NIEZBĘDNE NIENASYCONE KWASY

TŁUSZCZOWE OMEGA-3

Żyć długo i zdrowo to na pewno jedno z marzeń każdego człowieka.

Długość życia zapisana jest w kodzie genetycznym, ale jakość życia w ponad50% zależy od nas samych i dlatego warto zadbać o ochronę naszego zdrowia. Wysoki stopień rozwoju cywilizacji nie zawsze wpływa pozytywnie na nasze zdrowie. Wyjałowienie gleby powoduje zmniejszenie zawartości mikro i makro elementów w pożywieniu, a tym samym w naszych organizmach.

Zanieczyszczenie wód w morzach, oceanach i podwyższona w niej zawartość metali ciężkich powoduje, że konsumpcja ryb staje się ryzykowna. Koniecznością staje się suplementacja witamin, mikro i makroelementów. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że przez odpowiednie działania profilaktyczne możemy wpływać na zapewnienie komfortu życia( aby mniej cierpieć z powodu choroby i różnych dolegliwości bólowych) i zapobiec inwalidztwu. Na szczególną uwagę w profilaktyce różnych chorób zasługują kwasy tłuszczowe Omega -3.

Naukowcy w licznych badaniach udowodnili, że posiadają one nieocenioną wartość dla zachowania oraz odzyskiwania naszego zdrowia. Jak stwierdzono, kwasy tłuszczowe mogą wydatnie zmniejszyć ryzyko zachorowania na szereg najcięższych chorób.

Wszystko zaczęło się w latach70-tych, kiedy badania grenlandzkich Eskimosów, żywiących się głównie mięsem ryb i fok wykazały, że pomimo niezwykle wysokiego poziomu cholesterolu prawie w ogóle nie występowały u nich choroby układu krążenia, do rzadkości należały też choroby nowotworowe i alergiczne, cukrzyca i łuszczyca. W trakcie badań okazało się, że za taki stan rzeczy odpowiedzialne były, obecne w dużych ilościach w ich diecie, wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3. Do najważniejszych kwasów omega – 3 należą:

· ALA czyli kwas alfa-linolenowy - zawarty w siemieniu lnianym, oleju

lnianym, orzechach, oleju rzepakowym, sojowym i zielonych warzywach

lioeciastych.

· EPA czyli kwas eikozapentaenowy.

· DHA czyli kwas dekozahekasaenowy.

Kwasy EPA oraz DHA występują w dużym stężeniu głównie w komórkach

mózgu, synapsach nerwowych, receptorach wzrokowych (siatkówce),gruczołach nadnerczy i gruczołach płciowych, zatem najbardziej biologicznie aktywnych tkankach organizmu. Siatkówka oka oraz błony komórkowe rozwijającego się u płodu mózgu zawierają bardzo wysokie ilości DHA. U dorosłego człowieka ponad 50% mózgu składa się z tłuszczów, w tym z ogromnej ilości kwasów omega-3. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe konieczne są dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Stanowią one jeden z niezbędnych składników budulcowych błon komórkowych, wpływając na ich budowę i determinując takie ich własności jak płynność i barierowość jak również odgrywają one ogromną rolę w aktywności immunologicznej i hormonalnej oraz transporcie wody i elektrolitów. Biorą też udział w metabolizmie i transporcie cholesterolu, w tworzeniu i funkcjonowaniu neurotransmiterów, są prekursorami w biosyntezie prostaglandyn i prostacyklin, regulują agregację płytek krwi, działają antyarytmicznie oraz powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, regulują wydalanie jonów sodu z organizmu.

Kwasy tłuszczowe omega-3 są potrzebne organizmowi każdego dnia, między innymi jako podstawa do budowy i utrzymania przy życiu każdej pojedynczej komórki ciała, a także wykorzystywane są jako paliwo do uzyskania energii w komórce. Dlatego też dostateczny i stały dopływ kwasów tłuszczowych omega – 3 jest absolutnie nieodzowny dla zachowania zdrowia i sprawności fizycznej.

Szczególnie wrażliwy na niedobory niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych jest płód oraz noworodek. Odpowiednio wysoki poziom oraz właściwa proporcja pomiędzy kwasami omega-6 i omega-3 w diecie matki i dziecka przeciwdziała przedwczesnym porodom, niskiej masie urodzeniowej noworodków, pozytywnie wpływa na rozwój centralnego układu nerwowego, zdolności uczenia się dziecka, zmniejsza ryzyko występowania reakcji alergicznych oraz zmian atopowych skóry dzieci oraz może zapobiegać depresji, nadpobudliwości i agresywnym zachowaniom. Jedną z głównych korzyści zdrowotnych niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3 jest ich pozytywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Regulują one metabolizm układu sercowo-naczyniowego, wykazują działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwzakrzepowe, hamują nadmierną kurczliwość naczyń krwionośnych, regulują ciśnienie tętnicze krwi. Śmiertelność z powodu chorób krążenia u Eskimosów wynosi jedynie około 7%, w Japonii 12% natomiast w Europie i USA ze względu na znaczne niższe spożycie kwasów omega-3 aż 45%. Badania naukowe potwierdziły, że suplementacja kwasami omega-3 obniża częstotliwość wystąpienia powtórnych ataków serca oraz udaru mózgu jak również zmniejsza znacznie ryzyko związanej z nimi śmierci, podwyższając zdecydowanie przeżywalność ataku serca.

Kwasy omega -3 obniżają ponadto poziom trójglicerydów i cholesterolu LDL oraz podnoszą poziom cholesterolu HDL we krwi, co ma szczególne korzystne znaczenie dla zdrowia u osób cierpiących na cukrzycę. Stwierdzono ponadto, że zmniejszają one insulinooporność komórek. W połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi stosowanie kwasów omega-3 pozwala na lepszą regulację poziomu cholesterolu oraz cukru we krwi i pomaga osobom otyłym w kuracjach odchudzających. Kwasy omega-3 zapobiegają również arytmii, obniżają ciśnienie tętnicze krwi oraz regulują przebieg procesów zapalnych w ściankach naczyń krwionośnych. Kwasy omega-3 inhibitują syntezę i uwalnianie pozapalnych cytokin ( TNF-á oraz interleukin IL-1 i IL-2, które uwalniane są we wczesnych stadiach ataku serca), co w znacznej mierze obniża stopień uszkodzenia mięśnia sercowego oraz zmniejsza ryzyko zgonu. Kwasy omega-3 wykazują własności korzystne w odniesieniu do chorób autoimmunologicznych, co wynika z ich zdolności do hamowania proliferacji autoprzeciwciał oraz limfocytów T, apoptozy limfocytów autoodczynowych oraz redukcji wytwarzania cytokin pozapalnych. Ponadto wykazują własności przeciwzapalne ze względu na ich udział w wytwarzaniu przeciwzapalnych prostaglandyn typu PG1 i PG3 oraz obniżaniu produkcji prozapalnych prostaglandyn jak również pozapalnych leukotrienów.

W odniesieniu do reumatoidalnego zapalenia stawów oraz zapalenia kości i stawów, kwasy omega 3 działają prewencyjnie, jak również w przypadku wystąpienia choroby łagodzą jej objawy, zmniejszają ból i sztywność stawów, zapobiegają zmianom zwyrodnieniowym stawów oraz pozwalają na zmniejszenie dawek niesterydowych leków przeciwzapalnych. Kwasy omega 3 obniżają również aktywnooeć enzymów biorących udział w degradacji kolagenu, zapobiegając w ten sposób niszczeniu tkanki chrzęstnej, a w konsekwencji uszkodzenia stawów. Kwasy omega 3 wywierają korzystny wpływ na formowanie się kości, a zwiększając ich gęstość pomagają w prewencji oraz terapii osteoporozy. Stwierdzono, że kwasy omega 3 znacznie zmniejszają częstotliwość nawrotów choroby Crohna. Okazują się być pomocne w przypadku stanów zapalnych skóry związanych z łuszczycą. Hamują nadmierną keratynizację, zmniejszają rumień i uczucie swędzenia oraz zapobiegają negatywnym skutkom stosowanych w tej chorobie leków. Ciężkość przebiegu oraz stany zapalne związane z egzemą skórną ulegają złagodzeniu pod wpływem kwasów omega 3. Podobnie pozytywny wpływ oddziaływania stwierdzono też w przypadku trądzika oraz fotodermatozy. Pomagają one w zmniejszaniu stanów zapalnych oraz przyśpieszają gojenie się ran u osób poparzonych. Ze względu na swoje zdolności immunomodulacyjne i przeciwzapalne okazują się być pomocne w łagodzeniu symptomów astmy u osób dorosłych, jak również w jej zapobieganiu u dzieci. Zmniejszają wrażliwość komórek płucnych na czynniki drażniące zawarte w dymie papierosowym oraz zanieczyszczeniach środowiska, wywierając działanie ochronne w przypadku zapalenia oskrzeli oraz rozedmy płuc. Kwasy omega-3 działają prewencyjnie w chorobach nowotworowych, szczególnie raka sutka, prostaty oraz raka okrężniczo-odbytniczego. Działanie przeciwzapalne oleju rybiego przetestowano klinicznie także w leczeniu różnych schorzeń charakteryzujących się chronicznymi stanami zapalnymi, m.in. w nieswoistych zapaleniach jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leoeniowskiego-Crohna oraz w leczeniu gośćca stawowego). W leczeniu tych chorób uzyskano dobre wyniki, w wielu wypadkach suplementacja preparatami oleju rybiego wzbogaconego w EPA umożliwiła zmniejszenie dawki glikokortykosteroidów. W podwójnie ślepej próbie wykonanej na 78 pacjentach wykazano wysoką skuteczność oleju rybiego w utrzymaniu remisji w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna. Suplementacja kobiet postmenopauzalnych olejem rybim wpływa korzystnie na wybrane czynniki ryzyka choroby wieńcowej, szczególnie przez znaczne obniżenie stężenia triglicerydów w surowicy, co zmniejsza ryzyko choroby niedokrwiennej serca u tych pacjentek.

