Sierpień 1914. roku. Zajęty przez Niemców Kaliniec w pośpiechu opuszczają mieszkańcy. Jest wśród nich Barbara Niechcic, która wraca wspomnieniami do przeszłości - nie spełnionej miłości do Józefa Toliboskiego, małżeństwa z Bogumiłem Niechcicem oraz przeżyć związanych z wychowaniem syna - Tomaszka. Dzieje dwóch pokoleń rodziny Niechciców ukazane są na tle dramatycznych wydarzeń lat 1[zasłonięte]865-19. Ekranizacja "Nocy i dni" Marii Dąbrowskiej to jedno z największych swego czasu przedsięwzięć polskiej kinematografii. Przez trzy lata, Jerzy Antczak pisał scenariusz filmu, a realizacja trwała ponad dwa lata. Największym wyróżnieniem dla filmu, oprócz Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie w 1976r., była nominacja do nagrody Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny.