Książka stanowi jedną z nielicznych pozycji w literaturze, które w sposób dogłębny, a zarazem kompleksowy traktują o odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 k.s.h. Autor stara się w niej uwzględnić ogół poglądów doktryny i orzecznictwa w wielu istotnych i spornych kwestiach związanych z przedmiotową odpowiedzialnością. Praca porządkuje te poglądy, a zarazem zawiera przedstawienie autorskiego punktu widzenia na wiele kwestii, w tym w szczególności na charakter omawianej odpowiedzialności.

Wykaz skrótów
Wprowadzenie
Rozdział I
Pozycja prawna wierzyciela spółki z o.o.
1. Ochrona wierzyciela spółki z o.o. w prawie polskim
2. Ochrona wierzyciela spółki z o.o. w prawie niemieckim
2.1. Ochrona w przepisach GmbHG
2.2. Zmiany w GmbHG
2.3. Ochrona na podstawie prawa koncernowego
2.4. Durchgriffshaftung
3. Ochrona wierzyciela spółki z o.o. w prawie francuskim
4. Ochrona wierzyciela angielskiej company
5. Ochrona wierzyciela korporacji w prawie amerykańskim
5.1. Przykłady ochrony w prawie stanowionym
5.2. Doktryna piercing the corporate veil
5.3. Przykłady innych konstrukcji według common law
6. Podsumowanie
Rozdział II
Przesłanki odpowiedzialności. Zobowiązanie spółki
1. Określenie przesłanek
2. Odpowiedzialność za zobowiązania pieniężne
3. Odpowiedzialność za zobowiązania prywatnoprawne
4. Odpowiedzialność członka zarządu - pracownika spółki
5. Zakres czasowy zobowiązań dochodzonych na podstawie art. 299 k.s.h.
5.1. Zobowiązania zaciągnięte lub występujące w czasie pełnienia funkcji członka zarządu
5.2. Zobowiązania, które stały się wymagalne w czasie pełnienia funkcji członka zarządu
5.3. Zobowiązania istniejące w czasie wystąpienia przesłanek upadłości lub wszczęcia postępowania układowego
5.4. Zobowiązania istniejące w czasie pełnienia funkcji członka zarządu, jeśli wystąpiły przesłanki upadłości, a nie zgłoszono wniosku o jej ogłoszenie
6. Odpowiedzialność za odsetki od zobowiązania spółki
7. Odpowiedzialność za koszty procesu
8. Zakres zobowiązań a bezskuteczność egzekucji
9. Tytuł egzekucyjny przeciwko spółce jako pozaustawowa przesłanka odpowiedzialności z art. 299 k.s.h.
9.1. Stanowisko Sądu Najwyższego
9.2. Krytyka poglądu Sądu Najwyższego
Rozdział III
Przesłanki odpowiedzialności - bezskuteczność egzekucji
1. Pojęcie bezskutecznej egzekucji
2. Bezskuteczność "formalna"
3. Znaczenie bezskuteczności "formalnej"
4. Postaci bezskuteczności nieformalnej
4.1. Bezskuteczność egzekucji innego wierzyciela
4.2. Obciążenie jedynego składnika majątku przewyższa jego wartość
4.3. Niecelowość egzekucji ustalona w oparciu o dokumenty spółki
4.4. Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie artykułu 13 p.u.n., a także z uwagi na brak możliwości wykonania układu
