PRZEDMOWA



Ojcowie Karmelici bosi wielkie okazali zrozumienie dla duchowych potrzeb ludzi dobrej woli w naszym społeczeństwie, kiedy zabrali się do wydania dziełka O. Gabriela, streszczającego mistyczną naukę św. Doktora Kościoła Jana od Krzyża w języku polskim. Ktokolwiek bowiem nie zatrzymując się na powierzchni życia wnika głębiej w ducha ożywiającego lepszy odłam społeczeństwa, dostrzega wyraźnie, jak boska szkoła cierpienia, w którą Pan nas wprowadził, zaczyna rodzić owoce w duszach. Coraz żywiej budzi się głód tego, co Boże: głód prawdy, głód modlitwy, głód zjednoczenia się z Panem Jezusem, głód pełni życia wewnętrznego. Przejęci jakby świętym niepokojem ludzie dobrej woli, ci, co rozumieją głos Boga przemawiającego w dziejach ludzkości, szukają drogi wiodącej z nizin życia ku szczytom doskonałej miłości; słyszą oni wyraźnie wołanie „szczytów" wśród wrzawy świata i najgorętsze żywią pragnienie — pójść bez zwłoki za tym boskim wołaniem.
Ale kędy droga pewna, jedyna? — Któż może być lepszym przewodnikiem na drodze życia duchownego od św. Jana od Krzyża, Doktora nauki o mistyce/ On jako niezrównany mistrz wskazuje „drogę miłości" wiodącą ku „godom miłości".
Nic więc dziwnego, że obok św. Tomasza, Doktora Powszechnego, wysuwa się obecnie na pierwszy plan w życiu Kościoła 'sw. Jan od Krzyża jako Doktor nauki mistycznej. Dwa'] wymienieni Doktorzy Kościoła wzajemnie się dopełniają: Św. Tomasz przedstawia i tłumaczy najgłębsze zasady teologiczne, leżące u podstaw życia duchownego i pokazuje ich harmonię wewnętrzną z całokształtem prawd przyrodzonych i nadprzyrodzonych. Św. Jan od Krzyża zaś prowadzi dalej dzieło św. Tomasza; pokazuje on, jak teologiczne zasady dotyczące życia duchownego wcielają się w życie konkretne w poszczególnych duszach dążących do doskonałej miłości; wyjaśnia, jak należy zasady wyłożone przez św. Tomasza stosować, kiedy chodzi o sztukę kierowania duszą.
Św. Jan od Krzyża połączył w swym dziele najgłębsze zasady nauki tradycyjnej, zwłaszcza św. Tomasza, o życiu duchownym z przebogatym doświadczeniem własnym oraz św. Matki Teresy od Jezusa i dał nam organiczny całokształt nauki o życiu duchownym, który z jednej strony ma silne oparcie na zasadach teologii tomistycznej, a z drugiej strony pokazuje, jak wyłożone zasady „żyją" w poszczególnych duszach i jak w ich świetle trzeba kierować postępem dusz na drodze miłości. W świetle zasad tomistycznych umiał św. Jan od Krzyża całą „drogę miłości" wiodącą aż do najwyższych szczytów mistycznych, sprowadzić do „godów miłości", do działalności cnót boskich i darów Ducha św. I dlatego nauka św. Jana od Krzyża jest najlepszym komentarzem do teologii mistycznej św. Tomasza i zarazem szkołą, jak z niej korzystać dla postępu duchowego.
Już z tych krótkich uwag wynika jasno, jak bardzo aktualna jest obecnie nauka św. Jana od Krzyża. Jest ona
tak aktualna jak nauka Doktora Powszechnego — z tą tylko różnicą, że Doktor Powszechny obejmuje całokształt fiłozofii i teologii, gdy tymczasem dzieło św. Jana od Krzyża ogranicza się do teologii mistycznej, czyli do nauki o życiu duchowym. W tej jednak dziedzinie teologii, jaką jest mistyka, nie podobna wprost uczynić choćby jednego kroku, nie korzystając ze światła, jakie płynie z nauki Św. Jana od Krzyża. Wiemy zaś, że pośród wszystkich gałęzi teołogii mistyce przysługuje miejsce najprzedniejsze; jest ona jakby uwieńczeniem i najdoskonalszym owocem całej pracy teologicznej.
Dziełko O. Gabriela, głębokiego znawcy św. Jana od Krzyża, zawierające streszczenie systematyczne nauki św. Doktora nie jest wielkie objętością, jest natomiast przebogate w głęboką treść. To też stawia ono czytelnikowi poważne wymogi: skupienia, medytacji, kontemplacji i życia. By dzieło to zrozumieć, trzeba żyć prawdą, o jakiej ono poucza. Nie wątpię, że znajdą się takie dusze, znajdzie się ich wiele.
X.


