MINIATURKA HISTORYCZNA OZDOBNA KATANA ZE STALI TOLEDAŃSKIEJ - GUSTOWNY I PRAKTYCZNY NOŻYK DO LISTÓW

WYOBRAŹ SOBIE JAK TA PIĘKNA REPLIKA UDEKORUJE TWOJE WNĘTRZE.

WYOBRAŹ SOBIE PEŁNE PODZIWU I ZAZDROŚCI MINY TWOICH ZNAJOMYCH.

WYOBRAŹ SOBIE JAKĄ RADOŚĆ MOŻESZ SPRAWIĆ TAKIM PREZENTEM OBDAROWANEJ OSOBIE.

(13)

Prezentowany model jest wierną repliką bazującą na wzorach historycznych. Replika nie jest naostrzona ani przystosowany do ostrzenia. Ostrze wykonane jest ze stali toledańskiej.

Cena nie zawiera skrzyneczki. Skrzynki dostępne na innych naszych aukcjach.

Producent: HISZPAŃSKI ZAKŁAD PŁATNERSKI



Materiał:

wysokowęglowa stal toledańska

DŁUGOŚĆ: 24-26CM

WAGA: 0,2 kg


PONIŻEJ KILKA INTERESUJĄCYCH FAKTÓW HISTORYCZNYCH:


"Katana (jap. 刀, Katana?) – tradycyjny japoński (pochodzący z Korei) miecz o długości　głowni powyżej 60 cm, jednosiecznej, o kształcie lekko wygiętym do góry i zaokrąglonym lub ściętym sztychu. Jelec (jap. 鍔 lub 鐔, tsuba?) tej broni ma kształt bogato zdobionej tarczki (gardy). Rękojeść (jap. 柄, tsuka?) wykonana jest z wydrążonego drewna lub miedzi, z oplotem jedwabnym i elementami dekoracyjnymi.



Historia
Pierwsze miecze tego typu pojawiają się pod nazwą Kara-tachi już około 646 r. n.e. jako wersje rozwojowe importowanych chińskich mieczy ze stali. Zbliżone były kształtem, lecz nie posiadały jeszcze charakterystycznego zdobnictwa i jelca tarczkowego. Dopiero w okresie Muromachi (1[zasłonięte]392-15) pojawia się miecz podobny do tradycyjnego katana, zwany uchigatana (w wolnym tłumaczeniu "miecz uderzeniowy"). Pod koniec tego okresu staje się on ulubioną bronią bojową samurajów. Istnieje jeszcze wiele innych wersji mieczy z tego okresu, ale różnice pomiędzy nimi są zazwyczaj kosmetyczne.

W okresie Edo (1[zasłonięte]603-18) następuje usystematyzowanie produkcji mieczy. Powstaje szereg praw regulujących sposoby noszenia i używania broni. Powstaje określenie daishō. Wyodrębniają się rodziny płatnerskie specjalizujące się w produkcji katana. To właśnie w tym okresie powstaje większość tradycyjnych nazw.

Różnice między mieczami tachi a katana wynikają przede wszystkim ze sposobu noszenia broni – tachi noszony był na dwóch rapciach ashi ostrą stroną głowni ku dołowi i używany w przypadku stosowania zbroi. Katana – noszona przy normalnym ubraniu, a zatem bez rapci, przetknięta przez pas (kakuobi) ostrą stroną głowni ku górze. Sposób noszenia wpłynął nie tylko na strój (koshirae) a w szczególności na pochwę saya, która w przypadku tachi miała specjalne dodatkowe pierścienie ale także na samo ostrze, które przy tachi było zwykle bardziej wygięte.

W pochwie mieczy mniej zamożni posiadali schowki na dodatkowe akcesoria: kozuka, kodachi, kogai, waribashi i umabari. Bardziej zamożni, mogący sobie pozwolić na krótszy miecz wakizashi lub sztylet tanto, akcesoria te przechowywali przy nich. Krótszy miecz lub sztylet można było nosić zawsze ze sobą, a dłuższy zostawiało się w specjalnym miejscu przed wejściem do wnętrza domostwa.

