Podręcznik akademicki opisujący całość zagadnień związanych z nawierzchniami asfaltowymi. W książce omówiono materiały niezbędne do budowy nawierzchni, właściwości podłoża gruntowego, podbudowy, warstwy wiążącej i ścieralnej. Opisano projektowanie składu mieszanek mineralno-asfaltowych, nawierzchnie specjalne, rodzaje uszkodzeń nawierzchni, a także sposoby odnowy i utrzymania nawierzchni asfaltowych. Przedstawiono również projektowanie konstrukcji nawierzchni oraz problemy związane z ochroną środowiska podczas wytwarzania mieszanki, budowy i eksploatacji nawierzchni asfaltowych. W książce uwzględniono obecnie obowiązujące normy zharmonizowane PN-EN. Niniejsze wydanie uaktualniono, uwzględniając zmiany norm i aktualne wytyczne dotyczące materiałów, projektowania i ochrony środowiska.

1. Wprowadzenie 11
1.1. Historia nawierzchni asfaltowych 11
1.2. Konstrukcja nawierzchni 12
Literatura 13
2. Materiały 14
2.1. Kruszywa 14
2.1.1. Kruszywa mineralne według PN 15
2.1.2. Kruszywa według PN-EN 27
2.1.2.1. Rodzaje kruszyw według PN-EN 27
2.1.2.2. Wymagania. Ocena właściwości i metodyka badań według PN-EN oraz WT-1 ,,Kruszywa 2008? 29
2.1.3. Wypełniacz 38
2.1.3.1. Rola wypełniacza w kompozycie MA 39
2.1.3.2. Właściwości wypełniaczy do MMA według norm PN i ,,Technicznych wymagań dla wypełniaczy? 41
2.1.3.3. Właściwości wypełniaczy do MMA według PN-EN 42
2.1.4. Kruszywa sztuczne mineralne 47
2.1.5. Kruszywa z recyklingu 48
2.1.6. Kruszywa lekkie 49
2.2. Lepiszcza 49
2.2.1. Asfalt naturalny 50
2.2.1.1. Asfalt naturalny Trynidad epure 50
2.2.1.2. Asfalt naturalny Gilsonit 50
2.2.2. Asfalty ponaftowe 51
2.2.2.1. Ropa naftowa i jej rodzaje 51
2.2.2.2. Produkcja asfaltów 52
2.2.2.3. Skład chemiczny asfaltów - składniki grupowe 56
2.2.2.4. Budowa koloidalna 58
2.2.2.5. Klasyfikacja asfaltów drogowych 60
2.2.2.6. Właściwości i badania asfaltów 66
2.2.2.7. Właściwości funkcjonalne asfaltów. Procedury SHRP 98
2.2.3. Lepiszcza asfaltowe stosowane na zimno 107
2.2.3.1. Emulsje asfaltowe 107
2.2.3.2. Asfalty upłynnione 114
2.2.4. Asfalty modyfikowane 115
2.2.4.1. Uzasadnienie potrzeby modyfikacji 115
2.2.4.2. Rodzaje modyfikatorów 116
2.2.4.3. Asfalt idealny 117
2.2.4.4. Polimery stosowane do modyfikacji asfaltów 118
2.2.4.5. Zgodność asfaltu z polimerem 118
2.2.4.6. Klasyfikacja polimeroasfaltów według Tymczasowych Wytycznych Technicznych. Polimeroasfalty drogowe WT-PAD-2003 119
2.2.4.7. Klasyfikacja polimeroasfaltów według PN-EN 14023:2009 ,,Zasady klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimerami?? 121
2.2.5. Lepiszcza specjalne 127
2.2.5.1. Asfalty spienione 127
2.2.5.2. Asfalty wielorodzajowe 132
2.2.5.3. Lepiszcza gumowo-asfaltowe 134
2.2.5.4. Inne rodzaje modyfikacji asfaltów 139
2.2.5.5. Lepiszcze ekologiczne 140
2.2.5.6. Wpływ dodatków modyfikujących na właściwości lepiszczy i mieszanek MA 143
2.3. Dodatki 143
2.4. Granulat asfaltowy 143
Literatura 144
3. Podłoże gruntowe 148
3.1. Podłoża naturalne 150
3.1.1. Klasyfikacja gruntów 150
3.1.2. Ocena warunków gruntowo-wodnych oraz mrozoodporności podłoża 154
3.2. Podłoża ulepszone 155
3.2.1. Podłoża słabe 155
3.2.2. Sposoby ulepszania podłoża 156
3.2.3. Zagęszczanie gruntów podłoży nawierzchni 158
3.2.4. Stabilizacja gruntów cementem 160
3.2.5. Stabilizacja gruntów wapnem 167
3.2.6. Stabilizacja gruntów aktywnymi popiołami lotnymi 170
3.2.7. Mieszanki niezwiązane do warstw podłoża ulepszonego 175
3.2.8. Inne technologie wzmacniania podłoża gruntowego 177
3.3. Metody badań parametrów technicznych podłoża nawierzchni drogowej 180
3.3.1. Uziarnienie gruntu 180
3.3.2. Wskaźnik zagęszczenia 181
