20 sierpnia 1153 roku w klasztorze cystersów w Clairvaux, na pograniczu Burgundii i Szampanii, zmarł Bernard de Fontaine znany w historii, nie tylko Kościoła katolickiego, jako święty Bernard, opat z Clairvaux. Jego kanonizacja, bardzo szybka, wskazywała na ogromne zasługi opata dla Kościoła rzymskokatolickiego.

Bernard de Fontaine to wybitny teolog i filozof, niestrudzony agitator walk z innowiercami, archeolog i poeta. Kiedy umierał, pozostawiał po sobie zupełnie inną Europę. Nie tylko bogatszą materialnie, ale szeroko i chętnie otwierającą się na nowe źródła wiedzy. Europę pierwszych uniwersytetów, gotyckich katedr, Europę przedrenesansową. Święty Bernard zasługuje na miano patrona zjednoczonej Europy, ale Europy ducha wyrosłek z mistycznych tradycji średniowiecza, nie zaś ogarniętej szałem konsumpcjonizmu Europy dnia dzisiejszego.