Edykt Haitō-rei z 1876 zabronił posiadania broni wszystkim Japończykom, z wyjątkiem wojska i policji. Umiejętności władania tą bronią zanikały i przekształciły się w szermierkę sportową (kendō) oraz w szermierkę medytacyjną (iaido). Do 1933 nie wytworzono żadnego tradycyjnego miecza katana. Miecze guntō, używane przez wielu japońskich oficerów w czasie II wojny światowej były stylizowane właśnie na katana okresu Edo.

Przed II wojną światową wznowiono naukę szermierki bojowej w Akademii Wojskowej Toyama Ryu. Z niej to powstał nurt obecnie stosowanej szermierki bojowej (battodō) a z powiązania z iaijutsu powstało iaidō.

Dzisiaj miecze japońskie dzieli się na stare – historyczne – kolekcjonerskie, na tworzone obecnie w Japonii zwane nihontō oraz na tworzone z zachowaniem wszelkich restrykcji technologicznych poza granicą Japonii. Prócz tego oferuje się wiele replik i podróbek ze stali nierdzewnej oraz miecze wytwarzane innymi (bardziej zaawansowanymi) technologiami, które choć podobnie wyglądają nie są zaliczane do mieczy japońskich. Wytwarzanie nowych mieczy w Japonii jest obwarowane narzuconym przez rząd limitem rocznym.

W Japonii obowiązuje również nakaz niszczenia mieczy guntō, jako że ich produkcja miała charakter masowy, fabryczny, i nie spełniała standardów jakości przyjętych dla broni kutej ręcznie. Poza Japonią mieczy guntō jest jednak bardzo wiele, zwłaszcza w USA, przywiezionych po II wojnie światowej przez amerykańskich żołnierzy.

Proces wytwarzania


Ostrze miecza wytwarzane było przez płatnerza (kaji) w ciągu wielu godzin, dni, a nawet miesięcy w skomplikowanym procesie, którego szczegółów mistrzowie płatnerscy okresu Edo strzegli jak oka w głowie.

Do wykonania katan najwyższego gatunku do tej pory używa się unikatowej stali. Produkuje się ją 2-3 razy w roku z żelaza wypłukiwanego w postaci czarnego "piasku" pochodzącego z górskich strumieni. Proces ten wykorzystywany jest w tworzeniu mieczy tylko w Japonii. Polega on na wytapianiu żelaza (przez trzy doby, w specjalnym piecu) z węglem drzewnym co nadaje stali specyficznych właściwości. Część stali- kruchej i twardej używa się na ostrza, część twardej lecz wytrzymałej na warstwę pod ostrzem, część- plastycznej na rdzeń. Te trzy rodzaje stali wybierane są metodą porównawczą przez płatnerza z kęsów powstających podczas danego wytopu.

W najprostszym wypadku ze zwykłej gąski stali formowano długi pręt, który następnie przecinano, nakładano na siebie dwie połówki i sklepywano na powrót w pręt. Był on następnie wielokrotnie podgrzewany w palenisku lub piecu solnym a potem umieszczany w olejach o recepturze będącej tajemnicą kowala i stopniowo schładzany. Taki wielokrotny proces przecinania i sklepywania powodował, że ostrze miało konstrukcję laminatu (wielu warstw) stalowego co przyczyniało się do zwiększenia wytrzymałości bez utraty elastyczności.

Charakterystyczny wygięty kształt ostrza spowodowany jest obróbką temperaturową w ostatniej fazie formowania głowni. Polega ona na zmianie czasu studzenia krawędzi ostrza (yakiba) w stosunku do reszty (ji-hada), przez co uzyskuje się różne twardości, odpowiednio około 60 HRC i 40 HRC. Zmiana temperatury uzyskiwana jest przez pokrycie krawędzi tnącej ostrza wodnym roztworem gliny. Powstałe w tym procesie na płaszczyźnie klingi zafalowania (odbicie zasięgu gliny) nazwane zostały "podpisem miecza".

Teraz surową klingę przejmował szlifierz (togishi) który ręcznie za pomocą zestawu kamieni wodnych modelował, ostrzył i w końcu polerował powierzchnię. W nowoczesnym lustrzanym stylu polerowania stosuje się jeszcze igły stalowe.

