Kraków 1903
386 str., okładka introlig. twarda wys. 24 cm
stan dobry (na pierwszej karcie drobne przebarwienia, ostatnia karta z nadrukowaną ceną egzemplarza jest zabrudzona. Zgięte dolne rogi ostatnich kilku kart. Książka niedawno była oprawiana u introligatora, czerwonawa poświata na zdjęciach to efekt lampy błyskowej)




SPIS RZECZY.
Przedmowa............................ V
Objaśnienie............................XV

CZĘŚĆ PIERWSZA Objaśnienia wstępne ...................... 1

CZĘŚĆ DRUGA, Socyalizm na gruncie polskim.
Socyalizm europejski u progu wieku XX.............. 17
Rozwój idei socyalistycznych na Zachodzie. — Europa prze­staje lekceważyć socyalizm. — 28% wyborców niemieckich na­leży do stronnictwa socjalistycznego. — Liczba mandatów so-eyalistycznych w parlamencie Rzeszy niemieckiej wzrasta stale. — Sprężystość i karność org-anizacyi socyalistycznej w Niemczech. — Socyaliści w Austryi; związek autonomicz­nych grup narodowych. — Socyalizm we Francyi: brak wspól­nej organizacyi, łączącej dziś istniejące grupy socyalistyczne; silą i znaczenie stronnictwa. — Socyalizm w Belgii, Włoszech, Holandyi i państwach skandynawskich. — Ruch socyalistyczny w Rosyi. — Socyalizm w Anglii: organizacye socyalistyczne: stopniowe przenikanie zasad kolektywizmu w umysły; zwią­zek roboczy (trade unions); angielski radykalizm polityczny w wielu wypadkach zbliża się wyraźnie do socyalizmu. Ro-
zwój kolektywizmu w dzisiejszym ustroju społecznym; samo-
dzielność jednostki staje się coraz bardziej fikcyą, państwo dzi­siejsze spełnia wielką ilość funkcyj, które dawniej pozostawione były przedsiębiorczości prywatnej. —Brak szerzej zakreślonych zasad etycznych we współczesnym ruchu socyalistycznym.
Socyalizm w Poznańskiem i w Galicyi.............. 35
Socyaliści polscy w Poznańskiem i ich stosunek do soeyal-deinokracyi w Niemczech. — Rozłam 1901 r. — Uchwały zja­zdów socyalistycznych we Wrocławiu i Monachium. — Profrram polskiej partyi socyalistycznej w dziale pruskim. — Socyalizm w Galicyi, okres tajnej propagandy i stan dzisiejszy.
Socyalizm polski w dziale rosyjskim............... 46
Dodatnie i ujemne czynniki we współczesnym socyalizmie. — Historya tego ruchu na gruncie polskim. — Pierwsze ziarna
socyalizmu zostały rzucone na naszą glebę przez studentów, wychowanych w uniwersytetach rosyjskich. - > Proletaryat., jako pierwsza próba organizacyi socyalistyczne] w Warszawie: międzynarodowy charakter jego programu i związek > Prole­tariatu < z rosyjską >Narodną Wolą«. — Po upadku >Proleta-ryatu< ruch socjalistyczny traci powoli swój charakter teore­tyczny i doktrynerski, ogarnia szerokie warstwy robotnicze i nabiera zabarwienia narodowego. — Po krwawych strajkach 1892 i 1893 r. ruch socyalistyczny w zaborze rosyjskim staje sie wyraźnie ruchem robotniczym , dążącym do utworzenia za pomocą rewolucji socyalistycznej rzeczypospolitej polskiej. — Utworzenie PPS, jako ogólnej organizacyi socyalistów polskich.
Polska partya socyalistyczna................... 56
PPS. dąży do utworzenia niepodleglej rzeczypospolitej demo-kratyczńo - socyalistycznej i do stopniowego uspołecznienia ziemi, narzędzi i produkcji. Środki agitacyjne: urządzanie obchodów majowych i strejki; większe strejki kończą się prze­graną robotników. — 30 tysięcy agitatorów socjalistycznych na usługach PPS. — Ruch socyalistyczny na emig-racyi.— Dą­żenie do niepodległości Polski stanowi zasadniczy program PPS. — Propaganda za pomocą druku: w przeciągu pięciu lat rozpowszechniono w Królestwie przeszło 300.000 egzempla­rzy broszur i pism socjalistycznych. — Walka PPS z SND.— Stosunek PPS do »Socyal-demokracyi litewskiej< i do żydow­skiego »Arbeiterbundu«. — Socyaliści w oświetleniu SŃD. — Inne organizacye; powstanie w ISOO r. >Proletaryatu< z za­barwieniem wyraźnie terrorystycznem.
Uzupełnienia........................... 75
Manifestacye i strejki robotnicze w Królestwie i na Litwie w ostatnich latach. — >Karanie szpiegów«.

