OPERACJA KUSTOSZ
Jolanta Maria Kaleta
„Jest wiosna roku 1989. Toczące się obrady Okrągłego Stołu dla jednych niosą nadzieję zmian na lepsze i przedsmak wolności, dla innych są zapowiedzią utraty niczym nieograniczonej władzy, którą dawała służba w organach bezpieczeństwa.
Marina Borowska, pracownica wrocławskiego archiwum jest przekonana, że jej życie stanie się nie tylko lżejsze, ale także nabierze rumieńców. Jej mąż, Kuba, liczy, że jego agencja detektywistyczna zacznie w końcu przynosić krocie. Redaktor „Słowa Polskiego”, Wiktor Wolański spodziewa się zniesienia cenzury i możliwości podróżowania po świecie, by nie tylko pisać o interesujących go sprawach, ale przede wszystkim rozpocząć rzetelne poszukiwania „Portretu Młodzieńca” Rafaela, cennego obrazu zaginionego podczas wojny. Natomiast dla majora Służby Bezpieczeństwa, Zbyszka Kwiecińskiego, oznaczają one nie tylko utratę intratnej posady, ale także kres jego uprzywilejowanej pozycji i bezkarnego czerpania z życia pełnymi garściami. Postanawia zatem wykorzystać gromadzone przez lata dokumenty tajnej operacji Kustosz i na własną już rękę dokończyć poszukiwania tajnych skrytek pozostawionych przez nazistów. Zgromadzone w nich złoto, brylanty, biżuteria i zrabowane podczas wojny dzieła sztuki mają zapewnić mu dostatnie życie, gdy już wyląduje na śmietniku historii. Do współpracy zaprasza męża Mariny, Kubę, grotołaza, amatora kobiecych wdzięków i łatwego zarobku, a ona sama wraz z redaktorem Wolańskim, wbrew swojej woli, zostają wciągnięci w tryby machiny uruchomionej przez esbeka.
W pogoni za postawionym sobie celem bohaterowie penetrują podziemia zdewastowanych pałaców i starych fabryk, jaskinie na Dolnym Śląsku, a nawet ruiny twierdzy w Srebrnej Górze. Tropem „Młodzieńca” nielegalnie przekraczają granice państw, myszkują po magazynach obcych ministerstw, prowadzą tajemnicze pertraktacje z podejrzanymi osobnikami. Gra toczy się o najwyższą stawkę – miliony dolarów. Niektórzy zatem będą musieli zapłacić najwyższą cenę. Wśród kłamstw, oszustw, strzelaniny i zdrady znajdzie się także miejsce na prawdziwą miłość.
