Rok 1989 niósł nadzieję na szybką modernizację i masowy udział Polaków w budowie solidarnego
społeczeństwa. Jego obietnice szybko jednak okazały się iluzją. Jacek Kuroń, choą należał do założycieli III
Rzeczpospolitej, jako jeden z nielicznych byłych dysydentów dostrzegł, jak wielkie są skutki uboczne
transformacji. Dojrzał ludzi, których uznano za jej ?niezbędny koszt?.
To rozczarowanie zachodzącymi w Polsce przemianami ? rosnącym rozwarstwieniem i wykluczeniem, biedą
i brakiem perspektyw dla całych grup społecznych ? stało się dla niego impulsem do poszukiwania nowych
rozwiązań. Alterglobalizm, rewolucja edukacyjna, odnowa związków zawodowych idee ogólne i konkretne
postulaty: Jacek Kuroń nie pozwala nam wierzyć, że żyjemy w najlepszym z możliwych światów.
Możliwe są dwa scenariusze. Pierwszy to ruch w górę: maleje strefa beznadziei, powiększają się grupy
?pośrednie? i rozszerza krąg ludzi sukcesu, szybko przybywa zwłaszcza tych, którzy wierzą, że sukces jest
możliwy. Najważniejsze jest pojawienie się tej tendencji w świadomości społecznej. To scenariusz
optymistyczny. Scenariusz pesymistyczny polega na tym, że nawet jeśli nie zmniejsza się sfera nędzy,
beznadziei i krąg ludzi sukcesu się zwiększa, to te dwie grupy zamykają się, a w grupach pośrednich
strach przed degradacją społeczną dominuje nad nadzieją na sukces. Z moich obserwacji wynika, że
obecnie zmierzamy raczej w stronę drugiego scenariusza.
Jacek Kuroń, Czy istnieją w Polsce dwa społeczeństwa?