CZĘŚĆ TRZECIA. Historya i organizacya Ligi Narodowej.
Teorya obrony czynnej...................... 83
, po r. 1864 i jej skutki. — Państwa podziałowe zdaniem Miłkowskiego, muszą tępić Polaków. - Łagodnośc Austryi równie szkodliwa dla nas, jak ucisk. - Obrona czynna. - Na ucisk odpowiadać - kijami. - Chmury na horyzoncie Europy. - Koniecznośc przygotowania się do powstania - Nie mamy już nic do stracenia. - Idea skarbu narodowego i jego organizacya.
Manifestacye................ 90
Trzyletni okres manifestacji, urządzanych przez Ligę Polską.- Setna rocznica 3 maja - Odezwa Ligii Polskiej spotyka sie z potępieniem w prasie warszawskiej - Sejm czteroletni
nazwany przez Ligę sejmem kapitalistów. — Żałoba narodowa
w r. 1892. — Kilińszczyzna. — Pogrzeb studenta Słońskiego.__
Wobec pomnika Mickiewicza. — Demonstracye przed konsu­latami: pruskim w Warszawie i rosyjskim Ve Lwowie. __
Siedlce i Biała. — Zmiana poglądów SND na znaczenie de-monatracyj.
Liga Narodowa i Stronnictwo naród.- demokratyczne....... 95
Liga Narodowa jest spadkobiercy nią władzy państwowej kró-
łów i sejmów polskich, oraz rządu narodowego 1863 r. — Liga Polska od r. 1886 do 1894. — Dążenie do odzyskania niepodle-glości, jako cel główny. — Działalność Ligi: skarb narodowy, organizowanie młodzieży, uświadamianie ludu, «budzenie du-cha«. — Aresztowania przywódców Ligi w r, 1894. — Zamknię­cie Głosu i przeniesienie się jego redaktorów do Galicyi, gdzie powstaje Przegląd Wszechpolski. —- Liga Narodowa. — Walka jej z «ugodą». — Stronnictwo narodowo-demokratyczne. — Okres jawności, zainaugurowany odezwa z r. 1899. — Liga Narodowa uważa się za jedyną przedstawicielkę narodu i poczuwa sie do kierowania jego polityką - Ewolucya od Ligi Polskiej do Ligi Narodowej - Ujawnienie się LN w ośwetleniu organów SND - Żandarmi rosyjscy wiedzieli o istnieniu Ligi wcześniej, niż społeczeństwo polskie.

