Niepełnosprawność to nie tylko problem fizyczny, związany z kalectwem i mający wpływ na funkcjonowanie osób nią dotkniętych. Niepełnosprawność dzieci i młodzieży rzutuje na ich rozwój psychiczny, naukę, relacje rodzinne i koleżeńskie, a także na przyszłość zawodową. Profesor Franciszek Wojciechowski, pracujący przez wiele lat w poradnictwie pedagogicznym, przeprowadził szerokie badania wśród niepełnosprawnych, ich rodzin, nauczycieli i najbliższego otoczenia. Przeanalizował wyniki tych badań i wyciągnął wnioski przydatne samym zainteresowanym, jak i ludziom z najbliższego otoczenia. Książkę będącą wynikiem jego pracy i przemyśleń polecamy wszystkim szukającym odpowiedzi na trudne pytania związane z życiem, nauką i pracą osób niepełnosprawnych.
SPIS TREŚCI
Rozdział I
WSTĘP I ZAŁOŻENIA BADAWCZE PRACY
1. Wprowadzenie
2. Założenia teoretyczne i metodologiczne
2.1. Problem badawczy oraz teoretyczny model zmiennych i wskaźników
2.2. Metoda, techniki i narzędzia badawcze oraz procedura postępowania metodologicznego
2.3. Prezentacja badanych osób i ich środowisk życia
2.4. Organizacja badań oraz charakterystyka zgromadzonych danych
Rozdział II
OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE: DEFINICJE, KLASYFIKACJA, CHARAKTERYSTYKA
1. Koncepcj a zdrowia, choroby i niepełnosprawności
2. Klasyfikacja funkcjonowania i niepełnosprawności. Standardy międzynarodowe
3. Charakterystyka społeczno-demograficzna zjawiska niepełnosprawności
4. Wpływ nauk społecznych i psychologiczno-pedagogicznych na edukację i pomoc specjalną
5. Strategia społeczna państw Unii Europejskiej w odniesieniu do niepełnosprawności człowieka (wybrane kwestie)
Rozdział III
RODZINA W PRZESTRZENI ŻYCIOWEJ OSÓB NIESPRAWNYCH W OKRESIE ADOLESCENCJI
1. Przestrzeń życiowa człowieka w kontekście jego niepełnosprawności
2. Niepełnosprawność w rodzinie jako przedmiot pedagogicznej refleksji
3. Odpowiedzialność rodziny w wychowaniu dziecka ze specjalnymi potrzebami w rozwoju
4. Zasoby rehabilitacyjne rodziny, wykorzystywane strategie i ich uwarunkowania
5. Zakres pomocy rodzinom adolescentów z niepełnosprawnością (zarys podejścia systemowego)
Rozdział IV
OBLICZA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI W OKRESIE ADOLESCENCJI
1. Rozwój w okresie dorastania. Cechy wspólne
2. Stadium adolescencji i jego specyfika w sytuacji niepełnosprawności
3. Mechanizmy kształtujące zachowania dorastających wobec niepełnosprawności
4. Doświadczenie niepełnosprawności w kontekście rozwojowym (próba opisu)
5. Postępowanie usprawniające i pomocowe w adolescencji
Rozdział V
DIAGNOZA SYSTEMU RODZINNEGO MŁODZIEŻY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ.
1. Status społeczno-bytowy rodzin niepełnosprawnych adolescentów
2. Obraz osobowości rodziców (wybrane aspekty)
3. Orientacje aksjologiczne rodziców
4. Relacje interpersonalne w rodzinie
5. Uogólniające interpretacje i wnioski
Rozdział VI
ANALIZA I OCENA POWINNOŚCI RODZINY WOBEC PROBLEMÓW MEDYCZNYCH I REHABILITACYJNYCH DORASTAJĄCYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
1. Treści dotyczące zdrowia dziecka z niepełnosprawnością w przeżyciach emocjonalnych rodziców
2. Postawy wychowawcze rodziców i ich typologia
3. Udział rodziny w procesie leczenia usprawniającego
4. Wsparcie społeczne. Rodzaje oraz formy pomocy i opieki w środowisku
5. Uogólniające interpretacje i wnioski
Rozdział VII
UWARUNKOWANIA SCHEMATÓW POZNAWCZYCH SYTUACJI ŻYCIOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W OKRESIE DORASTANIA
1. Percepcja własnej choroby - niepełnosprawności
2. Poczucie kontroli następstw zachowania
3. Spostrzeganie własnego,ja' w kontekście rodzinnym i społeczno-edukacyjnym
4. Jakość życia w perspektywie innych
5. Globalna orientacja życiowa -poczucie koherencji
6. Uogólniające interpretacje i wnioski
Rozdział VIII
FUNKCJONOWANIE ADOLESCENTÓW W PRZESTRZENI SPOŁECZNEJ I EDUKACYJNEJ
1. Dojrzałość społeczno-emocjonalna
2. Podmiotowe relacje w systemie rodzinnym
3. Edukacyjny wymiar roli społecznej
4. Miejsce w grupie rówieśniczej
5. Projektowanie własnego życia u progu dorosłości
6. Dorastający w systemie pomocy i społecznego wsparcia
7. Uogólniające interpretacje i wnioski
Rozdział IX
PRÓBA SYNTEZY BADAŃ I REKOMENDACJE DLA PRAKTYKI EDUKACYJNEJ
1. Wnioski syntetyzujące
2. Rezultaty badań jako przesłanka dla rozumienia problemów i potrzeb związanych z niepełnosprawnością
2.1. Wspomaganie rodziców w świetle potrzeb rozwojowych adolescencji
2.2. Pomoc w rozwiązywaniu trudności na drodze dochodzenia do dorosłości
Zakończenie
BIBLIOGRAFIA