3.3.3. Moduł odkształcenia 182
3.3.4. Wskaźnik nośności 184
3.3.5. Pęcznienie liniowe 185
3.3.6. Moduł sprężystości 185
Literatura 186
4. Podbudowy 188
4.1. Uwagi ogólne 188
4.2. Podbudowa z betonu asfaltowego 190
4.3. Podbudowy z mieszanek kruszyw niezwiązanych 196
4.4. Podbudowa z tłucznia kamiennego 203
4.5. Podbudowy z mieszanek kruszyw związanych spoiwem hydraulicznym 206
4.5.1. Mieszanki związane cementem 207
4.5.2. Mieszanki związane żużlem 214
4.5.3. Mieszanki związane popiołami lotnymi 222
4.6. Podbudowa z mieszanki mineralno-cementowo-emulsyjnej (m-c-e) 227
4.7. Inne rodzaje podbudów 231
4.7.1. Podbudowa z mieszanki betonu asfaltowo-cementowego (BAC) 231
4.7.2. Podbudowa z mieszanki typu ,,grave emulsion?? (GE) 234
4.7.3. Podbudowa z mieszanki mineralno-asfaltowej z asfaltem spienionym 239
Literatura 245
5. Warstwy wiążące i ścieralne z tradycyjnych MMA 246
5.1. Rodzaje mieszanek mineralno-asfaltowych 246
5.2. Beton asfaltowy 251
5.2.1. Beton asfaltowy tradycyjny według PN-S 96[zasłonięte] 251
5.2.2. Beton asfaltowy według normy europejskiej PN-EN 258
5.3. Mastyks grysowy SMA 266
5.4. Asfalt lany 275
5.4.1. Tradycyjny asfalt lany według PN 276
5.4.2. Asfalt lany według PN-EN 280
5.5. Mieszanka mineralno-asfaltowa o nieciągłym uziarnieniu 282
5.5.1. Mieszanki MNU według Zaleceń IBDiM 2006 282
5.5.2. Beton asfaltowy do bardzo cienkich warstw (mieszanka BBTM) według normy PN-EN 285
Literatura 287
6. Projektowanie składu mieszanek MA 289
6.1. Mieszanka mineralna 289
6.1.1. Typy mieszanek MA ze względu na uziarnienie 291
6.1.2. Metody projektowania składu MM 291
6.1.2.1. Metoda teoretyczna 292
6.1.2.2. Metoda "wolnej przestrzeni" 295
6.1.2.3. Metoda doboru składu mieszanki mineralnej według krzywych najlepszego uziarnienia 295
6.1.2.4. Metoda według programu komputerowego 296
6.2. Określenie zawartości asfaltu w MMA 301
6.2.1. Metody obliczeniowe 301
6.2.2. Metody obliczeniowo-doświadczalne. Metoda Marshalla 303
6.3. Właściwości mieszanek mineralno-asfaltowych 308
6.3.1. Wolna przestrzeń MM, MMA. Gęstość (maksymalna) objętościowa MMA 309
6.3.1.1. Oznaczanie zawartości wolnej przestrzeni (V_m) 309
6.3.1.2. Gęstość (maksymalna) MMA 309
6.3.1.3. Oznaczenie gęstości objętościowej MMA 312
6.3.1.4. Wolna przestrzeń w mieszance mineralnej (VMA) według PN-EN 12697-8 315
6.3.1.5. Wolna przestrzeń wypełniona asfaltem (VFB) według PN-EN 12697-8 316
6.3.2. Badanie pełzania 316
6.3.2.1. Badania modułu sztywności pełzania pod obciążeniem statycznym 316
6.3.2.2. Badanie pełzania dynamicznego 319
6.3.3. Badanie wytrzymałości na rozciąganie pośrednie ITS 319
6.3.4. Badanie koleinowania. Odporność na detonacje trwałe 320
6.3.5. Badanie odporności na niską temperaturę 323
6.3.6. Badanie odporności na działanie wody 325
6.3.7. Badania odporności na zmęczenie 326
6.3.8. Moduł sztywności 329
6.3.8.1. Definicje. Rodzaje modułów sztywności 329
6.3.8.2. Warunki wykonywania badań modułu sztywności 332
6.3.8.3. Metodyka badań 332
6.3.8.4. Interpretacja wyników badań modułu sztywności 339
6.3.8.5. Określenie modułu sztywności MMA na podstawie nomogramów 342
6.4. Wytwarzanie mieszanek mineralno-asfaltowych 344
6.4.1. Materiały 344
6.4.2. Wytwórnie mieszanek mineralno-asfaltowych 346
6.5. Przechowywanie i transport 348
6.5.1. Przechowywanie 348
6.5.2. Transport 348
6.6. Wbudowywanie 349
6.6.1. Przygotowanie podłoża 349
6.6.2. Połączenia międzywarstwowe 350
6.6.2.1. Metody badań wiązań międzywarstwowych 351
6.6.2.2. Ocena metod badawczych 353
6.6.3. Układanie(wbudowanie)MMA 353
6.6.4. Zagęszczenie. Badania warstw 354
6.6.5. Badanie materiałów, mieszanek MA, warstw asfaltowych 356