Organizacya zagraniczna..................... 105
Atmosfera polityczna wśród wychodztwa - Powstanie Związku wychodztwa polskiego w Paryżu. - Związek wyraża jednomyślność swą ze SND. - Działalnośc na rzecz skarbu narodowego. -
Skarb narodowy......................... 113
Geneza, przeznaczenie i zasoby. — Skarb wypłaca fundusz dy­spozycyjny Lidze Narodowej. — Sceptyczne zapatrywanie na skarb narodowy w obozie wszechpolskim. — W Ameryce za­patrują się na skarb narodowy inaczej: uważają go za «kasę wojującej Polski, natomiast kraj nie uznaje jego wartości. — Skargi na powolny wzrost funduszów. — Jakie mogą być tego przyczyny?— Czy nieświadomość ogółu? Czy brak zaufania? — Ani" jedno ani drugie. — Społeczeństwo widzi przed sobą, inne drogi.
Propaganda zapomocą prasy.................. 118
Liczebność organów wszechpolskich. — Główne pisma i ich specyalne zadania. —Prasa wszechpolska w Galicyi, w Poznań­skiem i na emigracyi. SND usiłuje stworzyć w Galicyi co­dzienny organ polityczny. — Nieudana próba z Wiekiem XX. Opanowanie Słowa Polskiego. — Główny organ narodowo-de-mokratyczny i jego poczytność.
Represye rządu....................... 124
Sprawa puławska. — Sprawa oświaty ludowej w r. 1898.. — Dalsze aresztowania za oświatę ludową. — Aresztowania w Wil­nie. — Uwięzienie Wojnara. — Kary, ponoszone przez wło­ścian za rozszerzanie Polaka. — Inne aresztowania.
Zygmunt Miłkowski, jako przedstawiciel Ligi Narodowej.........127 Rola Miłkowskiego w r. 1863 i stanowisko jego na emigracyi. Pół wieku zdała od kraju. — Pierwszy występ pod flagą wszechpolska w r. 1887. — Trzy myśli polityczne. — Marze­nie o Skarbie narodowym w XXIII stuleciu i o nowym Baj-ronie. — Jak długo będzie trwała niewola Polski — wedle przedstawiciela Ligi narodowej może 2000 lat. — Wyprawa do Ameryki po złote runo. -Mowa Miłkowskiego do artyle-rzystów polskich w Perth Amboy. - Wynik wyprawy nie odpowiedział nadziejom. - Wilhelm II postanawia zneutrali-
zować wpływ Milkowskiego w Stanach Zjednoczonych. Plan wskrzeszenia Polski przez wyczerpanie morza Bałtyckiego. — Dlaczego Z. Milkowski upatrzony został na przedstawiciela Ligi?
Jak przyjęła opinia publiczna wystąpienia Ligi Polskiej i Ligi Na­rodowej? ................... 139
Prasa polska wszystkich trzech dzielnic o manifestacyi 3 maja 1891 r. — Jednomyślne potępienie .żałoby narodowej. — Ode­zwa komitetu obywatelskiego we Lwowie. — Jak przyjęto manifest Ligi Narodowej 1893 r.? — .Stary i rutynowany spi­skowiec o Lidze Narodowej. — O działaniu SND wogóle. — Zdanie .rzeczoznawców, z obozu PPS o wartości praktycznego działania narodowej demokracyi. — Przegląd Wszechpolski. — Działalność naród, deniok. w Galicyi w oświetleniu socyalistycz-nem. — Z jakich żywiołów składa się SND? — Wynurzenia byłego członka Ligi Narodowej. — Ludowcy galicyjscy o na­rodowych demokratach.

CZĘŚĆ CZWARTA.
Fontazye rewolucyjne.
Reminiscencye......................... 151
Krytyka powstań ze stanowiska rewolucyjnego. — Ruchy zbrojne od Konfederacyi Barskiej do roku 1863. — Powstanie stycz-niowe. — Branka w dzisiejszem oświetleniu. — Bezsilność Rządu Narodowego wobec skrajnych żywiołów ruchu. — Szansę pow­stania: krótkie łudzenie się nadzieją pomocy zagranicznej; brak pieniędzy, broni, amunicyi, oficerów, planu. — Jacy ludzie za­dekretowali powstanie? — Zmistyfikowanie opinii publicznej rzekomą potęgą Rządu Narodowego. — Skutki powstań.
Nowe majaczenia «powstańcze>.................. 164
Stara historya się powtarza. — Uzasadnienie nowych dążeń rewolucyjnych. — Broszura Skrzyckiego i artykuł G. Topora. — Nowe powstanie w Polsce jest niemożliwe, a więc... przygoto­wujmy się do powstania! — Polak zapowiada ' nową walkę zbrojną w wieku bieżącym. — Dwie mowy o konieczności pow­stania: Zygmunta Miłkowskiego i Karola Lewakowskiego. — Przegląd Wszechpolski wzywa do tworzenia organizacyi wojsko­wej, jako najważniejszego zadania blizkiej przyszłości. — Pro­jekt legionów polskich na usługach Anglii. — Echa wśród ludu. — Polska etnograficzna, czy historyczna? — Rachuby dyplomatyczne stronnictwa wszechpolskiego: przymierze z An­glią. — Rekapitalacya.
Oddziaływanie na lud..................... 180
Tradycye Głosu. — Społeczne stanowisko SND. — Program działania wśród ludu. — Teorya bezinteresowności chłopa pol­skiego. — Narzędzia działania: stowarzyszenia oświaty ludowej, Polak. — Rozmiary propagandy i wyniki jej w świetle prasy narodowo-demokratycznej. — Charakterystyka oświaty, sze­rzonej przez Polaka. — Zapowiedz całego szeregu powstań w wieku XX. — Polak ofiarowuje ludowi kierownictwo całym narodem. — Propaganda szowinizmu. — Polska dzisiejsza jest uosobieniem siły, Rosya uosobieniem słabości. — .Najwyższy trybunał ludu polskiego na szpaltach Polaka. — Próbka doj­rzałości konspiratorskiej chłopa polskiego. — Przegląd Wszech-
polski zapewnia, że ruchawka wśród ludu byłaby już dziś mo­żliwa.

