Od Autorów7

Wykaz stosowanych skrótów.8

Część I

PODSTAWOWE DEFINICJE W OCZYSZCZANIU GLEBY 1 GRUNTÓW.9

1. Ramowa Dyrektywa Glebowa a degradacja gleb13

2. Wskaźniki degradacji gleb i gruntów15

2.1. Zakwaszenie, odczyn gleb.17

2.2. Zawartość próchnicy19

2.3. Stosunek węgla do azotu (C:N)20

2.4. Pojemność sorpcyjna gleby20

2.5. Zniekształcenie stosunków wodnych24

2.6. Techniczna degradacja gleby.26

2.7. Zawartość zanieczyszczeń w warstwach gleby26

2.8. Zanieczyszczenie i skażenie30

3. Mikroorganizmy glebowe i główne procesy przez nie wywoływane31

3.1. Aktywność enzymatyczna jako wskaźnik kondycji gleby32

4. Biomonitoring i ekotoksykologia34

5. Rekultywacja i remediacja.39

6. Bioremediacja gruntów46

6.1. Metody fitoremediacji.49

6.2. Elektrobioremediacja gruntów51

6.3. Bioremediacja - uniwersalna metoda oczyszczania środowiska: zalety i wady.52

7. Główne metody oczyszczania gruntów zanieczyszczonych metalami ciężkimi.53

8. Likwidacja zanieczyszczeń ropopochodnych ze środowiska wodno-gruntowego.,55

9. Ogólne kierunki zagospodarowania gruntów po procesie oczyszczania.57

Bibliografia.59

Część II

BADANIE ŚRODOWISKA GRUNTOWO-WODNEGO66

1. Analizy fizykochemiczne gleby66

1.1. Oznaczanie gęstości gleb.66

1.2. Oznaczanie wilgotności68

1.3. Wyznaczenie pojemności wodnej gleby.69

1.4. Oznaczanie absolutnie suchej masy gleby i zawartości wody higroskopowej.70

1.5. Oznaczanie odczynu gleb (pH)71

1.5.1. Oznaczanie pH w glebach mineralnych72

1.5.2. Oznaczanie pH w glebach organicznych i organiczno-mineralnych73

1.6. Wyznaczanie buforowości gleby metodą Arrheniusa.73

1.7. Oznaczanie substancji organicznej w glebie75

1.8. Oznaczanie węgla organicznego według zmodyfikowanej metody Tiurina 76

1.9. Pojemność sorpcyjna gleby79

1.9.1. Oznaczanie kwasowości hydrolitycznęj gleby według metody Kappena80

1.9.2. Oznaczanie sumy zasad.82

2. Oznaczanie wybranych substancji w roztworze glebowym83

2.1. Przygotowanie wyciągu wodnego z gleby83

2.2. Oznaczanie azotu amonowego z wykorzystaniem odczynnika Nesslera.84

2.3. Oznaczanie azotu azotanowego (III)85

2.4. Oznaczanie azotu azotanowego (V).86

2.5. Oznaczanie fosforanów w roztworze glebowym metodą z kwasem askorbinowym.87

2.6. Oznaczanie fenolu w roztworze glebowym.88

2.7. Oznaczenie katecholu w roztworze glebowym.89

3. Testy ekotoksyczności.90

3.1. Testy fitotoksyczności.91

3.1.1. Szybkość kiełkowania i wzrost siewek gorczycy (Sinapsis alba)91

3.1.2. Oznaczanie toksyczności zanieczyszczeń gleby na podstawie testu wzrostu rzeżuchy ogrodowej {Lepidium sativum)92

3.2. Aktywność dehydrogenaz.93

3.2.1. Wyznaczenie optymalnego stężenia chlorku 2,3.5-trójfenylotetrazolowego TTC.93

3.2.2. Wyznaczenie liniowego przyrostu trójfenyloformazanu (TF) i aktywności dehydrogenaz94

3.2.3. Wyznaczenie toksyczności związków z grupy WWA za pomocą testu TTC95

Bibliografia.98

Część III

WYBRANE METODY OCZYSZCZANIA ŚRODOWISKA GRUNTOWO-WODNEGO100

1. Proponowana organizacja zajęć laboratoryjnych.100

1.1. Przygotowanie gleby/gruntu do badań - wariant A101

1.2. Przygotowanie gleby/gruntu do badań - wariant B101

2. Metody fizykochemiczne104

2.1. Wentylacja gruntu.104

2.2. Płukanie gruntu106

2.3. Zraszanie gruntu (wypłukiwanie)108

3. Metody biologiczne109

3.1. Bioremediacja podstawowa - samooczyszczanie gruntu.109

3.2. Wapnowanie gruntów.111

3.3. Nawożenie mineralne lub organiczne.113

3.4. Fitoremediacja116

3.5. Bioaugmentacja118

3.6. Kompostowanie120

Bibliografia.121

Część IV

PYTANIA I ZADANIA PROBLEMOWE122

Skorowidz129