR: Eugeniusz Tryniszewski
Wydawca: POJEZIERZE
Rok wydania: 1985 OLSZTYN
Liczba stron: 278
Stan: BARDZO DOBRY, twarda oprawa płótno, obwoluta (drobne przetarcia obwoluty)
Koszt wysyłki: 6
TYLKO JEDNO WYDANIE. NISKI NAKŁAD 2 000 EGZEMPLARZY
_________________________
| kliknij aby powiększyćGaleria zdjęć |
       |
SPIS TREŚCI
Wstęp........................• • ?
Dzieciństwo i młodość.................... 11
Przeciw polityce germanizacji w Wielkopolsce, na Pomorzu oraz Śląsku 17
Początki działalności narodowej Antoniego Osuchowskiego na Mazurach 31
Na rzecz Mazurów przed pierwszą wojną światową........ 45
Rzecznik oświaty polskiej na Śląsku Cieszyńskim do 1914 r. .... 57
Pomoc dla Akademii Umiejętności w Krakowi'1........ 73
Nd czele Polskiej Macierzy Szkolnej...........1 . . . 81
W trosce o przyszłość instytucji................ 95
Kurator Seminarium Nauczycieli Ludowych w Ursynowie-...... U3
Współpraca z czołówką intelektualną.............. 119
Prezes Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Warszawie....... 129
Rola Antoniego Osuchowskiego w szwajcarskim Komitocin Generalnym
Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce............. 133
Organizowanie pomocy w latach 1917—1918........... 149
Gdy powstawała niepodległa Polska............... 161
Na czele Towarzystwa Opieki Kulturalnej nad Polakami Zagranicą im.
Adama Mickiewicza................... 169
Z pomocą Polakom w Niemczech............... 179
Zakończenie........................ 193
Tablica genealogiczna rodziny Antoniego Osuchowskiego...... 198
Przypisy......................... 199
Aneks.......................... 229
Wybór nieznanych listów i memoriałów pióra Antoniego Osuchowskiego 229
Antoni Osuchowski 1849 1928 (Zusammenfassung)........ 253
Bibliografia........................ 257
Indeks nazwisk i miejscowości................. 269
Spis ilustracji.............;......... 275
WSTĘP
Zapomniana w poważnym stopniu postać Antoniego Osuchowskiego zasługuje na większą uwagę aniżeli ma to dotychczas miejsce. Ten ofiarny adwokat warszawski angażował się w obronę polskości na zagrożonych obszarach zaboru pruskiego, Śląska Cieszyńskiego, Królestwa Polskiego w najtrudniejszych okresach niewoli. Już na przełomie stuleci dał się poznać jako inicjator wielu narodowych poczynań, jako kwestarz. Zbierał pieniądze na ważne cele publiczne, wspierał nimi Bank Ziemski w Poznaniu podczas działalności pruskiej Komisji Kolonizacyjnej. Subsydiował jako prezes tajnego komitetu wydawanie prasy polskiej na Mazurach, Warmii, Pomorzu, Górnym Śląsku, Śląsku Cieszyńskim uważając ją za ważny czynnik w krzewieniu świadomości narodowej.
Osuchowski jako gorący rzecznik szerzenia oświaty ludowej przez wiele lat współpracował z Macierzą Szkolną Księstwa Cieszyńskiego, z Towarzystwem Czytelni Ludowych w Poznaniu. Instytucje te w sposób wydatny wspierał materialnie. Mając zaszczytny mandat prezesa Polskiej Macierzy Szkolnej w Królestwie w latach 1906—1907 walnie przyczynił się do budowania oświaty polskiej. Wspólnie z Henrykiem Sienkiewiczem oraz innymi działaczami warszawskimi wspierał naukę polską gromadząc środki na rzecz Akademii Umiejętności w Krakowie i innych towarzystw naukowych. Przed wybuchem pierwszej wojny światowej stanął na czele Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Warszawie, uczestniczył w wielu poczynaniach kulturalnych i oświatowych we wszystkich zaborach.
Podczas pierwszej wojny światowej Osuchowski obok Henryka Sienkiewicza i Ignacego Paderewskiego odegrał bardzo poważną roję w organizowaniu pomocy ludności ziem polskich dotknię-...
SPIS ILUSTRACJI
i
Antoni Osuchowski 1848—1928. Ze zbiorów Liceum Ogólnokształcącego
im. A. Osuchowskiego w Cieszynie...........• - 2
Antoni Osuchowski, fotografia z ok. 1890 r. Ze zbiorów Anny Rutkowskiej z Warszawy....................19
Alfons Parczewski. Reprodukcja z S. F i t a: Pokolenie Szkoły Głównej. Warszawa 1980 ................... 32
Bernard Milski. Reprodukcja z Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego
z okresu zaboru pruskiego. Szkice biograficzne. Gdańsk 1979 ... 34
Zespół redakcyjny „Mazura", drugi z prawej Kazimierz Jaroszyk. Ze zbiorów Ośrodka Badań Naukowych ira. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie ......................... 49
Znak Polskiej Macierzy Szkolnej, którym organizacja ta sygnowała swoje dokumenty.....................86
Samuel Dickstein. Reprodukcja z S. F i t a, op. cit.........93
Antoni Osuchowski (pierwszy z lewej), Henryk Sienkiewicz, Stanisław Hassewicz, fotografia z 1916 r, Reprodukcja z J. Krzyżanowski: Henryka Sienkiewicza żywot i sprawy. Warszawa 1956 ..... 115
Kopia protokółu z zebrania dotyczącego działalności Seminarium dla Nauczycieli Ludowych w Ursynowie. Ze zbiorów dr Janiny Osu-cłiowskiej .......................117
Strona tytułowa Emancypantek wydanych w 1894 r. nakładem hr. Adama
Krasińskiego i Antoniego Osuchowskiego..........125
Antoni Osuchowski i Henryk Sienkiewicz w czasie pierwszej wojny światowej (w Szwajcarii). Ze zhiorów Anny Rutkowskiej......137
Wielkieaiu Jałmużnikowi w Dniu Jego Imienin — słowa hołdu złożone # ■ Antoniemu Osuchowskiemu w dwutygodniku „Jeniec" (w obozie
jenieckim w Gardelegen). Ze zbiorów dr Janiny Osuchowskiej . . 155
List Antoniego Osuchowskiego do Władysława Mickiewicza z 30 maja
1918 r. Ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN w Kórniku .... 159
List Antoniego Osuchowskiego do Kazimierza Jaroszyka z 22 marca
1926 r. Ze zbiorów prof. Władysława Chojnackiego.......185
Nagrobek Antoniego Osuchowskiego na cmentarzu Powązkowskim
w Warszawie.....................189
Państwowe Gimnazjum im. Antoniego Osuchowskiego w latach 20-tych XX wieku. Ze zbiorów Liceum Ogólnokształcącego im. A. Osuchowskiego w Cieszynie.................194
Tablica pamiątkowa ku czci Antoniego Osuchowskiego w kościele Zbawiciela w Warszawie..................195