CZĘŚĆ PIĄTA. Stosunek do państw podziałowych.
Na arenie galicyjskiej...................... 197
SND występuje na widownię w Galicyi. — Dawno poglądy na stosunek do Austryi: łagodność jest równie niebezpieczna jak ueisk. — Zmiana tego zapatrywania. — Laboratoryum przed -państwowe. — Galicya nie będzie odebrana na rzecz przyszłej Polski, lecz wykupiona. — Młodzież domaga się ogłoszenia programu na Galicyę. — SND ma program, ale nie może g-o zdradzić. —Asekuracya wobec młodzieży. — Objawy nowego kursu. — Wobec namiestnika Galicyi. — Występ posła Głą-bińskiego w austryackiej radzie państwa w barwach narodowó-demokratycznych. — Przedstawiciel SND oskarża naród rusiń-ski o dążenie do niepodległości. — Demokracya wszechpolska w obronie rządu austryackiego i dynastyi. — Słowo polskie po­piera budżet wojenny Austryi. — Stosunek do innych stron­nictw w Galicyi: do demokracyi, do ludowców, do socyali-stów. — Kokietowanie stańczyków. — Próba przymierza kon-serwatywno-wszechpolskiego.
Stosunek do Prus i Rosyi.................... 215
Wobec Prus demokracya wszechpolska nie stoi na stanowisku antypaństwowem. — Dlaczego ? — W zaborze pruskim jest le­piej, niż się powszechnie przypuszcza. — Prąd antyniemiecki u nas jest sztucznym wytworem. — Jednostronność zapatry­wania się na stosunki poznańskie pod kątem ucisku. — Pod rządem pruskim nie należy więc dążyć do zmiany stosunku prawno-państwowego. — Przegląd Wszechpolski obala fałsz, ja­koby nam już nic zaszkodzić nie mogło; należy się liczyć z możliwością nowych środków represyjnych. — W stosunku do Rosyi objawy trzeźwości wszechpolskiej nie mają wcale za­stosowania. — Skąd to pochodzi ? — Jakie mogą być uczu­ciowe i rozumowe pobudki? — Co mówią wspomnienia histo­ryczne? — Gdzie ucisk okazał się dla nas szkodliwszy ? — Jakie są widoki na przyszłość w Prasach, a jakie w Rosyi? — Porównanie, nawet w świetle opinii wszechpolskiej, wypada na niekorzyść Prus. — Dlaczegóż polityka wszechpolska nie wy­ciąga z tego właściwych konsekwencyj ? — W Poznańskiem wszelka konspiracya jest niemożliwą, w Królestwie można kon-spirować. — Cnota z konieczności.


CZĘŚĆ SZÓSTA. Autódenuncyacye. Autodenuncyacye ................... 231
Jawność konspiracyi. — SND ułatwia rządom rozbiorowym przeciwdziałanie jego planom. — Szczegóły, tyczące się rządu narodowego, w pismach wszechpolskich. — Przyczyny uja­wnienia się: mistyfikowanie społeczeństwa. — Autodenuncya-cye: o działalności wśród ludu, o Skarbie narodowym, o wpły­wie na młodzież, o zjazdach tajnych. — Zdradzanie własnych planów. — Denuncyowanie społeczeństwa: sprawa Towarzy-
stwa Dobroczynności; rzucania podejrzeń na kluby i stowarzyszenia sportowe w Królestwie, jako na siedliska agitacyi politycznej; zwracanie uwagi na ludzi i pisma; przedstawianie objawów religijności, jako ruchu politycznego - Denuncyowanie innych stronnictw; socyalistów i umiarkowanych. -Prowokacye.


