Pragniemy przedstawić reprint książki Izabeli Czartoryskiej – Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów. Impulsem do jej napisania był powrót Czartoryskich do ich dworu w Puławach. Po upadku powstania kościuszkowskiego ta wspaniała rezydencja została doszczętnie splądrowana, ograbiona, a to, czego ukraść się nie dało – zostało zniszczone. Była to kara za poparcie udzielone powstańcom. Czartoryscy schronili się w Wiedniu, po czym, uzyskawszy wstawiennictwo u Katarzyny II, odzyskali majątek. Smutny był powrót do zrujnowanego dworu w Puławach. Tym niemniej Izabela ze zdwojoną determinacją zabrała się za odbudowę domu oraz zdewastowanego parku. Został on urządzony zgodnie z ówcześnie panująca modą. Francuski ogród zastąpił ogród angielski – zaciszne zakątki, ruiny, groty. Owocem doświadczeń na tym polu są właśnie Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów, których reprint tu prezentujemy. W tej książce Czartoryska zebrała wszystkie swoje przemyślenia i plany, rady na temat zakładania ogrodów, zadając tym samym kłam powszechnemu sądowi na temat ogrodu angielskiego, jakoby była to radosna twórczość samej natury, nietkniętej ręką człowieka. Każdy rosnący niby przypadkiem krzak, każda ruina, pospolita wierzba płacząca ma swoje ściśle określone miejsce. Polecamy gorąco tę niezwykłą książkę, jako kompendium wiedzy na temat ówczesnej sztuki ogrodniczej.