Ukończoną głownię umieszczano w tymczasowej rękojeści i wykonywano próbę cięcia. Wynik, wraz z potwierdzeniem miejscowego shoguna zapisywano na cienkiej kartce papieru ryżowego i umieszczano w rękojeści docelowej (tsuki). Jelec tarczowy (tsuba) był wytwarzany przez odrębnych rzemieślników i można go było wymieniać.

Ponieważ za właściwy miecz – duszę samuraja – uważano tylko klingę, mogła ona posiadać różne stroje (koshirae): domowy, podróżny, ceremonialny – zawsze składające się z pasujących stylem rękojeści, jelca, i pochwy (saya). Bardzo często stosowano też specjalny strój do przechowywania zwany shirasaya wykonywany z czystego drewna bez żadnych elementów ozdobnych lub z innego materiału.

Rękojeść użytkową wytwarzano z różnych rodzajów drewna. Dwa wyżłobione elementy boczne były owijane na mokro skórą (same) najczęściej z rekina, płaszczki lub raji. Po wyschnięciu taka konstrukcja stawała się nie do przełamania. Od strony wystającego ostrza zakładano metalowy lub rogowy pierścień wzmacniający (fuchi) z drugiej strony zakańczano takim samym kapturkiem (kashira). Powierzchnię pomiędzy pierścieniem a kapturkiem najczęściej pokrywano oplotami materiałowymi z bawełny lub jedwabiu (ito). Pod oplot wkładano zwykle dwa menuki, ozdoby które mogły albo zasłaniać otwory kołków mocujących klingę (mekugi) albo przez podniesienie oplotu wypełniać wnętrze trzymającej rękojeść dłoni. Miecz umieszczany był w drewnianej pochwie (saya) lakierowanej lub rzadziej oblekanej skórą"1.

"Samuraj (jap. 侍, samurai?, - rzeczownik od archaicznego czasownika samurau, znaczącego służyć panu), to pierwotnie świta służąca najwyższym dostojnikom japońskim, także gwardia cesarska. Z czasem termin rozszerzono do znaczenia 'wojownik'. Od czasów hegemonii Toyotomiego status dziedziczny - według ówczesnego prawa istniał ścisły podział na cztery klasy społeczne: wojowników, chłopów, rzemieślników i kupców. Symbolem pozycji samurajów były dwa miecze (miecz długi katana i miecz krótki wakizashi, razem stanowiące komplet, zwany daishō) - ich noszenie było prawem i obowiązkiem japońskich wojowników. Daishō nie były tylko bronią. Mówiono o nich, że stanowią duszę samuraja, toteż samuraje byli silnie związani ze swoimi mieczami i otaczali je głęboką czcią.


Historia
Okres rodu
Samuraje jako grupa społeczna pojawili się na przełomie VII i VIII wieku n.e. Przyczyn genezy można się dopatrywać w zmianach w systemie politycznym ówczesnej Japonii. Od czasu powstania w 702 roku kodeksu uznającego władzę cesarza nad krajem i oddającego mu ziemie (należące wówczas do poszczególnych rodów) pod władanie rozpoczął się okres tworzenia struktur feudalnych o nazwie shōen, zarządzanych przez gubernatorów. Z czasem władza cesarska przestała mieć na nie jakikolwiek wpływ. Wtedy też zaczęły powstawać oddziały zbrojne podporządkowane właścicielom, mające w razie potrzeby służyć obronie majątków.

Okres rodów Minamoto i Taira
Od XII wieku, kiedy w ówczesnej stolicy Japonii, Kioto, rozpoczął się okres niepokojów, ściągnięto tam do ich stłumienia samurajów. Wtedy też dwa potężne rody Minamoto (faworyzowane przez ród Fujiwara) i Taira (których wspierał ród cesarski) rozpoczęły między sobą walkę. Po długich i krwawych wojnach, zakończonych zwycięstwem rodu Minamoto w bitwie morskiej w Zatoce Dannoura (dzisiejsza Cieśnina Shimonoseki) władza cesarska straciła znaczenie.

