Witam na mojej kolejnej aukcji antykwarycznej!

Do sprzedania kolejny skarb z mojej "Kolekcji białych skarbów".

Dziś oferuję "Śpiewy historyczne" Józefa Juliana Ursyna Niemcewicza. Jest to oryginalne wydanie z 1895 roku. Książkę wydała lwowska oficyna wydawnicza Macierz Polska (założona przez Józefa Ignacego Kraszewskiego i Władysława Bełzę), specjalizująca się w klasyce literatury polskiej "wydawanych dla ludu". Druk wykonała krakowska drukarnia Wacława Ludwika Anczyca, istniejąca do dziś i będąca najstarszą polską drukarnią.

Licytowane dzieło zawiera życiorys autora i ciekawe objaśnienia do tekstu napisane przez znanego historyka Wiktora Czermaka (życiorys zaczerpnięty jest z "Żywota Juliana Ursyna Niemcewicza" księcia Adama Jerzego Czartoryskiego) oraz 35 oryginalnych rycin Stanisława Mieczysława Dębickiego, który wówczas dopiero zaczynał współpracę z Macierzą Polską. Wydanie było adresowane do galicyjskiej młodzieży szkolnej. W założeniach wydawcy miało być podręcznikiem do nauki historii. Nie zawsze jednak zaborca zezwalał na to.

Licytowane dzieło było pierwszą nowoczesną publikacją, "w której zastosowano zasady  zgodne z dzisiejszym opracowywaniem edytorskim tekstów poetyckich, mianowicie po raz pierwszy wprowadzono numerację wersów w śpiewach, co wskazuje na kształtowanie się pewnego kanonu zasad wydawania książek; ponadto na końcu zamieszczono erratę, czego również nie znajdziemy w poprzednich edycjach "Śpiewów historycznych".".

Julian Ursyn Niemcewicz herbu Rawicz (1[zasłonięte]757-18) poeta, myśliciel, satyryk, dramatopisarz, powieściopisarz, historyk, pamiętnikarz, działacz polityczny i kulturalny polskiego oświecenia, a nade wszystko wybitny autorytet moralny naszego narodu. Był adiutantem Adama Kazimierza Czartoryskiego, posłem Sejmu Wielkiego, współautorem Konstytucji 3 Maja, działaczem Komisji Edukacji Narodowej, sekretarzem Tadeusza Kościuszki (ranny i wzięty do niewoli w bitwie pod Maciejowicami), sekretarzem senatu w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Niemcewicz był autorem niezliczonej ilości dzieł literackich od dum w stylu osjanowskim i bajek w stylu Lafontaine'a poprzez tragedie i komedie, dramaty muzyczne i komedioopery, powieści historyczne i obyczajowe do antytargowickich pamfletów i pamiętników.

"Śpiewy historyczne” są to cyklem pieśni o wielkości Polski minionych wieków, o cnotach staropolskich, o etosie rycerskim, o miłości i o tym co historycznie ważne. Tytuły poszczególnych pieśni (rozdziałów) to m.in.: Bogurodzica, Bolesław Chrobry, Władysław Jagiełło, Zawisza Czarny, Pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego (pieśń zamykająca całość). Niemcewicz skomponował dzieło tak, aby przedstawiało obraz dziejów „państwa Polan".

„Śpiewy historyczne” to jedno z naszych kultowych dzieł narodowych, które wychowało wiele pokoleń Polaków. Nasi przodkowie uczyli się na nim czytać, pisać, śpiewać i poznawać historię naszego narodu. Praktycznie nie ma dziś „Śpiewów historycznych” z XIX w zachowanych w idealnym stanie. Książka była zazwyczaj nieustannie czytana.

"Śpiewy historyczne" Juliana Ursyna Niemcewicza były wyjątkowym zjawiskiem na dziewiętnastowiecznym polskim rynku wydawniczym. "Pierwsze wydanie z 1816 roku, opublikowane w nakładzie 1500 egzemplarzy, rozeszło się w ciągu siedmiu miesięcy, co było na tyle niecodziennym wydarzeniem w polskim księgarstwie, że wzmianka o tym znalazła się w „Pamiętniku Warszawskim”. W 1818 roku pojawiła się druga edycja, a zaraz po niej – w 1819 roku – kolejna. I tak wydawcy przez całe stulecie, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom odbiorców, przygotowywali w różnych okolicznościach politycznych wydania Śpiewów historycznych. Kiedy książki zabrakło na półkach księgarskich, a kolejne edycje były niemożliwe do zrealizowania z powodów cenzuralnych, Śpiewy zaczęły krążyć w odręcznych odpisach, z których nieliczne zachowały się do czasów nam współczesnych i stanowią świadectwo zarówno niezwykłej popularności, jak i zapotrzebowania na książkę wśród ówczesnych odbiorców.".

Licytowane dzieło należało niegdyś do Aleksandra Rogali-Lewickiego, właściciela wytwórni fajansu i porcelany w Stanisławowie oraz kilku sklepów we Lwowie z wyrobami wytwórni. Świadczy o tym exlibris Rogali zaprojektowany i wykonany przez lwowskiego artystę Feliksa Rybickiego. Rogala-Lewicki miał jeden z większych zbiorów polskich książek we Lwowie.

Książka w oprawie półpłóciennej z epoki. Widać otarcia grzbietu i okładek. Na licu papierowy szydzik z tytułem. Niewielkie przebarwienia na okładkach. Naroża okładek w płótnie. W środku kilka znaków własnościowych (exlibris i kilka pieczęci i odręcznych podpisów), na niektórych kartach widoczny foxing (rdzawe plamki). Urwany narożnik jednej z kart i nieliczne odręczne zapiski na niektórych kartach (bez szkody dla tekstu, wszystkie wady widoczne a zdjęciach). Portret autora i liczne drzeworyty w tekście. Stan książki co najmniej dobry. Efektowny choć niewielki wolumin.

Zapraszam wszystkich bibliofilów do licytacji! Gratka dla znawców i kolekcjonerów! Ten skarb może być Twój!

Zdjęcia przedstawiające licytowane dzieło: