Opis książki:
Jedna z najważniejszych książek socjologicznych ubiegłego stulecia, wreszcie dostępna w naszym kraju w całości - siedemdziesiąt lat od ogłoszenia (ukazała się w 1939 roku) i trzydzieści lat od opublikowania okrojonej wersji polskiej. Cywilizacja w ujęciu Eliasa nie ma początku ani końca, pewne jej elementy występują wszędzie tam, gdzie ludzie tworzą społeczności i normy społeczne. Jest przede wszystkim złożonym oraz wielowymiarowym procesem - i tak też uczony starał się ją opisywać. Nie zgadzał się przy tym z ideą jakichkolwiek prawidłowości historycznych, determinujących jakoby kierunek rozwoju społeczeństw. Fakt "ucywilizowania" nie przesądza zatem według niego (wbrew obiegowym i nie tylko obiegowym opiniom), czy jakaś grupa jest lepsza lub gorsza od innej. Warto też zwrócić uwagę, że w analizie, prowadzonej na trzech poziomach (jednostki, społeczeństwa i ludzkości), pojawia się ważne pojęcie habitusu, podchwycone potem i rozpowszechnione przez Pierre'a Bourdieu. Ale Przemiany obyczajów... to nie tylko fascynujące analizy socjologiczne. Elias sięgnął także do źródeł historycznych i literackich, z których można się dowiedzieć m.in., kiedy na Zachodzie zaczęto używać widelca, chusteczki do nosa i dlaczego - zdaniem wielu autorytetów - nie należy spluwać przy jedzeniu. Gdyby któryś ze współczesnych cywilizowanych mieszkańców Zachodu mógł przenieść się bezpośrednio w jedną z epok minionych, na przykład w okres średniowiecznego feudalizmu, dostrzegłby w niej wiele zachowań, które dziś, spoglądając na inne społeczeństwa, ocenia on jako "niecywilizowane". [...] W jaki właściwie sposób dokonała się na Zachodzie owa przemiana, owo "ucywilizowanie"? Na czym polegała? Jakie były jej impulsy, przyczyny i siły napędowe? (fragment)
|
