Wstęp 7
Prawodawstwo dotyczące ochrony przyrody i łowiectwa 9
Ptaki (Aves) 9 Ssaki (Mammalia) 10
Terminologia łowiecka 15
Nazwy i określenia ogólne 15 Nazwy i określenia dotyczące ssaków 16 Nazwy i określenia dotyczące ptaków 18 Nazwy i określenia dotyczące zagospodarowania łowisk i urządzeń łowieckich 18 Nazwy i określenia dotyczące pozyskania i użytkowania zwierzyny 19
Miejsce w systematyce i biologia zwierząt łownych 20
Łoś (Alces alces) 21 Jeleń (Cervus elaphus) 21 Daniel (Dama dama) 21 Sarna (Capreolus capreolus) 22 Dzik (Sus scrofa) 22 Zając (Lepus europaeus) 22 Królik (Oiyctolagus cuniculus) 24 Bażant obrożny (Phasianus colchicus) 24 Kuropatwa (Perdix perdix) 25 Kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos) 25
Pozyskiwanie i badanie żywych zwierząt łownych przeznaczonych do wywozu za granicę 26
Wprowadzenie 26 Określanie płci 27 Jeleniowate 28 Dzik 28 Zając, królik 28 Ptaki łowne 28 Określanie wieku 29 Jeleniowate 30 Dzik 30 Zając, królik 30 Ptaki łowne 31
Postępowanie z ubitą zwierzyną na łowisku i w czasie transportu 33
Ogólne zasady pozyskania zwierzyny 33 Postępowanie ze zwierzyną grubą 34 Patroszenie ubitej zwierzyny 34 Studzenie i przygotowywanie dziczyzny do transportu 35 Odcinanie trofeum 35 Przechowywanie tusz ubitej zwierzyny 35 Postępowanie ze zwierzyną drobną 36 Postępowanie z ubitymi zającami 36 Postępowanie z ubitym ptactwem łownym 36 Organizacja skupu ubitej zwierzyny 36 Placówki odbioru 36 Odbiór dziczyzny 36
Szczegółowe przepisy do Rozporządzenia (WE) Nr 853/2004 i 854/2004, ustawy oraz Rozporządzeń MRiRW 38
Sekcja IV: Mięso zwierząt łownych (dziczyzna) 38 Rozdział I: szkolenie myśliwych w zakresie zdrowia i higieny 38 Rozdział II: obróbka grubej zwierzyny łownej 38 Rozdział III: obróbka drobnej zwierzyny łownej 40
Załączniki 42
Załącznik nr 1. do Rozporządzenia MRiRW z 29 grudnia 2006 r. (Dz.U. Nr 5, poz. 39 z 12 stycznia 2007 r.). Szczegółowy zakres tematów, jaki powinien zawierać program szkolenia myśliwych 42 Załącznik nr 2. do Rozporządzenia MRiRW z 29 grudnia 2006 r. (Dz.U. Nr 5, poz. 39 z 12 stycznia 2007 r.). Zaświadczenie Nr... potwierdzające ukończenie szkolenia 42 Załącznik nr 3. do Rozporządzenia MRiRW z 29 grudnia 2006 r. (Dz.U. Nr 5, poz. 39 z 12 stycznia 2007 r.). Oświadczenie o przeprowadzeniu oględzin tuszy odstrzelonego zwierzęcia Nr 43 Załącznik nr 2 do ustawy (Dz.U. Nr 69, poz. 625 z 2004 r. z późn. zm.) Wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania 44 Załącznik nr 3 do ustawy (Dz.U. Nr 69, poz. 625 z 2004 r. z późn. zm.) Wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi rejestracji 44 Załącznik nr 4 do ustawy (Dz.U. Nr 69, poz. 625 z 2004 r. z późn. zm.) Choroby zakaźne zwierząt podlegające zakazowi szczepień 45 Załącznik nr 5 do ustawy (Dz.U. Nr 69, poz. 625 z 2004 r. z późn. zm.) Wykaz chorób odzwierzęcych oraz odzwierzęcych czynników chorobotwórczych podlegających obowiązkowi monitorowania 45 Załącznik do Rozporządzenia MRiRW (Dz. U. Nr 36, poz. 250 z 2006 r.) Wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi rejestracji 46 Załącznik do Rozporządzenia MRiRW (Dz. U. Nr 24, poz. 158 z 2007 r.) Wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi rejestracji 46
Badanie lub oględziny dziczyzny 47
Akty prawne dotyczące badania dziczyzny 47 Rozdział VIII: zwierzęta łowne 47 Ogólne zasady badania dziczyzny 48 Szczegółowe badanie dziczyzny 50 Łosie, jelenie, daniele i sarny 50 Dziki 51 Zające 51 Ptaki łowne 52
Ocena sanitarno-weterynaryjna dziczyzny 53 Rozdział V: decyzje w sprawie mięsa 53
Wady tuszy najczęściej spotykane przy badaniu sanitarno-weterynaryjnym 55
Zwierzyna padła i odstrzał pozorowany 55 Brak wypatroszenia lub wadliwy wstępny rozbiór ubitej zwierzyny 55 Chudość i wychudzenie 55 Zapach substancji obcych 56 Zapach płciowy 56 Zanieczyszczenia tuszy 56 Uszkodzenia postrzałowe tuszy 56 Rozpad autolityczny (przenikliwa kwaśna fermentacja, zaparzenie) 57 Gnicie mięsa 57 Zanieczyszczenia pierwiastkami toksycznymi tkanek zwierząt łownych 58
