Jedyna od dziesiątków lat oryginalna, nowocześnie napisana monografia, analizująca pojęcie Absolutu w filozofii Mikołaja z Kuzy.
Autor odnajduje w pokładach myśli dzieła Mikołaja z Kuzy wątki, które zaliczane są dzisiaj do filozofii czasu, zwanej recentywizmem.
Główny nurt rozważań Autora zmierza w kierunku ujęcia teorii Absolutu Mikołaja z Kuzy. Z jednej strony Absolut Mikołaja z Kuzy
jawi się jako zwinięcie wszechświata (contractio), z drugiej - wszechświat jako rozwinięcie Absolutu (explicatio).
Ważnym wątkiem, który odnajduje autor w dziele Mikołaja z Kuzy, jest ukazanie głębokich nawiązań jego doktryny
do tez filozofii Plotyna. Praca zainteresuje filozofów i teologów.
SPIS TREŚCI :
Dlaczego zainteresowałem się Parmenidesem?
Dlaczego zainteresowałem się Zenonem z Elei?
Dlaczego zainteresowałem się Plotynem?
Dlaczego zainteresowałem się Spinozą?
Dlaczego zainteresowałem się Bergsonem?
Dlaczego zainteresowałem się filozofią Mikołaja z Kuzy?
Argument filozofii systemowej
Argument wspólnego z recentywizmem agnostycyzmu filozoficznego
Argument za faktem uprawiania teologii apofatycznej
Argument za nawiązaniem do neoplatonizrnu
Uwagi nad filozofowaniem Mikołaja z Kuzy
Część pierwsza
ZAGADNIENIE CIĄGŁOŚCI MYŚLI NAUKOWEJ W FILOZOFII MIKOŁAJA Z KUZY
I. O tym jak w porządku poznania całość wyprzedza część
II. Przerwanie ciągłości myśli naukowej w filozofii Mikołaja z Kuzy
III. Przechodzenie od nieciągłości myśli filozoficznej (nescio) do ciągłości myśli naukowej (scio)
IV. Przechodzenie od ciągłości myśli naukowej (scio) do nieciągłości myśli filozoficznej (nescio)
V. Intelekt jako zwieńczenie wszystkich władz poznawczych
VI. Pierwszy szkielet „oświeconej niewiedzy"
VII. Parontyzm aktu poznawczego jako adekwatność do zdarzenia danego wraz z momentem bytu
VIII. Wiedza (scio) jako ciągłość myśli naukowej
IX. Wiedza wiedzy (scio sciens) jako poznanie czystego zjawiska
X. Wiedza niewiedzy (scio nesciens) jako poznanie zdarzenia danego w zjawisku
XI. Niewiedza (nescio) i koncepcja nieskończoności aktualnej
XII. Wiedza (scio) jako nieskończoność potencjalna Bytu Aktualnego
XIII. Niewiedza (nescio) jako nieskończoność aktualna bytu potencjalnego
XIV. O Bogu nie sposób twierdzić czegokolwiek pozytywnego
XV. Niewiedza wiedzy (nescio sciens), czyli poznanie zjawiska danego w zdarzeniu.
XVI. Niewiedza niewiedzy (nescio nesciens) jako poznanie momentu recentywistycznego czystego zdarzenia
XVII. Mikołaja z Kuzy miłość do geometrii, czyli pole przedmiotowe wykreślone inaczej
XVIII. Postęp od niewiedzy do wiedzy (od nescio do scio)
XIX. Postęp od niewiedzy wiedzy do wiedzy wiedzy (od nescio sciens do scio sciens)
XX. Postęp od niewiedzy niewiedzy do wiedzy niewiedzy (od nescio nesciens do scio nesciens)
Część druga
O TEOLOGII NEGATYWNEJ MIKOŁAJA Z KUZY
I. O orzecznikach najbliższych Najwyższemu Imieniu
II. Największe jako Maksimum i Minimum (archeologia niewiedzy)
III. Absolut, czyli „śmierć autora"
IV. Byt i Jedno orzekają absolutnie wszystko
V. Logos - pierwsze zdwojenie jednej Boskiej Istoty
VI. Milczenie jako wyraz Absolutu i jako początek Logosu
VII Boska harmonia, wobec której przeciwieństwa tracą podstawę własnej opozycji
VIII. Opozycja wobec wszelkiej doświadczalnej pozytywności Bytu
Nic, które znika w Bycie jako Milczenie Bytu
Część trzecia
RECENTYWIZM KWANTOWY MIKOŁAJA Z KUZY
I. Zwinięcie i rozwinięcie jako kwant wzbudzenia „przed"i „po"
II O godzeniu w akcie stworzenia wieczności z czasowością, czyli: tyle immanencji, ile transcendencji
III. Kierunek, który przeczy ciągłości czasu
IV. Nagłość - jedność jednorazowa
V. O nieskończoności negatywno-aktualnej i nieskończoności prywatywnej
VI. Wszechświat jako suma wszystkich tworzących go rzeczy
VII. Nadmonada. czyli świat jako system
VIII. Mikołaja z Kuzy wizja totalności
IX. Bóg jako koło: Największe jest początkiem, środkiem i celem wszystkiego
X. Nowy aksjomat - nowe przeprzężenie transcendentalne
XI. Czym jest materia świata: troistość Bytu Absolutnego
XII. Zachowanie jedności i prostoty Najwyższej Formy
XIII. Jak światy równoległe wpisują się w naszą teraźniejszość?
XIV. Pozór - największe z możliwych przeciwieństw
Kosmos - słowo, które zyskuje ludzkie konotacje
Część czwarta
PLOTYN - MANUDUCTOR FILOZOFII MIKOŁAJA Z KUZY
1. Jak zbudować koncepcję Boga?
II. Czy można wykroczyć poza paradygmat Deus est omnia?
III. Rozumne oglądanie Jedna, w którym Natura stanowi zwinięcie wszystkiego
IV. Tak zwany silny argument za transcendencją Absolutu
V. Zasady rzeczy i wspomnienie czystej pamięci
VI. Myślenie-umysłowe skupienie się na Bycie
VII. Rozeznanie idei i poszczególnych rzeczy
VIII. Czym zajmuje się dialektyka?
IX. O ponadrozumowej intuicji Absolutu, dzięki której można mieć o Nim jakiekolwiek pojęcie
X. Rozum Boski i rozum ludzki
XI. Ekstaza jako wyjście duszy z siebie
XII. „Ogołocenie"i oświecenie przez rozum
XIII. Wszechświat jako ściągnięta zasada wszystkiego
XIV. Absolut — principium atque finis
XV. Wszechświat jest Bogiem i jednością
XVI. Bóg jest „zwinięciem"
XVII. Ku rewizji kategorii wielości
XVIII. Jak ustala się przyczyny rzeczy, które stają się i które są?
XIX. Niższe i wyższe stopnie istnienia
XX. Podsumowanie: wszechświat zwinięty i rozwinięty