Głównym bohaterem oraz narratorem opowiadam jest tytułowy Pirx - pilot, a następnie dowódca, statków kosmicznych. Tematyka książki krąży wokół problemów powstających na styku człowieka z maszyną (np. w opowiadaniu Ananke), w kilku miejscach stawiając nawet pytanie o zdolność maszyny do samodzielnego myślenia ze wszystkimi tego konsekwencjami (opowiadania Terminus, Wypadek, Rozprawa); mówi o możliwościach, słabościach i reakcjach człowieka (Patrol, Opowiadanie Pirxa, Odruch warunkowy, Albatros).

Tytuły opowiadań:

1. Test (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
2. Patrol (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
3. Albatros (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
4. Terminus (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Księga robotów z 1961)
5. Odruch warunkowy (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Noc księżycowa z 1963)
6. Polowanie (po raz pierwszy w zbiorku Polowanie z 1965)
7. Wypadek (po raz pierwszy w zbiorku Polowanie z 1965)
8. Opowiadanie Pirxa (po raz pierwszy w zbiorku Polowanie z 1965)
9. Rozprawa
10. Ananke (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Bezsenność z 1971, do innych Opowieści... dołączone w wydaniu rozszerzonym z 1973)