W publikacji przedstawiono sytuację ludności cywilnej na terenie Bytomia, po zakończeniu II wojny światowej. Ukazano stosunek Armii Czerwonej (mordy, gwałty na mieszkańcach miasta, grabieże i wywózka urządzeń) oraz przebieg procesu weryfikacyjnego i jego skutki. Efektem było tworzenie różnego typu obozów. Na terenie Bytomia utworzono obozy radzieckie, celem wywózki osób zdolnych do pracy, do ZSRR. Drugim rozejm obozów były obozy przyejściowe, utworzone przez polską administrację, celem wywózki osób uznanych za Niemców do poszczególnych stref okupacyjnych Niemiec. Częściową składową "polskiego Gułagu" były obozy pracy przymusowej, tworzone przy kopalniach węgla kamiennego i hutach znajdujących się na terenie Bytomia i Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. Obozy te były zarówno obozami pracy, jak i obozami karnymi i przejściowymi. Umieszczono w nich więźniów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego oraz internowanych i jeńców przekazanych stronie polskiej przez władze radzieckie. W publikacji omówiono proces tworzenia i funkcjonowania obozów "kopalnianych". Zwrócono uwagę na rozwój ilościowy, warunki bytowe i warunki pracy osób umieszczonych w nich więźniów. Ostatnia część publikacji, to wykaz imienny więźniów obozów pracy przymusowej. Zawiera on dane personalne, daty przybycia do obozu, informację skąd zostali przywiezieni oraz ich dalsze losy. Ramy chronologiczne publikacji obejmują okres od początku 1945 roku do końca 1949 r., kiedy ostatecznie przestały istnieć na tym terenie obozy pracy przymusowej. Ich miejsce zajęły w latach pięćdziesiątych Ośrodki Pracy Więźniów.
Kazimierz Miroszewski - dr hab., jest adiunktem w Zakładzie Historii Najnowszej po 1945 roku Uniwersytetu Śląskiego. Jego zainteresowania badawcze skupiają się na problemach funkcjonowania aparatu represji (Centralny Obóz Pracy Jaworzno. Podobóz ukraiński (1[zasłonięte]947-19. Katowice 2001, Obozy pracy przymusowej na terenie Katowickiego i Chorzowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (1[zasłonięte]945-19. Katowice 2002, Niewola i śmierć węglem naznaczona. Obozy pracy przymusowej przy kopalni "Wesoła". Mysłowice 2011, funkcjonowania Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym) oraz najnowszej historii Śląska (Marzec 1968 roku, "Solidarność" Częstochowska, dzieje miast po 1945 roku). [07.12.2012]

Wstęp
Rozdział I. Sytuacja bytomskiej ludności cywilnej
I.1. Represje radzieckie
I.2. Weryfikacja ludności
Rozdział II. Obozy pracy przymusowej
II.1. Organizacja obozów
II.2. Warunki pracy więźniów obozów pracy przymusowej
II.3. Warunki bytowe w obozach pracy przymusowej
Bibliografia
Lista (pozycje 1-6526)