Częściej spotykane choroby zwierząt łownych i stosowana przy nich ocena dziczyzny 59
Choroby wirusowe 59 Wścieklizna (Rabies) 59 Pryszczyca (Foot and mouth disease -FMD, lac. Aphtae epizooticae) 59 Klasyczny pomór świń (Clasical swine fever - Hog cholera, lac. Pestis suum) 60 Myksomatoza (Myxomatosis) 60 Krwotoczna choroba zajęcy (Haemorrhagic disease of Hares) 61 Krwotoczna choroba królików (Rabbit haemorrhagic disease) 62 Wysoce zjadliwa grypa ptaków, d. pomór drobiu (Highly pathogenic avian influenza - HPAI, d. Fowl plague) 63 Rzekomy pomór drobiu (Newcastle disease - ND, lac. Pseudopestis avium) 64 Krwotoczna choroba zwierzyny płowej (Epizootie haemorrhagic disease of deer - EHD) 65 Choroba Aujeszkyego (morbus Aujeszky, Aujeszky's disease) 65
Choroby bakteryjne 66 Gruźlica (Tuberculosis) 66 Gruźlica zwierzyny grubej 66 Gruźlica ptaków (Tuberculosis avium) 67 Bruceloza (Brucellosis s. abortus infectiosus) 67 Bruceloza zwierzyny grubej 68 Bruceloza zajęcy 68 Pastereloza (Pasteurellosis) 72 Pastereloza zwierzyny płowej 72 Pastereloza zajęcy i królików 72 Pastereloza drobiu, czyli cholera drobiu (Pasteurellosis avium) 73 Tularemia (Tularaemia) 73 Jersinioza zajęcy (Yersiniosis) nazywana dawniej Rodencjozą (Rodentiosis) 74 Róźyca (Erysipelas suis s. rhusiopathia suis) 75 Salmoneloza (Salmonellosis) 75 Salmoneloza zwierzyny grubej 75 Salmoneloza zajęcy 76 Tyfus ptaków (Typhus avium) 76 Stafylokokoza (Staphylococcosis) 77 Stafylokokoza zajęcy 77 Zapalenie stawów na tle gronkowcowym u kuropatw 77 Mykoplazmoza ptaków (Mycoplasmosis avium) 77 Promienica, czyli aktinomykoza (Actinomycosis) 78 Krętkowica kleszczowa s. borelioza (Boreliosis) 78 Wąglik (Antrax) 79 Zakażenie Aeromonas hydrophila kaczek krzyżówek (Anas platyrhynchos) 79 Botulizm (Botulismus) u ptaków wodnych 80
Choroby wywołane przez grzyby 81 Pleśniawka, czyli aspergiloza (Aspergillosis) 81
Choroby pasożytnicze wywołane przez pierwotniaki 81 Toksoplazmoza (Toxoplasmosis) 81 Kokcydioza (Coccidiosis) 83 Sarkocystoza (Sarcocystosis) s. Sarkosporydioza (Sarcosporidiosis) 84 Histomonadoza, czyli czarna główka (Histomonadosis s. enterohepatitis infectiosa) 86 Choroby pasożytnicze wywołane przez przywry 86 Choroba motylicza, czyli Fascioloza (Fasciolosis) 86 Dikrocelioza (Dicroceliosis) s. choroba motyliczkowa 88 Parafasciolopsoza zwierzyny płowej (Parafasciolopsosis) 88 Inwazja motyliczki mięśniowej (Agamodistomosis) 89
Choroby pasożytnicze wywołane przez wągry tasiemców 90 Wągrzyca dzików (Cysticercosis suum) 90 Wągrzyca wywołana przez Cysticercus cervi 90 Wągrzyca sieciowa (Cysticercosis omentalis) 92 Bąblowica, czyli echinokokoza (Echinococcosis) 92 Bąblowica wywoływana przez Echinococcus multilocularis 93 Wągrzyca zajęcy (Cysticercosis leporis) 94
Choroby pasożytnicze wywołane przez nicienie 96 Włośnica, czyli trychineloza (Trichinellosis) 96 Onchocerkoza (Onchocercosis) 101 Syngamoza (Syngamosis) 101 Heterakioza (Heterakiosis) s. Heterakidoza (Heterakidosis) 103 Inwazje pasożytnicze płuc 103 Zwierzyna płowa 103 Dziki 104 Zające, króliki 104 Bażanty, kuropatwy 104 Inwazje pasożytnicze przewodu pokarmowego 105 Zwierzyna płowa 105 Dziki 105 Zające, króliki 105 Bażanty, kuropatwy, dzikie kaczki 106
Choroby pasożytnicze wywołane przez pajęczaki 106 Sarkoptoza (Sarcoptosis) 106 Psoroptoza (Psoroptosis) 107 Nużyca, czyli demodekoza (Demodecosis) 107 Inwazja kleszcza pastwiskowego (Ixodes ricinus) 107
Choroby pasożytnicze wywołane przez owady 107 Wszołowica s. Malofagoza (Mallophagosis) 107 Lipoptenoza (Lipoptenosis) 108 Cefenomyioza (Cephenomyiosis) 108 Hypodermatoza (Hypodermatosis) 110
Literatura źródłowa i uzupełniająca 112
|