WSTĘP



Dnia 24 sierpnia 1926 św. Jan od Krzyża, współpracownik św. Teresy w dziele reformy Zakonu Karmelitańskiego i Ojciec Karmelitów Bosych został uroczyście ogłoszony Doktorem Kościoła powszechnego (1). Odtąd na pokornym czole skromnego zakonnika jaśnieje aureola doktorów. To chwalebne wyniesienie nie tylko obudziło w sercach wszystkich synów świętego uczucie głębokiej radości a nawet słusznej dumy, lecz i ujawniło lepiej zadanie, jakie Opatrzność zdaje się powierzyła Zakonowi Karmeli-tańskiemu: pracę nad utrzymaniem i szerzeniem w Kościele świętym głębszego ducha zażyłości z Bogiem i wytrwałe, namiętne poszukiwanie zjednoczenia.
Klasztory terezjańskie, w których zamyka się ochoczo w wiośnie życia tyle dusz gorących, rozmiłowanych w Panu, przypominają światu, że sam Bóg wystarcza, by zaspokoić wszystkie pragnienia serca ludzkiego, gdyż skarby miłości Bożej wynagradzają obficie każdą ofiarę. I oto Doktor Kościoła świętego syn Zakonu Karmelitańskiego płomiennym słowem głosi naukę podyktowaną
przez fakty: Bóg zaprasza dusze do ścisłego zjednoczenia z Sobą, jeśli z miłości dla Niego będą umiały ogołocić się z wszelkiego przywiązania do stworzeń. Bóg jest szczodry dla duszy szczodrej. Bóg odda się duszy, która odda Mu się całkowicie.
Oto nauka, którą wielka Teresa od Jezusa głosiła (2) słowem, pismami, fundacjami klasztorów, których życie oparła na tych zasadach. Bóg udarowal Świętą wielką przenikliwością, głębokim zrozumieniem tak rzeczy ludzkich jak i życia nadprzyrodzonego. Była ona niezrównaną wychowawczynią, a wielki talent pisarski pozwala jej nawet po śmierci pouczać w dalszym ciągu dusze o drogach modlitwy. Lecz Bóg nie ograniczył swej hojności dla Karmelu do tego jednego skarbu: obok Matki, wychowawczyni, dał Ojca, Doktora, geniusza, który dla pożytku nie tylko swojej rodziny duchowej, lecz i Kościoła Powszechnego stworzy podziwu godną syntezę nauki o życiu miłości Bożej uwypuklając zasady, które powinny kierować jej praktykowaniem. Sw. Jan od Krzyża orlim wzrokiem przeniknął całą głębię tego życia miłości, jego baczny wzrok oświecony światłem Bożym odkrył jej wymagania, dostrzegł konieczne walki i przewidział tryumfy. W jego wielkim umyśle cała nauka ciągłego rozwoju miłości Bożej, prowadzącej dusze aż na szczyty życia zjednoczenia, sprowadza się do kilku zasad, które rzucają cudowne światło na tajemnicze drogi Boże i tłumaczą jasno dziwne strony jego działania uświęcającego. W^pismach św. Jana od Krzyża posiadamy naukę, którą ośmielam się nazwać bardzo pocieszającą, bardzo umacnia-
jącą dla duszy, na tych bolesnych drogach, które jedynie prowadzą na wyżyny moralne i duchowe.
I teraz jednak należy stwierdzić, że św. Jan od Krzyża jest nie dość znany. Nie jest on świętym popularnym i nie myślę, by się nim kiedy stał. Wzbudza zbyt wielką obawę. Przyczyną tego jest ten wielki krzyż, — powiedziałbym zbyt wielki nawet — z którym przedstawiają go zwykle nie wyjaśniając dostatecznie znaczenia tego krzyża. Krzyż przeraża, gdy się go nie widzi w świetle miłości.
Chociaż przeciwnie między uczonymi specjalistami z zakresu mistyki miał on zawsze wielkich zwolenników, jednak i ci ograniczali się często do rozważania tylko jakiejś jednej strony jego nauki — nauki nicości, ogołocenia —. zamiast by zająć się jego cudowną syntezą. W rzeczywistości dotąd monografie naukowe dotyczące jego nauki są bardzo nieliczne i przeważnie dość liche (3). Sam Karmel Reformowany ma ich bardzo mało. W okresie rozkwitu jego mistyki studia monograficzne były rzadkością.
W kształtowaniu się szkoły terezjańskiej św. Jan od Krzyża ukazuje się jako powaga, na której nasi teologowie opierali najchętniej swoją naukę, lecz komentarz bezpośredni jego tekstu sprowadzał się prawie zawsze do wyjaśnienia jego mniej zrozumiałych ustępów mistycznych (4) celem ich obrony. Dlatego też sądzę, że zarówno