Okres rodu Minamoto
W 1192 roku cesarz przyznał Minamoto Yoritomo tytuł seii taishoguna – od tej daty, aż do roku 1868 realną władzę w Japonii sprawował szogunat. Samuraje zaczęli nabierać coraz większego znaczenia, w okresie tym byli to przede wszystkim wojownicy służący u boku cesarza i najwyższych dostojników.

Okres Kamakura
Od XII do XIV wieku samurajem zaczyna określać się każdego wojownika wysokiej rangi walczącego konno.

Okres Edo
W okresie od XVII do XIX wieku samurajem określany jest także wasal szoguna lub feudalny władca daimyō. Pod koniec tego okresu wielu zubożałych panów feudalnych zmuszonych było zwalniać wojowników ze służby – stawali się oni wtedy rōninami. Szacuje się, że u kresu epoki Edo, kiedy Japonia liczyła 27 milionów mieszkańców, było ich około 400 tysięcy.
Przewrót samurajów w 1868 roku
W 1868 (początek epoki Meiji) roku młodzi samuraje obalili szogunat, zlikwidowali struktury feudalne, rozpoczęli wprowadzanie reform i tworzenie nowoczesnego państwa. Niedługo później zakazano samurajom publicznego noszenia mieczy i de facto zlikwidowano ich jako grupę społeczną. Przywrócono władzę cesarza i utworzono nową armię najemną, która krwawo i skutecznie tłumiła wszelkie bunty dawnych samurajów.

Ostatni samuraj?
Mimo zlikwidowania warstwy samurajów ich etos pozostał żywy w świadomości społecznej, a ludzie wykształceni, bądź pełniący ważne funkcje w państwie stosowali się do zasad bushidō. Do 1945 roku kadra oficerska kultywowała reguły drogi wojownika, a samurajskie miecze stanowiły obowiązkowy element wyposażenia mundurów galowych. Za ostatniego samuraja uważa się pisarza Mishimę Yukio, daleko spokrewnionego z rodem Tokugawa.

Szkoły walki
Istniało bardzo wiele szkół walki. Wprawny samuraj potrafił zabić przeciwnika już za pierwszym ciosem, ponoć nawet jednym cięciem przeciąć go na pół, wzdłuż od czubka głowy. Owe śmiercionośne umiejętności wynikały ze sposobu walki, który polegał przede wszystkim na rozpoznaniu szkoły w jakiej kształcił się oponent, a co za tym idzie używanej przezeń techniki, dzięki czemu samuraj mógł błyskawicznie zastosować opracowaną metodę kontrataku. Ze względu na charakter tej walki, nastawionej na zadanie śmierci niemal jednym ruchem miecza, bywało, że kończyła się ona zgonem dla obu stron.

Samuraj kształcony był nie tylko w posługiwaniu się mieczem, ale także łukiem, jak również calą gamą innej broni jak np. włócznia zwana Yari, broń drzewcowa o nazwie Naginata czy wachlarz bojowy Tessen. Technika walki łukiem zwana Kyuujutsu była wysoce duchową techniką, nierzadko używaną do medytacji.

Wygląd

Grupa samurajów (XIX wiek)
Charakterystyczna dla samurajów była ich fryzura – włosy upięte na czubku głowy i wygolone z przodu, nad czołem. Nosili także specjalny strój, spodnie hakama, których długość odpowiadała ich pozycji w hierarchii wojowników, kamizelki kamishimo, na których widniał kamon (herb klanu/rodziny) i wiele innych dodatków, które wspólnie tworzyły kimono samuraja.

Etos

Podstawowe prawa zawarte były w kanonie bushidō, wykładającym podstawowe zasady drogi wojownika. Istniały również inne dzieła opisujące zasady jakimi powinien się kierować samuraj. Były to między innymi utwory Go Rin No Sho (Księga pięciu kręgów) oraz Hagakure (Ukryte w listowiu).

Główną zasadą była wierność swemu panu i bezwzględne mu podporządkowanie – co dotyczyło zarówno wojownika, jak i jego rodziny. W walce samuraj nie mógł odczuwać lęku przed śmiercią (podobnie jak podczas popełniania seppuku), nie mógł kapitulować w walce, bowiem byłoby to rozwiązanie niehonorowe.

