MIESZANKA STRĄCZKOWA

PELUSZKA

WYKA

ŁUBIN

ŻYTO

GORCZYCA

FACELIA

BOBIK

RZEPAK

Nawóz zielony to najlepszy sposób zasilenia gleby i jej ochrony. Szczególnie polecany jest na ziemiach, które wymagają regeneracji, to znaczy zbitych lub dawno nieuprawianych. Działanie nawozów ma dobroczynne działanie na gleby piaszczyste i jałowe, szybko tracące wodę.

Rośliny na nawozy zielone służą podłożu na różne sposoby. Możemy je wysiać jako plon główny, śródplon (czyli wysianie między rzędami uprawy głównej), międzyplon lub poplon. W zależności od efektu jaki mają wywrzeć na glebę zielone rośliny:

- chronią ziemię przed wysuszeniem jak i przed obfitymi opadami, w ten sposób sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów i hamują wzrost chwastów

- wzbogacają glebę w związki azotu (głównie jeśli siejemy rośliny motylkowe)

- przekopane później biorą udział w tworzeniu próchnicy, dzięki czemu zwiększają ilość składników mineralnych i zdolność gleby do gromadzenia wody

- dzięki rozbudowanemu i głęboko sięgającemu systemowi korzeniowemu przyczyniają się do spulchnienia gleby i do wydobycia składników mineralnych z głębokich warstw, do których nie mają dostępu rośliny o płytkim systemie korzeniowym

- chronią ziemię przed wypłukiwaniem składników odżywczych, które są wiązane przez rosnącą masę roślinną

- poprawiają aktywność biologiczną i w ten sposób wpływają na strukturę gruzełkowatą gleby

- wpływają na poprawienie struktury gleby i zmniejszenie jej zasolenia spowodowane stosowaniem nawozów sztucznych

Nawozy zielone nie zaspokajają w pełni potrzeb pokarmowych roślin, dlatego należy stosować je z innymi nawozami organicznymi. Rośliny na nawozy zielone do wzrostu potrzebują składników pokarmowych, jeśli gleba jest uboga należy wspomóc ją niewielką ilością nawozów.

Na ziemiach zbitych (np. pobudowlanych) lub dawno nieuprawianych, które są przeznaczone na ogród użytkowy, rośliny na nawóz zielony możemy uprawiać nawet i rok. Szczególnie korzystne działanie ma łubin (żółty, biały, wąskolistny) z rozbudowanym systemem korzeniowym i zdolnością magazynowania azotu. Dobrze swoją rolę spełni też bób i nostrzyk, który przerasta i spulchnia glebę na około 1 m wgłąb . Struktura takiej gleby jest dość luźna, więc lepiej posadzić rośliny ozdobne jako sadzonki niż uzyskiwać je z nasion.

Jeśli chcemy uzyskać próchnicę z nawozu zielonego ścinamy rośliny i przekopujemy gdy zaczynają kwitnąć. Zależnie od gatunku po 1-2 miesiącach od siewu. Nawóz szybko rozkłada się i już w drugiej połowie lata możemy posadzić rośliny ogrodowe. Rośliny na nawóz, które wytworzyły nasiona są mniej wartościowe, ponieważ wiele cennych materiałów jest przeniesionych do nasion. Nawóz zielony na ziemiach ciężkich częściowo pozostawiamy na powierzchni i przekopujemy płytko, a na ziemiach lekkich głębiej (do 20 cm).

Na śródplon wybieramy rośliny wolno rosnące i cieniolubne, aby nie konkurowały zbyt mocno z plonem głównym. Po zbiorach plonów głównych przekopujemy rośliny na nawóz zielony. Jako śródplon sieje się seradelę i koniczynę. Nadaje się również pieprzyca, którą można siać między pomidorami czy kukurydzą.

Na międzyplon warto wysiać nagietki i aksamitki, które ograniczają rozwój nicieni uszkadzających korzenie.

Na poplon letni nadaje się bób, gorczyca, facelia, biała i czerwona koniczyna, rzepak jary, wyka, gryka, łubiny, słonecznik, peluszka. Rośliny, które wyrastają zbyt wysokie ścinamy nisko i przeznaczamy na kompost, a korzenie i resztki łodyg i liści przekopujemy.

Wszechstronną rośliną na zielony nawóz jest gorczyca biała, która szybko rośnie, świetnie spełnia rolę ściółki, wspomaga gruzełkowatość gleby i rośnie nawet na ubogich glebach. Należy do rodziny kapustowatych i nie powinno się jej siać, jeśli chcemy na zagonie uprawiać kapustę lub inne warzywo z tej rodziny. Ta uwaga dotyczy również Facelię w połączeniu np. z łubinem czy seradelą można wysiewać po wcześnie zbieranym groszku i sałacie.

Na poplon ozimy nadają się rośliny odporne na niskie temperatury. Sieje się je późną jesienią. Rośliny ozime chronią gruzełkowatość gleby, wiążą azot i gromadzą wilgoć zimową. Na oziminy nadaje się żyto ozime, wyka ozima czy mieszanka gorzowska: wyki, życicy, koniczyny inkarnatki. Poplon ozimy przekopujemy wiosną.

Szczególne znaczenie - jako nawóz zielony - mają rośliny motylkowe: łubiny, groch, koniczyny, wyka, fasola. Są wśród nich rośliny mrozoodporne i rosnące na suchych podłożach, ale wszystkie są najlepszym źródłem azotu. A wszystko to dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowatymi, które zasiedlają korzenie roślin motylkowych. Bakterie mają zdolność wiązania azotu, który uwalnia się podczas rozkładu rośliny i bakterii. Ta właściwość roślin wykorzystywana jest do wzbogacania gleby w azot.