| |
Grzegorz Jacek Brzustowicz
RYCERSTWO ZIEMI CHOSZCZEŃSKIEJ XIII-XVI WIEKU
Polityka — gospodarka — kultura — genealogia
Warszawa 2004wyd. I, format B5il. cz.-b. + herby i tablice genealogiczne, ss. 478oprawa twarda lakierowanastan idealny (nowa)Południowo–zachodnie połacie Pomorza w 1. połowie XIII w. były podzielone między książąt wielkopolskich i zachodniopomorskich, których tu w drugiej połowie tego wieku zastąpili margrabiowie brandenburscy, tworząc Marchię Zaodrzańską, potem Nową Marchię. Umacniali oni swe panowanie przez osadzanie rycerstwa lennego i organizowanie miast nowego typu (na prawie niemieckim). Ten twór polityczny niemiecki, obecnie w całości w granicach państwa polskiego jest ciągle w Polsce słabo znany. Częścią składową tego obszaru jest dawna ziemia choszczeńska, w granicach mniej więcej obecnego powiatu Choszczno.Na tle krajobrazu naturalnego, dziejów wczesnośredniowiecznych (do XIII w.) i politycznych od XIII w. w książce ukazana jest panorama rodzimego, zwłaszcza napływowego, rycerstwa, poszczególnych rodzin wraz z ich genealogią i powiązaniami z regionami ościennymi, w czasach Askańczyków (do 1319 r.), Gryfitów pomorskich (1319 – ok. 1325 r.), Wittelsbachów (1324–1373), Luksemburgów (1373–1402), Krzyżaków (1402–1454) i początków panowania Hohenzollernów (od 1454 r. do zgonu margrabiego Jana Kostrzyńskiego w 1571 r.). Możemy poznać działalność osadniczą rycerstwa, stan i strukturę jego własności, rolę polityczną, stosunki z miastami (Choszczno, Recz, Drawno), instytucjami kościelnymi (jak klasztory cystersów w Bierzwniku, cysterek w Reczu), z ościennymi obszarami (w tym z polską od 1368 r. ziemia watecką). Na przykładach z przebadanego obszaru ukazano status wojskowy i uzbrojenie rycerstwa, herby poszczególnych rodów i ich symbolikę, zamki i inne rezydencje średniowieczne. Wszystko zostało solidnie udokumentowane źródłami i istniejącą literaturą, zwykle dotąd niemieckojęzyczną.Treść:
- RYCERSTWO W DZIEJACH ZIEMI CHOSZCZEŃSKIEJ I NOWEJ MARCHII: KSZTAŁTOWANIE SIĘ OBSZARU ZIEMI CHOSZCZEŃSKIEJ (rekonstrukcja średniowiecznego krajobrazu naturalnego, osadnictwo słowiańskie na tle dziejów politycznych obszaru pomiędzy Drawą–Iną i Małą Iną do XIII w., spór joannicko–cysterski w XIII wieku, powstanie i zasięg terytorialny ziemi choszczeńskiej);
- UDZIAŁ RYCERSTWA W DZIEJACH POLITYCZNYCH ZIEMI CHOSZCZEŃSKIEJ I NOWEJ MARCHII (w okresie ekspansji margrabiów askariskich (do 1319 r.), starania książąt pomorskich o Nową Marchię w latach 1319–1323, czasy Wittelsbachów (1323–1373, pod rządami Luksemburgów (1373–1402), w granicach państwa krzyżackiego (1402–1454), we władaniu pierwszych Hohenzollernów (1454–1571);
- ROZWÓJ OSADNICTWA I WŁASNOŚCI RYCERSKIEJ: GOSPODARKA RYCERSKA (migracje rycerskie, kolonizacja rycerska, przegląd osad i lenn rycerskich, kolonizacja puszczy nad Drawą w XVI w., charakterystyka własności rycerskiej, rycerze w miastach, rywalizacja rycerstwa z własnością kościelną);
- FOLWARK RYCERSKI (składniki struktury gospodarczej folwarku, powinności feudalne, produkcja, dochody i uprawnienia dodatkowe);
- DZIEDZICZENIE DOBR (oprawa wdowia, prawo wspólnej ręki, dziedziczenie przez krewnych);
- KULTURA RYCERSTWA: UZBROJENIE I ORGANIZACJA SIŁ ZBROJNYCH (status rycerza, służba wojskowa, rycerz na wojnie, uzbrojenie i wyposażenie rycerskie);
- HERALDYKA RYCERSTWA CHOSZCZEŃSKIEGO (upowszechnienie się herbów w Nowej Marchii, symbolika herbów rycerskich, rekonstrukcja heraldycznego ubioru rycerskiego);
- REZYDENCJE RYCERSKIE (dwory, wieże rycerskie, zamki);
- RYCERZE WOBEC KOŚCIOŁA. KARIERY DUCHOWNE (fundatorzy i opiekunowie świątyń, kariery duchowne); IMIENNICTWO (pochodzenie imion, czynniki wpływające na wybór imienia, imiona charakterystyczne, przydomki);
- RODY RYCERSKIE ZIEMI CHOSZCZEŃSKIEJ;
- TABLICE GENEALOGICZNE.
• • • •
 |
|
|
|
|