Samuraje stanowili również elitę kulturalną. Wiedza ich była wszechstronna i bardzo rozwinięta. Od dziecka kształceni byli w kierunku poznania bushidō, uczono ich między innymi czytania, pisania, sztuki kaligrafii, literatury, muzyki, retoryki, taktyki, prawa, medycyny i matematyki. Wykładano im także poezję japońską i chińską – między innymi dlatego, by samuraj przed popełnieniem rytualnego samobójstwa mógł napisać pożegnalny wiersz (haiku).

Rōnin
Po śmierci swego pana samuraj stawał się rōninem i miał w obowiązku pomścić go, a później popełnić samobójstwo. Mógł się nim stać również w przypadku zwolnienia ze służby (spowodowanego na przykład zubożeniem pana), wtedy stawał się wolnym człowiekiem i mógł pracować jako najemnik. Samobójstwo samuraja nosiło nazwę seppuku, samuraj robił to, gdy poniósł porażkę.

Broń
Miecz
Miecz był najważniejszym elementem w kulturze samurajów, stanowił niejako duszę wojownika. Swój pierwszy miecz otrzymywali już pięcioletni chłopcy. W wieku 15 lat, gdy stawali się samurajami, otrzymywali miecze daitō i wakizashi

Związanych z nim było wiele, niekiedy bardzo złożonych rytuałów, począwszy już od procesu jego wykuwania. Płatnerz wykonujący swój fach musiał poddawać się uprzednio ceremonii oczyszczenia, zaś pomiędzy niektórymi momentami wykuwania przywdziewał odświętne szaty. Aby odpędzić złe moce kuźnię ozdabiały religijne motywy zaczerpnięte z religii shintō. Obrządek dotyczył nawet używanej przy hartowaniu miecza gliny, wody i ognia.

Zadaniem płatnerza było przede wszystkim wytworzenie głowni miecza o jak najtwardszym ostrzu (aby uniknąć wyszczerbienia), będącego jednocześnie możliwie najbardziej elastycznym (by miecz nie uległ pęknięciu). Było to bardzo trudne zadanie, osiągane przez wielokrotne przekuwanie żelaza, hartowanie metalu oraz inne techniki wypracowywane przez wieki i pilnie strzeżone przez mistrzów tego fachu. Niekiedy wytworzenie broni zajmowało rzemieślnikowi długie lata, czasem nawet większość życia.

Nie dziwi zatem jak cenione były pośród samurajów ich miecze. Był to największy skarb ich majątku, dziedziczony częstokroć przez całe pokolenia, otaczany czcią i kultem.

Jedna z zasad dotycząca miecza mówiła, że jeśli już zostanie on wyjęty z pochwy, musi być umoczony w ludzkiej krwi, dlatego też, jeśli broń zechciała obejrzeć osoba dostojna, której nie można było odmówić, samuraj przed schowaniem miecza dokonywał samookaleczenia.

Sztylet
Tanto był bronią, która zastępowała wakizashi w Daisho, jak ta broń służyła głownie do odprawienia rytuału seppuku.

Łuk
Rzadziej używany przez samurajów niż miecz miał jednak też duże znaczenie. Sztuka strzelania z łuku nazywa się kyuujutsu (jap. 弓術, kyuujutsu?). Zrobiony z drewna lub bambusa najdłuższy łuk nazywamo yumi. W okresie shinto organizowano Yabusame, ceremonie strzelania z łuku na koniu.

Kij
W feudalnej Japonii samuraje walczyli też bronią obuchową, nie tylko białą, np kijem Bō czy Jō.

Włócznia
W XV wieku popularna stała się broń drzewcowa Yari oraz Naginata częściej używana na polach bitew niż do obrony"2.

1-Katana [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia, 2009-10-4 17:51Z [dostęp: 2[zasłonięte]009-10 10:42Z]. Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katana&oldid=18[zasłonięte]802

2- Samuraj [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia, 2009-10-9 19:52Z [dostęp: 2[zasłonięte]009-10 09:19Z]. Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samuraj&oldid=18[zasłonięte]321