wewnątrz Zakonu Karmelitańskiego, jak i na zewnątrz pozostaje możliwość dokładniejszego badania a także szerszego wpływu nauki wielkiego mistyka. Ten wzrost powagi świętego jest prawdopodobnie wywołany podniesieniem go do godności Doktora Kościoła świętego. Nie jest on pierwszym wielkim mistykiem wsrod świętych, którego nauka została zalecona przez takie uwieńczenie ale był pierwszym, który właśnie dzięki swej nauce ¦ został ogłoszony doktorem. Nie ulega to wątpliwości, ponieważ Jan od Krzyża nie głosi żadnej innej nauki. Ponieważ w naszych czasach studia nad teologią ascetyczno-mi-styczną rozwijają się w szczególniejszy sposób, to uroczyste orzeczenie Kościoła nie mogło przyjść w odpowiedniejszej chwili. Dobrze jest mieć pewnego przewodnika dla zgłębienia wiedzy z natury swej tak tajemniczej i Kościół wskazuje nam Jana od Krzyża jako niezrównanego Mistrza tej tajemnej wiedzy. I oto mamy prawdziwie, „Doktora Mistycznego".
Praca, jakiej się podjąłem, przedstawia pewne trudności. Jan od Krzyża odsłoni swoją głębię tylko temu, kto będzie cierpliwie powracał do jego pism, rozmyślając nad nimi wytrwale. Przedmiot, który w nich porusza, jak sam to zaznacza (5), wyda się „cokolwiek ciemnym" przy pierwszym czytaniu, dlatego uważa on za pożyteczne powracać do niego dla lepszego zrozumienia. Jeśli stosowało się to do jego współczesnych, a także do tych, którzy żyli z nim w bliskiej łączności, to tym bardziej będzie dotyczyło tych, których dzielą od niego trzy stulecia z górą. Lecz inna jeszcze trudność dołącza się do tamtej, pochodzącej z samego przedmiotu: mianowicie nie wszystkie dzieła Świętego dotarły do nas w całości. Czy to, że niektóre części zaginęły, czy też — co wydaje nam się o wiele prawdopodobniejsze — że nie zostały całkowicie ukończone, jego dzieło najbardziej systematyczne, „dyptyk" składające się z „Wnijścia na Górę Karmel" i z „Nocy Ciemności" jest niepełne w obu swych częściach (6). Zdaje się, że Święty, pragnąc gorąco zająć się przedmiotem poruszonym w „Nocy ciemności", rozpoczął nowe dzieło nie czekając na ukończenie „"Wnijścia". Tym się tłumaczy, czemu ta druga część niezbyt się zgar dza z całością dzieła.
Świętego cechuje nadto niejasność stylu. Nie trzeba w tym przesadzać, jednakże długotrwałe obcowanie z je-
go pismami, pozwoliło mi zauważyć dwa rysy szczególne jego twórczości, które bynajmniej nie przyczyniają się do jasności stylu.
Często mianowicie nie wykłada on całkowicie myśli swojej w pewnym określonym miejscu i dlatego, aby-zrozumieć ją w pełni, trzeba odwołać się do miejsc podobnych (7). Druga właściwość jest raczej innym ujęciem pierwszej: Święty lubuje się w twierdzeniach absolutnych często jednak poprawia je w innym miejscu dodając zastrzeżenia i wyjątki (8). Wszystko to wskazuje, jak bardzo potrzeba prawdziwej zażyłości z pismami Świętego, by go móc zrozumieć doskonale. Dlatego dla większości czytelników pożyteczne będzie pewne wprowadzenie do nauki zawartej w pismach świętego Jana od Krzyża.
Nie roszczę bynajmniej pretensji, -że zdołałem skreślić takie wprowadzenie, ¦ które odpowiadałoby wszystkim wymaganiom jasności i gruntowności, dlatego w pracy tej moim pokornym i szczerym pragnieniem jest przyczynić się według moich skromnych możliwości do tego, by lekturę wielkiego Mistyka uczynić bardziej pociągającą i pożyteczną. Chciałbym poprowadzić dusze do niego, by on sam je nauczał. Celem bezpośrednim tych rozważań jest ukazanie, jaki skarb zawierają te cudowne dzieła, które należą już odtąd do duchowego dziedzictwa Kościoła powszechnego.
Ten cel zmusił mię do wybrania dla tych rozważań formy raczej bardziej naukowej. "Wprowadzenie do dzieł winno koniecznie ukazać wewnętrzną budowę i powiązanie różnych części, winno odnaleźć tematy zasadnicze, oświetlić podstawy, naszkicować rozwój samej nauki, wszystko to wymaga ujęcia ścisłego i jasnego. Dlatego z konieczności będę się trzymał raczej formy wykładu niż właściwych konferencji. Ufam jednak, że zajmujący temat nagrodzi suchość stylu. Byłoby bez wątpienia rzeczą bardzo interesującą wskazać, na jakiej podstawie dogmatycznej Święty zbudował swoją syntezę duchową —¦ ujrzelibyśmy, jak wspaniała harmonia łączy myśl Doktora Mistycznego z .myślą Doktora Anielskiego {9), — ale określony cel skłania mię tym razem do czysto obiektywnego wyjaśnienia jego pism. Dlatego też nie mam zamiaru zajmować' się stanowiskiem Świętego wobec tak zwanego współczesnego zagadnienia mistycznego. Mimo to nie będę mógł, ściśle mówiąc, pominąć go zupełnie, gdyż sądzę, że to stanowisko' wyniknie samo przez się jako wniosek z syntezy naukowej, na razie jednak zamierzam tylko udostępnić wszystkim czytanie dzieł Doktora Mistycznego.,



