Opis książki:
W dotychczasowym piśmiennictwie na temat Drugiej Emigracji brak prac o ambicjach syntetyzujących dotyczących krytyki literackiej. Dominują studia poświęcone poszczególnym krytykom, ich zapatrywaniom, zainteresowaniom, sympatiom i antypatiom literackim. Dr Rafał Moczkodan jako pierwszy próbuje ogarnąć emigracyjne piśmiennictwo krytycznoliterackie szerzej, co nie znaczy, że bez pewnych ograniczeń. Stanąwszy w obliczu ogromu materiału, musiał zdecydować się na radykalną selekcję. Wybrał "Wiadomości", jako najważniejszy tygodnik literacki emigracji, ramy czasowe zamknął w granicach 1946-56 i - choć ta końcowa cezura z punktu widzenia logiki rozwoju literatury emigracyjnej może budzić wątpliwości - takie ograniczenie materiału było z pewnością decyzją słuszną. Dzięki niemu Moczkodan mógł stworzyć syntezę pewnej całości - krytycznoliterackiego piśmiennictwa londyńskiego pierwszego powojennego okresu polskiej emigracji niepodległościowej. W tym rozumieniu praca ma charakter pionierski.
Z recenzji dra hab. Wacława Lewandowskiego, prof. UMK
Lektura monografii Rafała Moczkodana jest wielowątkowa. Historycznoliteracka, kiedy autor dokonuje rekonstrukcji stanowiska polskiej emigracji wobec pisarzy z kanonu lekturowego (Mickiewicz, Sienkiewicz, Prus, Żeromski i inni), kiedy odnotowuje reakcję pisma na twórczość powstającą na emigracji i w kraju, kiedy wreszcie punktuje "polonocentryczny" stosunek do literatury powstającej na Zachodzie; kulturologiczna (z zakresu kultury literackiej, rozumianej jako system produkcji, dystrybucji i reemisji znaczeń), kiedy badacz pokazuje funkcjonowanie pisma w systemie instytucji życia literackiego emigracji oraz w kontekście środowiskowych napięć, nacisków i samozwrotności polityki redakcyjnej pisma; historyczno-polityczna, kiedy oceny kultury (również literackiej) przekłada na system światopoglądowo-ideowy polskiej emigracji niepodległościowej po II wojnie światowej. To wszystko są ważne i konieczne problemy.
Z recenzji prof. dra hab. Mariana Kisiela
WSTĘP / 7
Rozdział I. ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE / 10
1. Ramy czasowe / 11
2. Krytyka literacka i dobór tekstów / 18
Rozdział II. "WIADOMOŚCI" I ICH SYTUACJA W LATACH 1[zasłonięte]946-19 / 29
1. Tło historyczne / 29
2. Miejsce "Wiadomości" / 35
3. Ideowy kształt pisma / 43
4. Literatura na łamach "Wiadomości" / 55
5. Opinie o "Wiadomościach" / 66
Rozdział III. MIECZYSŁAW GRYDZEWSKI I POLITYKA REDAKCYJNA / 72
1. Głosy o Grydzewskim / 72
2. Kryterium "drukowalności" tekstu i jego miejsce w piśmie / 75
3. Kryteria literackie / 82
4. "Pismo robi się samo" / 87
5. Pozyskiwanie recenzji / 91
Rozdział IV. KRYTYKA W "WIADOMOŚCIACH" - KONTEKSTY I PUNKTY ODNIESIEŃ / 109
1. Pion ideowy pisma a zadania literatury i krytyki / 109
2. Wspólne cele, różne metody / 125
3. Życie literackie - między rejestracją a animacją / 140
4. Rubryki / 160
5. Zapowiedzi, przedpłaty, prenumerata i reklama / 167
5.1. Zapowiedzi / 167
5.2. Przedpłaty / 169
5.3. Prenumerata / 172
5.4. Reklama / 175
6. Listy do redakcji / 179
7. Recenzje i szkice, czyli trochę statystyki / 186
Rozdział V. "RODOWÓD SWÓJ CZERPIĄ, JAK DON KICHOT, Z MITÓW I TRWAJĄ - JAK MITY"
- OBRAZ LITERATURY POLSKIEJ SPRZED 1939 ROKU / 192
1. Adam Mickiewicz / 193
2. Stefan Żeromski / 210
3. Henryk Sienkiewicz / 220
4. Bolesław Prus / 226
5. Inni autorzy / 234
Rozdział VI. "CHODZI JEDNAK O ZACHOWANIE PROPORCJI" -
KRYTYCZNA RECEPCJA LITERATURY KRAJOWEJ / 242
1. Prace naukowe i popularnonaukowe /243
1.1. Historia literatury / 243
1.2. Historia / 254
1.3. Inne prace / 258
2. Literatura piękna / 262
2.1. Proza / 262
2.2. Biografie i wspomnienia / 281
2.3. Poezje / 284
3. Szkice i artykuły dotyczące "odwilży" / 287
Rozdział VII. "POLSKA KSIĄŻKA, KTÓRA NAS WIĄŻE Z OJCZYZNĄ
I TOWARZYSZY NA TUŁACZCE" - TEKSTY KRYTYCZNE POŚWIĘCONE LITERATURZE EMIGRACYJNEJ / 293
1. Poezja / 294
2. Proza / 302
2.1. II wojna światowa / 302
2.2. Emigracja - kraj - polskość / 316
2.3. Inne / 326
3. Prace naukowe / 332
Rozdział VIII. "POMIJA Z PREMEDYTACJĄ ABSOLUTNIE WSZYSTKO,
CO DOTYCZY STOSUNKÓW POLSKO-SOWIECKICH" - OPINIE KRYTYKI O LITERATURZE ZACHODNIEJ / 345
1. II wojna światowa i powojenny układ sił / 347
2. Prace naukowe / 361
3. Literatura piękna / 368
ZAKOŃCZENIE / 396
BIBLIOGRAFIA / 410
INDEKS NAZWISK / 420
|