4.5. Bezskuteczność prowadzonej egzekucji
5. Bezskuteczność egzekucji a trwające postępowanie upadłościowe
6. Ogół majątku spółki jako przedmiot bezskutecznej egzekucji
7. Bezskuteczność egzekucji a czas jej wszczęcia
8. Bezskuteczność egzekucji a majątek spółki
9. Bezskuteczna egzekucja a przejęcie majątku spółki przez wierzyciela
Rozdział IV
Podmiotowy zakres odpowiedzialności
1. Członkostwo w zarządzie - zagadnienia ogólne
2. Problemy związane z rezygnacją członka zarządu
3. Status członka zarządu a wpis do rejestru
4. Odpowiedzialność likwidatora
5. Odpowiedzialność wspólnika
6. Odpowiedzialność faktycznego zarządcy, prokurenta i pełnomocnika
7. Członek zarządu spółki w organizacji
8. Odpowiedzialność spadkobierców
Rozdział V
Charakter odpowiedzialności członka zarządu
1. Podstawa sporu
1.1. Pojęcie odpowiedzialności odszkodowawczej
1.2. Pojęcie odpowiedzialności gwarancyjnej
1.3. Kontradyktoryjny stosunek teorii odszkodowawczej i gwarancyjnej
2. Teoria odszkodowawcza w orzecznictwie
3. Teoria odszkodowawcza w wypowiedziach doktryny
4. Teoria gwarancyjna w orzecznictwie
5. Teoria gwarancyjna w wypowiedziach doktryny
6. Uzasadnienie teorii gwarancyjnej
6.1. Brzmienie przepisu
6.2. Rozumienie "szkody"
6.3. Brak konieczności wykazania szkody
6.4. Odpowiedzialność odszkodowawcza w art. 21 ust. 3 p.u.n.
6.5. Argumenty wynikające z umiejscowienia przepisu
6.6. Inne argumenty związane z pojęciem szkody i odszkodowania
6.7. Należności publicznoprawne
6.8. Subsydiarność
6.9. Ustalenie bezprawności "deliktu"
7. Praktyczne konsekwencje sporu o charakter odpowiedzialności
8. Charakter gwarancyjny, czyli jaki?
9. Teoria gwarancyjna a treść odpowiedzialności
Rozdział VI
Zależność odpowiedzialności członka zarządu od zobowiązania spółki (akcesoryjność)
1. Problem akcesoryjności na tle umowy poręczenia
2. Akcesoryjność jako cecha odpowiedzialności gwarancyjnej
3. Akcesoryjność a prawomocność wyroku przeciwko spółce
4. Artykuł 35 k.s.h. jako podstawa zarzutów członka zarządu
5. Zarzut potrącenia
6. Zarzut przedawnienia
7. Zwolnienie z długu
8. Przełamanie akcesoryjności
9. Akcesoryjność a utrata bytu prawnego przez spółkę z o.o.
Rozdział VII
Zasady współodpowiedzialności spółki i członków zarządu
1. Wykluczenie odpowiedzialności solidarnej
2. Solidarność niewłaściwa i jej możliwe konsekwencje
2.1. Zwolnienie z długu
2.2. Niewłaściwe stosowanie konstrukcji in solidum przy zwolnieniu z długu
2.3. Rodzaje odpowiedzialności solidarnej
3. Relacja odpowiedzialności członków zarządu i spółki a teoria odszkodowawcza
4. Relacja odpowiedzialności członków zarządu i spółki a teoria gwarancyjna
4.1. Odpowiedzialność in solidum a subsydiarność
4.2. Brak możliwości podwójnego zaspokojenia
4.3. Zakres dopuszczalnych zarzutów
5. Konstrukcja odpowiedzialności - kumulatywne przystąpienie do długu
5.1. Kumulatywne przystąpienie do długu a solidarność
5.2. Kumulatywne przystąpienie do długu a odpowiedzialność za cudzy dług
5.3. Kumulatywne przystąpienie do długu w art. 299 k.s.h. w orzecznictwie
6. Cechy przystąpienia do długu na podstawie art. 299 k.s.h.
7. Przystąpienie do długu w art. 299 k.s.h. i art. 554 k.c.
8. Pozostałe zagadnienia
9. Roszczenia pomiędzy członkami zarządu
10. Postulat de lege ferenda
Rozdział VIII
Przedawnienie roszczeń
1. Zagadnienia wstępne
2. Przedawnienie roszczeń a charakter odpowiedzialności
3. Przedawnienie roszczeń na podstawie art. 4421 k.c.
4. Przedawnienie roszczeń według art. 118 k.c.
5. Przedawnienie roszczeń według art. 125 k.c.
6. Rozwiązanie problemu przedawnienia roszczeń zgodnie z teorią gwarancyjną
7. Początek biegu przedawnienia roszczeń
7.1. Bezskuteczność egzekucji i inne zdarzenia
7.2. Bezskuteczność egzekucji - konsekwencje dla przedawnienia
Rozdział IX
Przesłanki zwalniające z odpowiedzialności
1. Zagadnienia wstępne
2. Zgłoszenie wniosku o upadłość we "właściwym czasie"
2.1. "Właściwy czas" w orzecznictwie
2.2. Krytyka ujęcia funkcjonalnego "właściwego czasu
2.3. "Właściwy czas" w sytuacjach szczególnych
2.4. "Właściwy czas" w piśmiennictwie
2.5. "Właściwy czas" - wnioski
2.6. "Właściwy czas" a ochrona wierzycieli.
2.7. "Właściwy czas" a spółka komandytowa typu GmbH & Co. KG.
2.8. Pierwsza przesłanka zwalniająca z odpowiedzialności a postępowanie naprawcze.
3. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość.
3.1. Wewnętrzny podział obowiązków członków zarządu
3.2. Niewykonywanie obowiązków zarządczych
3.3. Oczekiwanie poprawy sytuacji finansowej spółki.
3.4. Jedyny wierzyciel
3.5. Brak podstaw do ogłoszenia upadłości
4. Nieponiesienie szkody przez wierzyciela
4.1. Nieponiesienie szkody w orzecznictwie
4.2. Rozumienie szkody
5. Przesłanki zwalniające a art. 5 k.c.
Bibliografia
Wykaz orzecznictwa