SPIS RZECZY:



Str.
PRZEDMOWA............ 7
WSTĘP.............. n
DROGA MIŁOŚCI........... 21
Istota zjednoczenia miłości ........ 25
Droga do zjednoczenia......... 30
Dla kogo pisał Święty? ......... 33
Wnioski ........... 46
WYMAGANIA MIŁOŚCI ......"... 49
Ogołocenie czynne ¦ ...;.... 54
Podstawy życia miłości........ 55
Konieczność całkowitego ogołocenia..... 57
Oczyszczenie sfery zmysłowej . ..... 59
Noc wiary......... q^
Wiara . , . . "......, 57
Nadzieja . ¦....... _ 73
Miłość........... 75
Wnioski .......... 79
UDRĘKI MIŁOŚCI........... 83
Dwie noce.....¦...... 37
Kontemplacja pierwszej nocy........ 88
Oschłość .......... 89
Początek kontemplacji . ....... 93
Miłość wlana . ¦......... 98
Postęp w kontemplacji.......... 100
Noc bierna ducha.......... 101
Miłość namiętna.......... 106
Doktor Nocy Mistycznej........ 111
GODY MIŁOŚCI . . . . ........ *19
Zjednoczenie następujące nagle...... 122
Zrękowiny duchowe......... 127
Zaślubiny duchowe......... 132
Uścisk Boży............ 136
Święto miłości........... 140
Miłość doskonała....... . . . 144
Cierpienie............ 149
Zakończenie........... 152
DODATEK......? . . ._...'. 155
Święty Jan od Krzyża a nowoczesne zagadnienie
mistyczne....... '..... 157



WIELKOŚĆ 19X13CM,MIĘKKA OKŁADKA,LICZY 169 STRON.

STAN:OKŁADKA DB,BLOK KSIĄŻKI NIE JEST PRZYCIĘTY DO RÓWNA,MINIMALNIE ZAGIĘTE DLN.ROGI KARTEK,STRONY SĄ POŻÓŁKŁE,POZA TYM STAN W ŚRODKU DB/DB+ .

KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 10 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM / KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA EKONOMICZNA + KOPERTA BĄBELKOWA.W PRZYPADKU PRZESYŁKI POLECONEJ PRIORYTETOWEJ PROSZĘ O DOPŁATĘ W WYSOKOŚCI 3ZŁ.KOSZT PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ ZGODNY Z CENNIKIEM POCZTY POLSKIEJ / .

WYDAWNICTWO GŁOS KARMELU KRAKÓW 1940.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE