Opis książki:
Stan prawny na 31.07.2008 r.Książka jest poświęcona problematyce dochodzenia przed sądami państw członkowskich roszczeń wynikających z naruszenia prawa wspólnotowego.Autor rozważa przede wszystkim wpływ prawa wspólnotowego na istniejące w systemach prawnych państw członkowskich środki ochrony prawnej. Szczególny nacisk został położony na analizę roszczeń cywilnoprawnych, których podstawę stanowi naruszenie prawa wspólnotowego przez podmiot prywatny. Autor podejmuje między innymi problematykę bezpośredniego skutku dyrektyw oraz prowspólnotowej wykładni prawa krajowego. Książka została oparta na dogłębnej analizie doktryny oraz judykatury wspólnotowej, a także zasad dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych w systemach prawnych wybranych państw członkowskich.
Wykaz skrotow
Rozdział I
Wprowadzenie
1. Prawo wspólnotowe a prawo prywatne
2. Pojęcie podmiotu prywatnego
2.1. Metoda regulacji a prawo wspólnotowe
2.2. Obowiązki państw członkowskich i ich organów w świetle prawa wspólnotowego
2.3. Rozumienie "pojęcia państwo" w prawie wspólnotowym
2.4. Znaczenie pojęcia "państwo" dla stosowania prawa wspólnotowego w wybranych dziedzinach
2.5. Negatywna definicja "podmiotu prywatnego"
3. Wyroki w sprawach Courage, Munoz oraz Manfredi
3.1. Wyrok w sprawie Courage
3.2. Wyrok w sprawie Munoz
3.3. Wyrok w sprawie Manfredi
3.4. Problemy wyłaniające się na tle wyroków w sprawach Courage, Munoz oraz Manfredi
4. Przedstawienie struktury dalszych rozważań
Rozdział II
Bezpośredni skutek prawa wspólnotowego
1. Uwagi wprowadzające
2. Pojęcie bezpośredniego skutku
2.1. Rozumienie bezpośredniego skutku w doktrynie polskiej
2.2. Rozumienie bezpośredniego skutku w doktrynie zachodnioeuropejskiej
2.2.1. Bezpośredni skutek a bezpośrednia stosowalność (bezpośrednie stosowanie)
2.2.2. Pojmowanie bezpośredniego skutku w okresie kształtowania się orzecznictwa wspólnotowego
2.3. W poszukiwaniu znaczenia bezpośredniego skutku
2.3.1. Założenia wstępne
2.3.2. Włączenie prawa wspólnotowego do porządku wewnętrznego i dopuszczalność jego stosowania
2.3.3. Czy bezpośredni skutek należy rozumieć jako "realizację praw wspólnotowych" czy jako "zastosowanie normy wspólnotowej przez organ krajowy"?
2.3.3.1. Bezpośredni skutek jako każda możliwość zastosowania normy wspólnotowej
2.3.3.2. Bezpośredni skutek jako realizacja praw wspólnotowych
2.3.4. Bezpośredni skutek jako możność "powoływania się" na przepis wspólnotowy przed sądem krajowym
2.3.5. Bezpośredni skutek jako "przywilej" podmiotów prywatnych (jednostek)
2.3.6. Konkluzje
2.4. Zasada bezpośredniego skutku a zasada pierwszeństwa
2.5. Zasada bezpośredniego skutku a odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu naruszenia prawa wspólnotowego
2.6. Kryteria bezpośredniego skutku
2.7. Podsumowanie
3. Związanie podmiotów prywatnych prawem wspólnotowym
3.1. Uwagi terminologiczne
3.2. Normy prawnowspólnotowe obejmujące swoim zakresem zachowania podmiotów prywatnych
3.2.1. Ograniczenia podstawowych swobód rynku wewnętrznego na skutek zachowań podmiotów prywatnych
3.2.1.1. Swobodny przepływ towarów a swoboda przepływu osób
A. Ograniczenia swobody przepływu osób
B. Ograniczenia swobodnego przepływu towarów
3.2.1.2. Równoczesne naruszenie traktatu na skutek zachowania organów państwa członkowskiego oraz podmiotów prywatnych
3.2.1.3. Równoczesne naruszenie przez podmiot prywatny reguł konkurencji oraz podstawowych swobód rynku wewnętrznego
3.2.2. Związanie podmiotów prywatnych zakazem niedyskryminacji
3.2.3. Reguły konkurencji a podstawowe swobody rynku wewnętrznego
Rozdział III
Bezpośredni skutek dyrektywy w aspekcie horyzontalnym
1. Uwagi wprowadzające
1.1. Bezpośredni skutek dyrektywy a odpowiedzialność podmiotu prywatnego
1.2. Rozwój judykatury wspólnotowej
1.3. Sposoby niwelowania negatywnych konsekwencji braku bezpośredniego skutku dyrektywy w aspekcie horyzontalnym
1.3.1. Zasada prowspólnotowej wykładni prawa krajowego
1.3.2. Szerokie rozumienie pojęcia "państwo"
1.3.3. Odpowiedzialność odszkodowawcza państw członkowskich
1.4. Wątpliwości dotyczące zakresu wyłączenia bezpośredniego skutku horyzontalnego dyrektywy w orzecznictwie Trybunału
