Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie ważnej, lecz niedostatecznie uwzględnianej lub wręcz pomijanej w kształceniu przyszłych nauczycieli problematyki. Niedostateczna wiedza nauczycieli o trudnościach oraz możliwościach uczniów o innych prawidłowościach rozwojowych, o ich problemach psychologicznych i społecznych, błędne przekonania i postawy dotyczące roli integracji społecznej, brak odpowiedniego przygotowania metodycznego powodują liczne nieporozumienia w kontaktach z nimi i ograniczają efektywność oddziaływań dydaktycznych, terapeutycznych i wychowawczych. Analizie zagadnień teoretycznych i wynikających z niej wnioskom są poświęcone trzy rozdziały opracowania. W rozdziale pierwszym zostały omówione zagadnienie niepełnosprawności w aspekcie społecznym oraz postrzeganie osób niepełnosprawnych i postawy społeczeństwa wobec nich. Rozdział drugi jest poświęcony problemom edukacyjnym. Analizie zostały poddane wiedza i postawy nauczycieli i rówieśników wobec uczniów niepełnosprawnych oraz został omówiony stan obecny i tendencje w kształceniu specjalnym (tj. kształceniu uczniów potrzebujących specjalnej pomocy) w Polsce i w Europie. W rozdziale trzecim są przedstawione zalety, trudności i warunki efektywnej realizacji idei integracji oraz sugestie dotyczące kształcenia nauczycieli.
Kolejny rozdział jest próbą przybliżenia nauczycielom języków obcych i kandydatom do tego zawodu problemów uczniów niepełnosprawnych (z rożnymi deficytami i zaburzeniami) w zależności od rodzaju niepełnosprawności.
Analizie poddane zostały te niepełnosprawności, z którymi najczęściej się może spotkać nauczyciel w szkołach masowych. W każdym z siedmiu podrozdziałów zostały nakreślone zarys niepełnosprawności oraz przyczyny, objawy i charakterystyczne zachowanie uczniów, skutki niepełnosprawności i trudności psychologiczne, dydaktyczne i społeczne, a także są sformułowane wskazania dydaktyczne w odniesieniu do nauczania języków obcych.
Niepełnosprawność, deficyty rozwojowe, zaburzenia i trudności mają jednak bardzo indywidualny charakter, rożny zakres i głębokość, mogą dotyczyć rożnych aspektów, mogą być sprzężone, dlatego ich opis został ograniczony do najczęściej występujących problemów.
Wstęp
Rozdział 1
Niepełnosprawność jako problem społeczny
1.1. Osoby niepełnosprawne w dokumentach UE i w dokumentach polskich
1.2. Spostrzeganie niepełnosprawności w społeczeństwie- rola stereotypów
1.3. Postawy społeczeństwa wobec osób niepełnosprawnych
Rozdział 2
Niepełnosprawni uczniowie jako problem edukacyjny
2.1. Niepełnosprawni uczniowie w realizacji reformy edukacji
2.2. Wiedza i przygotowanie nauczycieli do pracy z uczniami niepełnosprawnymi
2.3. Postawy nauczycieli wobec niepełnosprawności i kształcenia integracyjnego
2.4. Wiedza uczniów o niepełnosprawności
2.5. Postawy uczniów wobec niepełnosprawnych rówieśników
2.6. Stan i tendencje kształcenia uczniów niepełnosprawnych w Polsce i w Europie
Rozdział 3
Idea kształcenia integracyjnego i problemy w jej realizacji
3.1 Zalety, trudności i ograniczenia w realizacji kształcenia integracyjnego
3.2. Warunki efektywnej realizacji idei integracji
3.3. Kształcenie nauczycieli dla potrzeb nauczania uczniów niepełnosprawnych
Rozdział 4
Analiza wybranych niepełnosprawności / specjalnych potrzeb edukacyjnych i
wskazania metodyczne
4.1. Uczniowie z niepełnosprawnością słuchu (niedosłyszący i niesłyszący)
4.2 Uczniowie niedowidzący (słabowidzący) i niewidomi
4.3. Uczniowie z niepełnosprawnością ruchową
4.4. Uczniowie z zaburzeniami mowy / zaburzeniami komunikacji
4.5. Uczniowie dyslektyczni
4.6. Uczniowie z ADHD
4.7. Uczniowie przewlekle chorzy
Zakończenie
Bibliografia
