|
Proza „wiejska", zwana również nurtem
ludowym, zaliczana jest do najciekawszych zjawisk, jakie
pojawiły się w literaturze rosyjskiej drugiej polowy XX wieku.
W latach 60. i 70. pisarzom „wiejskim" należącym do
oficjalnego obiegu udawało się zachować niezależność od
radzieckiej ideologii. Obrona tradycyjnych wartości ludowych,
humanizm ekologiczny oraz antyurbanizm, za którymi ukryte byty
nastroje antykomunistyczne, stanowiły filary ideowe ich
twórczości, dzięki czemu cieszyła się ona uznaniem również na
Zachodzie. Przemiany polityczno-społeczne w Związku Radzieckim
zapoczątkowane w 1985 roku stały się momentem zwrotnym w
działalności literackiej głównych reprezentantów nurtu.
Sprzeciw wobec demokratyzacji życia, otwarcie głoszone poglądy
imperialne i nacjonalistyczne, poparte ideologicznym
moralizatorstwem, miały decydujący wpływ na spadek
popularności prozaików „wiejskich" i stopniową marginalizację
całego kierunku. Twórczość Wasilija Biełowa, Władimira
Liczutina oraz Walentina Rasputina - trzech czołowych dzisiaj
przedstawicieli nurtu ludowego -doskonale egzemplifikuje
poszczególne etapy jego rozwoju zarówno w okresie świetności,
jak również w ostatnich latach. Podejmowana zatem w niniejszej
książce próba przeanalizowania pisarstwa wymienionych autorów,
z uwzględnieniem ich dokonań w ostatnich dwóch
dziesięcioleciach, traktowana może być jako podsumowanie
dziedzictwa całej prozy
„wiejskiej".
Aleksander Wawrzyńczak - doktor,
asystent w Instytucie Filologii Wschodnio-słowiańskiej
Uniwersytetu Jlagiellońskiego. Zajmuje się zagadnieniami z
zakresu historii literatury, politologu oraz medioznawstwa
odnoszącymi się do współczesnej Rosji. Publikuje m.in. w
„Slavia Orientalis", „Zeszytach Instytutu Studiów
Strategicznych" oraz w wydawanych cyklicznie zbiorach
referatów konferencyjnych Świat Słowian w języku i
kulturze.
Spis
treści
Wstęp
Rozdział
I: Rosyjska proza „wiejska" - wzlot i
upadek.
Kontekst
historycznoliteracki i
polityczno-ideowy
1.
Historyczne, ideowe oraz literackie źródła i
inspiracje
2. Proza
„wiejska" i jej wybitni
przedstawiciele
3. Trzy
biografie
Rozdział
II: Na straży tradycji
1. Idea
narodu i państwa w kulturze
rosyjskiej
2.
Rodzina i „mała ojczyzna"
3.
Religia i związek z naturą
4.
Kultura wsi i cywilizacja miasta
Rozdział
III: Naród i państwo-trudne lekcje
historii
1.
Tematyka historyczna w prozie
„wiejskiej"
2.
Kolektywizacja - tragedia wsi
rosyjskiej
3. Wojna
1[zasłonięte]941-19 - Ojczyzna-matka i
Państwo-macocha
4. W
poszukiwaniu praprzyczyn duchowego kryzysu narodu -proza
historyczna Władimira Liczutina
Rozdział
IV: W pułapce mitów i nostalgii. Twórczość prozaików
„wiejskich" po 1985 roku
1. Od
komunizmu do „ludobójczej
demokracji"
2. Czas
przemian, czas rozterek
3. Na
zgliszczach imperium
4. Jak
uratować (zbawić) Rosję
Zakończenie
Resume
Bibliografia
Indeks
nazwisk | 