2. Wyłączenie zastosowania przepisów krajowych, które nie zostały notyfikowane Komisji na podstawie dyrektywy 83/189/EWG
3. Bezpośrednie stosowanie dyrektywy w relacjach "triangularnych"
4. Dokonywanie przez Trybunał wykładni postanowień dyrektywy w postępowaniach pomiędzy podmiotami prywatnymi
4.1. Judykatura wykluczająca bezpośredni skutek dyrektywy w aspekcie horyzontalnym
4.2. Poszukiwanie wyjaśnienia dla rozstrzygnięć w sprawach, w których dokonano wykładni dyrektyw na użytek postępowań pomiędzy podmiotami prywatnymi
4.2.1. Trybunał podejmuje problematykę bezpośredniego skutku tylko wówczas, gdy pytanie sądu krajowego dotyczy tego wprost
4.2.2. Zastosowanie dyrektywy jako "tarczy" lub jako "miecza"
4.2.3. Istnienie "elementu publicznoprawnego"
4.2.4. Pozytywne i negatywne zastosowanie dyrektywy (fr. l'invocabilite de substitution i l'invocabilite d'exclusion)
4.2.5. Relacje "triangularne"
4.3. Wnioski
5. Wyrok w sprawie Mangold
5.1. Bezpośrednie stosowanie dyrektyw na podstawie ogólnych zasad prawa wspólnotowego
5.2. Bezpośrednie stosowanie dyrektyw przed upływem terminu implementacji
6. Podsumowanie
Rozdział IV
Wykładnia prawa krajowego zgodnie z prawem wspólnotowym
1. Uwagi wprowadzające
2. Rozwój i podstawowe założenia prowspólnotowej wykładni prawa krajowego
2.1. Wykładnia prawa krajowego w świetle treści i celów dyrektywy
2.2. Wykładnia prawa krajowego w świetle treści i celów bezpośrednio stosowalnej normy wspólnotowej
2.3. Wykładnia prawa krajowego w świetle treści i celów niewiążącej normy wspólnotowej
3. Podstawa obowiązku dokonywania prowspólnotowej wykładni
4. Prowspólnotowa wykładnia prawa krajowego a bezpośrednie zastosowanie normy wspólnotowej
4.1. Uwagi ogólne dotyczące interpretacji norm niższego rzędu w świetle norm wyższego rzędu
4.2. Czy prowspólnotowa wykładnia wykracza poza obowiązek uniknięcia sprzeczności pomiędzy normą krajową a normą wspólnotową?
4.3. Wykładnia prawa wspólnotowego jako wzorzec dla organu krajowego
4.4. Granice obowiązku prowspólnotowej wykładni
4.4.1. Wykładnia contra legem
4.4.2. Wykładnia prawa krajowego w świetle dyrektyw wspólnotowych na niekorzyść jednostek
4.5. Podsumowanie
5. Czy obowiązek dokonania prowspólnotowej wykładni wyprzedza bezpośredni skutek?
5.1. Zakres kompetencji prawa wspólnotowego
5.2. Rodzaj normy prawnej stanowiącej podstawę rozstrzygnięcia
6. Moment powstania obowiązku prowspólnotowej wykładni
Rozdział V
Wykładnia wspólnotowego prawa prywatnego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości - wybrane problemy
1. Wprowadzenie
2. Wykładnia autonomiczna pojęć użytych w przepisach wspólnotowych
2.1. Sprawa Veedfald
2.2. Sprawa Leitner
2.3. Sprawy dotyczące tzw. Schrottimmobilien
3. Wykładnia klauzul generalnych zamieszczonych w dyrektywach wspólnotowych
3.1. Uwagi wprowadzające
3.2. Orzecznictwo dotyczące wykładni art. 3 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich
3.2.1. Interpretacja w świetle prawa krajowego
3.2.2. Interpretacja w świetle prawa wspólnotowego
3.3. Konkluzje
3.3.1. Klauzule generalne interpretowane wedle prawa krajowego
3.3.2. Klauzule generalne interpretowane wedle prawa wspólnotowego
3.3.2.1. Klauzule generalne zamieszczone w przepisach traktatowych oraz w rozporządzeniach
3.3.2.2. Klauzule generalne określające zakres obowiązków państw członkowskich
3.3.2.3. Klauzule generalne zamieszczone w przepisach dyrektyw o charakterze merytorycznym
4. Prowspólnotowa wykładnia postanowień umownych
5. Szczególne trudności związane z wykładnią prawa krajowego przyjętego w wyniku implementacji dyrektyw wspólnotowych
5.1. Określenie zakresu zastosowania dyrektywy
5.1.1. Podmiotowy zakres zastosowania
5.1.2. Terytorialny zakres zastosowania
5.2. Rozszerzenie zakresu zastosowania dyrektywy przez ustawodawcę krajowego
Rozdział VI
Dochodzenie roszczeń opartych na prawie wspólnotowym przed organami krajowymi
1. Wprowadzenie
2. Zasada efektywności a zasada efektywnej (skutecznej) ochrony sądowej
3. Charakter roszczenia odszkodowawczego przeciwko państwu członkowskiemu
4. Zasada autonomii proceduralnej a wspólnotowy charakter roszczeń
5. Zakres kompetencji prawa wspólnotowego i prawa krajowego w zakresie roszczeń dochodzonych przed organami państw członkowskich