CZĘŚĆ SIÓDMA. Ideały, siły i środki.
Filozofia polityczna stronnictwa wszechpolskiego......... 263
Racyonalizm historyczny Wszechpnlaków. — Polska była ana­chronizmem, jako państwo, i musiała upaść. — Konieczność przekształcenia patryotyzmu. — .Strzępy» mesyaniczne. — Po­lak nowożytny i jego cechy. — Broszura p. Balickiego o etyce egoizmu narodowego. — Apologia zaborczości i wynaradawia­nia. — Etyka egoizmu w prasie wszechpolskiej. — W walce na­rodów niema prawa ani bezpraw ia. — Pierwowzorem polskiego typu narodowego jest pruski junkier. — Ideał Polski, opartej na bagnetach i narzucającej pęta innym ludom. — Teorya wzajemnej eksterminacyi. — Filozofia wszechpolska zdejmuje odpowiedzialność z naszych wrogów. — Czy my możemy «eks-terminować i jak? — Niebezpieczeństwo wzmożenia się uci­sku. Stan posiadania jako świętość ujarzmionego narodu.
Wobec innych narodowości i wyznań .............. 281
Rząd a społeczeństwo, to jedno. — Szowinistyczny stosunek Wszechpolaków do innych społeczeństw. — Rosyanie. — Stosu­nek do Żydów. — Żyd, zdaniem pism wszechpolskich, musi nienawidzić Polaków i w polityce, naszej zawsze będzie prze-ciwnarodowym czynnikiem. — Rusinów traktować należy jako obcoplemienny żywioł wewnętrzny. — Śmiesznem byłoby uwzględniać rozwój ruchu rusińskiego. — Gimnazya rusińskie są niepotrzebnym zbytkiem. — Kolonizowanie Wschodniej Ga-licyi. — Litwini.
Stosunek do różnych grup społecznych ...........- . 292
Sąd demokracyi wszechpolskiej o różnych warstwach narodu. — Szlachta polska przekłada własny zysk nad pożytek ojczyzny i gotowa sprzymierzyć się z wrogami przeciw ludowi! — Mie­szczaństwo jest politycznie «głupie», nie myśli i nie czuje naro­dowo. — Rzemieślnicy są obałamuceni. — Tylko chłop polski jest wzorem cnót obywatelskich, dojrzał politycznie i dorósł do kierowania polityką całego narodu. — Od ludu dopiero na­uczą się wszystkie inne" warstwy patryotyzmu. — Stosunek SND do młodzieży. — Powodzenia i niepowodzenia.
Metody walki politycznej i publicystycznej............ 298
Jakim bogom służyli przywódcy wszechpolscy dawniej? — Ich «ugodowe» wspomnienia. — Przy warsztacie socyalistyczriym.— O co się poróżnili? — Walka z wczorajszymi sprzymierzeń­cami. — Walka z umiarkowaniem. — Atak na uroczystość Puszkinowska. — «Szubrawcy> na uniwersytecie lwowskim. —
Kampania przeciwko redaktorowi Kraju. — O teatr ludowy. — Gawalewicz. — Napaść na Prusa. — Orzeszkowa. — Wawel-berg. — Zasady publicystycznej taktyki wszechpolskiej.
Różniczkowania..................,..... 309
Nowi ludzie w prasie wszechpolskiej. — Ich poglądy na emi-
gracyę polską, na powstanie 1863 r. i na reformy Wielopol-skiego. — Przegląd Wszechpolski prostuje sądy swoich współpra­cowników. — Czy możliwe jest zreformowanie stronnictwa narodowo-demokratycznego ? — Wyciskanie pieczęci rewolucyj­nej na działaniach legalnych. — Organizacye tajne, rywalizujące z Ligą Narodową. — Nasi terroryści, kształcący się na bro­szurze pułkownika Miłkowskiego — Robota Ligi jest za po­wolna! — Możliwe następstwa.

CZĘSC ÓSMA. Fakty i wnioski......................... 321
1. Wyniki i skutki, ideowa i praktyczna strona działalności wszechpolskiej. — II. Kilka słów przypomnienia o powstaniu i organizacyi Ligi Narodowej i Stronnictwa ND. — Dwa główne zadania: przygotowanie do «wojny» przez Uświadamianie i uruchomianie ludu i partyzanckie osłabianie wroga przez zmuszanie go do ustępstw. — III. Trzy iluzye: powstania lu­dowego, bezkarności konspiracyjnej, opanowania ruchu. — IV. Teorya «zmuszania do ustępstw, demonstrowana na przykła­dach. — Ich wartość. — Nie ulgi, ale tylko represye były skutkiem działalności ND. — V. Zmiany w polityce rządo­wej. — Ulgi po r. 1894. — Na czem polegały? — Pogorszenie i jego przyczyny. — VI. Ogólny bilans działalności wszech­polskiej. — Możliwość powstania. — Skutki rozpolitykowania i rozkołysania ludu. — Rzekome zasługi koło oświaty ludo­wej. — Straty moralne. — Rezultaty. — Dekadentyzm spiskowy i rewolucyjny. — Odpowiedzialność. — VII Niebezpieczeństwo poza Narodową Demokracyą. — VIII. Zakończenie.





Słowa kluczowe: