W tej demonicznej sile atrakcyjności traktatu Machiavellego, nie słabnącej pomimo zmian w stosunkach politycznych i poglądach na sprawy państwowe, leży wyraźny dowód, że nie można go uważać wyłącznie za zbiór rad praktycznych, udzielanych Juliuszowi czy Wawrzyńcowi Medyceuszom. Przedstawia on nie tylko polityczne interesy jako obraz epoki, w której powstał, lecz także ma znaczenie ogólnoludzkie, niezależne od ducha czasu. Machiavelli to nie tylko polityk Odrodzenia i historyk, lecz zarazem psycholog, który poruszając zagadnienia zarówno dzisiaj, jak w XVI wieku żywotne, sięgnąć potrafił do głębi natury ludzkiej i ponurym światłem oświetlił jedną jej stronę – egoizm, który spostrzegł we wszystkich postaciach historycznych, jako stałą ich właściwość. Liczyć się też z nią musi każda realna polityka. Chociaż więc Machiavelli interes państwa pojął jednostronnie, identyfikując go z interesem panującego, to jednak ma zasługę już z tej racji, że starał się rozwiązać problemy polityczne nie przez utopijne teorie, lecz w ramach tych warunków, których życie dostarcza, że przedstawił „rzeczywistą prawdę, a nie jej wyobrażenie”. W tym leży trwała wartość jego traktatu.
Z Przedmowy
SPIS TREŚCI
…….PRZEDMOWA TŁUMACZA
KSIĄŻĘ
29…….WSTĘP
ROZDZIAŁ I
31…….Jakie są rodzaje księstw i jakimi sposobami można je pozyskać
ROZDZIAŁ II
31…….O księstwach dziedzicznych
ROZDZIAŁ III
32…….O księstwach mieszanych
ROZDZIAŁ IV
38…….Dlaczego państwo Dariusza, zdobyte przez Aleksandra, nie powstało przeciw
następcom Aleksandra po jego śmierci
ROZDZIAŁ V
40…….W jaki sposób należy rządzić miastami i księstwami, które wcześniej cieszyły się własnymi prawami
ROZDZIAŁ VI
40…….O nowych księstwach, pozyskanych przez księcia męstwem i orężem
ROZDZIAŁ VII
43…….O nowych księstwach pozyskanych obcymi siłami i dzięki szczęściu
ROZDZIAŁ VIII
48…….O takich, którzy przez zbrodnie doszli do władzy książęcej
ROZDZIAŁ IX
51…….O władzy książęcej nadanej przez współobywateli
ROZDZIAŁ X
53…….W jaki sposób należy oceniać poszczególne rodzaje władzy książęcej
ROZDZIAŁ XI
55…….O księstwach kościelnych
ROZDZIAŁ XII
56…….O różnych rodzajach wojska i o najemnikach
ROZDZIAŁ XIII
60…….O wojsku posiłkowym, mieszanym i własnej armii
ROZDZIAŁ XIV
62…….O tym, co w zakresie spraw wojskowych należy księciu czynić
ROZDZIAŁ XV
64…….Za co chwali się lub gani ludzi, a szczególnie książąt
ROZDZIAŁ XVI
65…….O hojności i skąpstwie
ROZDZIAŁ XVII
67…….O srogości i łaskawości, i o tym, czy lepiej budzić miłość czy strach
ROZDZIAŁ XVIII
69…….W jaki sposób powinni książęta dotrzymywać wiary
ROZDZIAŁ XIX
71…….Jak uniknąć ściągania na siebie pogardy i nienawiści
ROZDZIAŁ XX
78…….Czy twierdze, a także wiele innych działań obronnych przynoszą książętom
pożytek czy szkodę
ROZDZIAŁ XXI
81…….Jak powinien postępować książę, aby zdobyć poważanie
ROZDZIAŁ XXII
83…….O doradcach księcia
ROZDZIAŁ XXIII
84…….Jak wystrzegać się pochlebców
ROZDZIAŁ XXIV
86…….Dlaczego książęta włoscy tracili swe państwa
ROZDZIAŁ XXV
87…….Na ile sprawy ludzkie zależą od losu i w jaki sposób można mu się oprzeć
ROZDZIAŁ XXVI
89…….Wezwanie do wyzwolenia Italii z rąk barbarzyńców