Niedobór WNKT może spowodować szereg zaburzeń w prawidłowym rozwoju dziecka, w tym we wczesnym rozwoju mózgu. Lipidy bowiem stanowią podstawowy składnik ludzkiego mózgu ( tworzą błony komórkowe i mielinę).

Niewielkie ilości oleju rybiego w diecie karmiącej matki wpływają korzystnie na rozwój tkanki nerwowej dziecka, jednak suplementacja w ciąży i w okresie karmienia winna być uzależniona od decyzji prowadzącego lekarza.

Kwasy omega 3 zwane są często tłuszczem rybim, gdyż najwięcej występuje ich w rybach morskich. Jeśli ktoś jednak nie lubi ryb lub rezygnuje z ich jedzenia z innych powodów, może skorzystać z pomocy

kapsułek zawierających olej rybi. Wysoka zawartość EPA i DHA w mięsie ryb lubiących zimne wody ma związek z obszarami, gdzie ryby te występują i panującymi tam niskimi temperaturami. Aby stawić czoła niskim temperaturom i mimo panujących warunków pozostać przy życiu, ryby te potrzebują wysokich zawartości EPA i DHA w ścianach swoich komórek. Dzięki kwasom omega 3 chronią się one przed występującym często wskutek zimna stężeniom ścian komórkowych oraz gwarantują ich prawidłowe działanie. Ryby żyjące w zimnych wodach zawdzięczają wysoki poziom zawartych w swoim organizmie kwasów tłuszczowych planktonowi, którym się żywią i który wskutek przystosowania do zimna bogaty jest w EPA oraz DHA.

KWASY TłUSZCZOWE OMEGA-3 EPA I DHA zmniejszają zachwiany

stosunek między kwasami Omega-6, dzięki czemu kwasy Omega-3 powodują:

• zwiększenie odporności na ból i zmniejszoną skłonność do ognisk

zapalnych

• rozszerzenie naczyń krwionośnych i polepszenie ukrwienia
  • zwiększenie objętość płuc
  • polepszenie zaopatrzenia organów wewnętrznych w tlen
  • zwiększenie wydajności fizycznej i wzmocnienie układu odpornościowego

• działanie ochronne na naczynia krwionośne i zwalczanie arteriosklerozy
• polepszenia wyników badań krwi: obniżają podwyższony poziom

trójglicerydów i lipoproteiny oraz podwyższają poziom „dobrego" cholesterolu HDL

• pomoc przy zaburzeniach rytmu pracy serca polepszenie ukrwienia naczyń mięśnia sercowego, redukcję częstotliwości bólów serca (angina pectoris)
• zapobiegną zawałom serca i wylewom oraz zmniejszą ryzyko

ponownego zawału

• polepszenie przepływu krwi, między innymi poprzez zwiększenie

elastycznooeci czerwonych ciałek krwi, przy jednoczesnym obniżeniu niebezpieczeństwa groźnego w skutkach sklejania się płytek krwi (tak zwany efekt antytrombotyczny) oraz obniżeniu podwyższonego poziomu fibrynogenu we krwi

• pomoc w przypadku łagodnej hypertoni, normalizując ciśnienie krwi
• ochronę przed nagłym ustaniem pracy serca.
• wytwarzane przez kwasy omega 3 prostaglandyny hamują aktywność skurczową, zmniejszając ryzyko przedwczesnego porodu.
• dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 poprawia rokowania dla mężczyzn genetycznie obciążonych ryzykiem zachorowania na raka prostaty - informują Amerykańscy naukowcy na łamach pisma „Journal of Clinical Investigation”.

• u dzieci autystycznych poziom kwasów Omega-6 jest znacząco wysoki, natomiast poziom kwasów Omega-3 jest niski, na co organizm reaguje nadpobudliwością i częstymi napadami złości
• W 1992r w periodyku „Pediatrics” opublikowano wyniki badań przeprowadzonych w Oxford –Durham dotyczących skutkó spożywania przez dzieci kwasów tłuszczowych. Wyniki wskazywały jednoznacznie, że po 3 miesiącach stosowania nastąpiła poprawa pamięci, zdolności koncentracji, dzieci były mniej podekscytowane, stwierdzono również wielką poprawę koordynacji wzrokowo ruchowej.

Największy postęp zauważono u dzieci które miały najcięższą postać

ADHD

• zostało naukowo udowodnione, że dieta bogata w kwasy Omega-3 obniża ryzyko choroby nowotworowej, osoby takie cierpią np. o 50% rzadziej na nowotwory układu pokarmowego, o 20% rzadziej na nowotwory macicy, o 30% rzadziej na nowotwory jajników

• przyczyniają się do złagodzenia stanów zapalnych i dolegliwości na tle reumatycznym
• systematyczne spożywanie kwasów Omega-3 podwyższa wchłanianie wapnia w jelitach, stymuluje pracę osteoblastów odpowiedzialnych za budowę kości, co jest pomocne w leczeniu osteoporozy i jej profilaktyki
• w demencji starczej oraz w chorobie Alzheimera w krwi chorych w większości przypadków stwierdzono niska zawartość DHA a więc i tutaj spożywanie kwasów Omega-3 wydaje się być celowe

• przy depresji stwierdzono także niekorzystny stosunek kwasów Omega-6 do kwasów Omega-3, a więc stosowanie tych drugich może być także pomocne w terapii tych chorób, co stwierdzono w badaniach belgijskich naukowców.

Kwasy tłuszczowe Omega-3 są składnikiem błon biologicznych komórek nerwowych, a jedynie prawidłowa budowa błon umożliwia sprawne jej funkcjonowanie.

• obiecujące wyniki badań wskazują na dobroczynne działanie kwasów Omega-3 w migrenowych bólach głowy ( 4 gramy dziennie)

• eksperci europejscy w dziedzinie astmy, na podstawie badań epidemiologicznych wychodzą z założenia, że poprzez zwiększoną ilość kwasów Omega-3 liczba chorób dróg oddechowych, także astmy może być zredukowana

• odkrycia naukowców udowodniły, że wrzody żołądka i dwunastnicy wywołane Helicobacter pylorii, występują szczególnie często u osób u których jest niski poziom kwasów Omega-3

• australijscy naukowcy na podstawie badań doszli do wniosku, że nawet jeden posiłek z ryb na tydzień może przyczynić się do znacznego obniżenia ryzyka degeneracji pola widzenia, kwasy Omega-3 są w stanie polepszyć ukrwienie nerwu wzrokowego i uchronić osobę przed utratą wzroku

• proponuje się także spożywanie kwasów Omega-3 w łuszczycy i egzemie wszak Eskimosi nie wiedzą co to łuszczyca

• kwasy Omega-3 mają pozytywny wpływ na produkcję melatoniny, a więc spożywanie ich może przyczynić się do naturalnego i spokojnego snu

Kwasy Omega-6 są oprócz kwasów nasyconych i transizomerów najcześciej występującymi tłuszczami w naszej współczesnej zachodniej diecie, obfitej w oleje roślinne, margaryny, fast-foody smażone w głębokim tłuszczu itd.

Omega-6 zostały zaliczone do grupy NNKT czyli Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych, czyli takich, które są dla ludzkiego organizmu niezbędne, a których on sam nie potrafi wytworzyć. Jednakże ich powszechny nadmiar w naszej diecie powoduje problem. Ich nadmierne spożycie przyczynia się do wzrostu stanów zapalnych w organizmie. W rozlicznych opracowaniach ( w tym w badaniach dr Budwig) wskazuje się na pro-nowotworowe działanie kwasów Omega-6 podczas, gdy Omega-3 skutecznie spowalniają rozwój nowotworów, a nawet je leczą.

W jednej z publikacji w renomowanym czasopioemie Onkogene, wykazano, że prostaglandyna PGE2 wytwarzana z kwasów omega-6 działa pobudzająco na proces wzrostu naczyń krwionośnych w guzie oraz na proces migracji komórek nowotworowych. Wnioski, jakie stąd wypływają dla diety są takie, że należy z całą bezwzględnością wykluczyć oleje (z wyjątkiem oliwy z oliwek), które zawierają one duże dawki omegi-6, średnio ok. 60-70%.Wiadomym jest też że kwasy tłuszczowe omega-3 działają antagonistycznie i zmniejszają działanie prostaglandyn wytwarzanych z kwasów omega-6.

Literatura

J.Carper – Żywnooeć twój cudowny lek

Postępy fitoterapii tom VIII Nr 1/2007

F.Liebke- Omega-3

Uzdrawiajaca moc witamin, minerałów i ziół (Przegląd Readers Digest)

informacja zaczerpnięta z serwisu

www.primanatura.com

www. drmichalak.pl