5.1. Propozycja rzecznika Van Gervena i jej krytyka
5.2. Ubi ius ibi remedium czy Ubi remedium ibi ius?
5.3. Ochrona praw wynikających z dyrektyw i rozporządzeń wspólnotowych
5.4. Wnioski
6. Prawa wspólnotowe wynikające z nałożenia obowiązków na inne podmioty
6.1. Treść prawa
6.2. Podmioty prawa
6.3. Teoria normy ochronnej (Schutznormtheorie)
6.3.1. Uwagi wprowadzające
6.3.2. Wykorzystanie teorii normy ochronnej w celu identyfikacji podmiotów nabywających prawa na podstawie normy wspólnotowej
6.3.2.1. Wyrok w sprawie Zuchtverband fur Ponys
6.3.2.2. Wyrok w sprawie Dahms
6.3.2.3. Wyrok w sprawie Peter Paul
6.3.3. Wnioski
7. Nadużycie prawa w prawie wspólnotowym
7.1. Uwagi wprowadzające
7.2. Nadużycie prawa w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
7.2.1. Orzecznictwo dotyczące podstawowych swobód rynku wewnętrznego
7.2.2. Orzecznictwo dotyczące spraw podatkowych
7.2.3. Orzecznictwo dotyczące stosowania krajowych regulacji o nadużyciu prawa
7.3. Zakres zastosowania prawa wspólnotowego i prawa krajowego w odniesieniu do mechanizmu nadużycia prawa
7.4. Wnioski
8. Podsumowanie
Rozdział VII
Roszczenia odszkodowawcze
1. Odpowiedzialność odszkodowawcza a prawo wspólnotowe
2. Wspólnotowe prawo do wynagrodzenia szkody wynikłej z naruszenia prawa wspólnotowego przez podmiot prywatny
2.1. Zasadnicze konsekwencje wyroków w sprawach Courage i Manfredi
2.2. Odpowiedzialność odszkodowawcza podmiotów prywatnych a art. 10 TWE
3. Odpowiedzialność deliktowa w systemach prawnych państw członkowskich
3.1. Prawo francuskie
3.2. Prawo polskie
3.3. Prawo niemieckie
3.4. Prawo angielskie
3.5. Wnioski
4. Problematyka winy
4.1. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa a kwestia zawinienia
4.2. Wina jako przesłanka odpowiedzialności podmiotów prywatnych
4.3. Kwalifikowane naruszenie prawa jako przesłanka odpowiedzialności podmiotów prywatnych
4.4. Czy sam fakt naruszenia prawa wspólnotowego powinien przesądzać o odpowiedzialności odszkodowawczej podmiotu prywatnego?
4.4.1. Nakładanie grzywien w trybie administracyjnym a roszczenia odszkodowawcze
4.4.2. Naruszenie wspólnotowego prawa konkurencji na skutek zachowania niezawinionego
4.4.3. Naruszenie prawa wspólnotowego wynikające z konieczności dostosowania się do regulacji wewnętrznej państwa członkowskiego
4.5. Wnioski
5. Pozostałe wątpliwości na tle wyroków w sprawach Courage i Manfredi
5.1. Charakter obowiązków wynikających z art. 81 TWE
5.2. Dochodzenie roszczeń odszkodowawczych pomiędzy stronami umowy
5.3. Private enforcement of competition law
5.3.1. Uwagi ogólne
5.3.2. Potrzeba przyjęcia instrumentu wspólnotowego dotyczącego roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia reguł konkurencji
5.3.3. Zakres przyszłego instrumentu wspólnotowego dotyczącego roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia reguł konkurencji
Rozdział VIII
Roszczenia o charakterze niekompensacyjnym
1. Uwagi wprowadzające
2. Charakter prawny roszczenia
3. Sposób konstruowania wspólnotowych praw podmiotowych
Uwagi podsumowujące
Bibliografia
|