Literatura 359
7. Nawierzchnie specjalne 361
7.1. Nawierzchnie na mostach stalowych i betonowych 361
7.1.1. Warunki obciążenia nawierzchni mostowych 362
7.1.2. Konstrukcja nawierzchni na mostach stalowych 363
7.1.3. Konstrukcja nawierzchni na mostach betonowych 364
7.1.4. Izolacje przeciwwodne obiektów mostowych 365
7.1.5. Asfaltowe nawierzchnie mostowe 367
7.2. Nawierzchnie z asfaltu porowatego 369
7.2.1. Zalety nawierzchni z asfaltu porowatego 370
7.2.2. Wady nawierzchni z asfaltu porowatego 377
7.3. Nawierzchnie z mieszanek mineralno-asfaltowych HRA 378
7.3.1. Materiały i skład mieszanki mineralno-asfaltowej HRA 379
7.3.2. Technologia produkcji i wbudowywania mieszanki HRA w nawierzchnię drogową 383
7.4. Nawierzchnie o zwiększonej odporności na odkształcenia trwałe i zmęczenie 383
7.4.1. Nawierzchnie odporne na odkształcenia trwałe 385
7.4.2. Zasady wykonywania nawierzchni asfaltowych o zwiększonej odporności na koleinowanie i zmęczenie 392
7.5. Nawierzchnie z mieszanek mineralno-asfaltowych ,,Superpave" 393
7.5.1. Projektowanie objętościowe mieszanek mineralno-asfaltowych 394
7.5.2. Wykonanie nawierzchni z mieszanek ,,Superpave" 412
7.6. Nawierzchnie długowieczne typu ,,Perpetual" 412
7.6.1. Koncepcja nawierzchni ,,Perpetual" 413
7.6.2. Wymagania materiałowe 414
Literatura 416
8. Rodzaje uszkodzeń nawierzchni 418
8.1. Odkształcenia trwałe 421
8.2. Spękania zmęczeniowe 423
8.3. Spękania indukowane termicznie 426
8.4. Zniszczenia powierzchniowe 431
8.5. Klasyfikacja i ocena uszkodzeń nawierzchni drogowej 431
8.5.1. Stan spękań i stan powierzchni 431
8.5.2. Równość podłużna 434
8.5.3. Głębokość kolein 436
8.5.4. Właściwości przeciwpoślizgowe 440
8.5.5. Wyznaczenie zabiegów remontowych 443
8.5.6. Ocena globalna stanu nawierzchni 445
Literatura 447
9. Odnowa i utrzymanie nawierzchni 449
9.1. Rodzaje uszkodzeń nawierzchni i zalecane techniki napraw 449
9.1.1. Naprawa zniszczeń powierzchniowych 452
9.1.1.1. Naprawa cząstkowa 452
9.1.1.2. Powierzchniowe utrwalanie 452
9.1.1.3. Cienkie warstwy na zimno typu ,,Slurry Seal" 456
9.1.1.4. Cienkie warstwy na gorąco BBTM 461
9.1.2. Naprawa deformacji lepkosprężystych (kolein) 462
9.1.3. Naprawa spękań 464
9.2. Recykling 467
9.2.1. Uzasadnienie stosowania recyklingu 468
9.2.2. Perspektywy stosowania technologii recyklingu 469
9.2.3. Technologia recyklingu nawierzchni asfaltowych 469
9.2.3.1. Recykling na zimno 470
9.2.3.2. Recykling na gorąco 473
Literatura 474
10. Projektowanie konstrukcji nawierzchni asfaltowych 475
10.1. Wymagania stawiane nawierzchni 475
10.2. Mechanistyczne metody projektowania nawierzchni asfaltowych 477
10.2.1. Trwałość zmęczeniowa nawierzchni 478
10.2.2. Procedura postępowania przy projektowaniu nawierzchni metodą mechanistyczną 483
10.2.3. Wybrane metody projektowania konstrukcji nawierzchni asfaltowych 491
10.2.3.1. Metoda Shella 492
10.2.3.2. Metoda Instytutu Asfaltowego(USA) 495
10.3. Katalog typowych konstrukcji nawierzchni asfaltowych 498
10.4. Procedura projektowania konstrukcji według Katalogu 500
10.5. Projektowanie wzmocnienia nawierzchni asfaltowych 506
10.5.1. Projektowanie wzmocnienia nawierzchni metodą ugięć sprężystych 507
10.5.2. Projektowanie wzmocnienia nawierzchni metodą mechanistyczną 516
10.6. Projektowanie nawierzchni typu ,,Perpetual" 522
Literatura 524
11. Ochrona środowiska podczas wytwarzania MMA, budowy
i eksploatacji nawierzchni 526
11.1. Asfalty drogowe i MMA 526
11.2. Emulsje asfaltowe, asfalt upłynniony 528
11.3. Polimeroasfalty 528
11.4. Recykling nawierzchni zawierających smołę 529
11.5. Hałas komunikacyjny 529
Literatura 530
Wykaz norm 531