Przedmowa
1. Ocena pokroju bydła
1.1. Informacje ogólne
1.2. Nazwy partii ciała
1.3. Określanie wieku bydła
1.4. Określanie masy ciała bydła
1.5. Pomiary bydła
1.6. Ocena typu i budowy bydła mlecznego
1.7. Ocena typu i budowy bydła mięsnego
1.8. Ocena kondycji krów mlecznych
1.9. Ocena kondycji krów mięsnych
2. Identyfikacja, rejestracja bydła i dokumentacja hodowlana
2.1. Informacje ogólne
2.1.1. Wprowadzenie
2.1.2. Metody znakowania bydła
2.1.3. Regulacje prawne dotyczące identyfikacji i rejestracji bydła w UE i Polsce
2.2. System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt w Polsce
2.2.1. Wprowadzenie
2.2.2. Struktura systemu
2.2.3. Centralna Baza Danych Systemu IRZ (komputerowa baza danych)
2.2.4. Znaki identyfikacyjne dla bydła
2.2.5. Zasady zaopatrywania posiadaczy bydła w kolczyki
oraz duplikaty kolczyków
2.2.6. Obowiązki posiadacza bydła wobec systemu
2.2.7. Rejestracja posiadacza zwierząt, siedziby stada i zdarzeń dotyczących bydła
2.2.8. Obsługa IRS przez Internet
2.2.9. Przywóz bydła z krajów UE lub wwóz z państw niebędących członkami UE
2.2.10. Dokumenty związane z IRZ
2.3. Dokumentacja hodowlana
2.3.1. Dokumentacja hodowlana prowadzona w stadach bydła mlecznego
2.3.2. Dokumentacja hodowlana prowadzona w stadach bydła mięsnego
3. Warunki produkcji i pozyskiwanie mleka
3.1. Tworzenie się i sekrecja mleka
3.2. Przygotowanie krowy do doju i przeprowadzenie doju
3.2.1. Przygotowanie krowy do doju
3.2.2. Dój ręczny
3.2.3. Dój mechaniczny w oborach uwięziowych
3.2.4. Dój mechaniczny w oborach wolnostanowiskowych
3.2.5. Nowoczesne techniki doju krów
3.3. Postępowanie z mlekiem po doju
3.4. Mycie i konserwacja sprzętu do doju
3.5. Ogólne wymagania w zakresie higieny dla gospodarstw produkujących mleko
3.6. Wymagania dotyczące produkcji mleka w gospodarstwach ekologicznych
4. Ocena użytkowości mlecznej
4.1. Pojęcie oceny użytkowości mlecznej
4.2. Cele prowadzenia oceny
4.3. Metody prowadzenia oceny
4.4. Ocena użytkowości mlecznej krów w Polsce
4.4.1. Wprowadzenie
4.4.2. Czynności przygotowawcze przed próbnym dojem
4.4.3. Przeprowadzenie próbnego doju
4.4.4. Prezentacja wyników
5. Ocena jakości mleka
5.1. Aktualne przepisy dotyczące jakości i oceny mleka surowego
5.2. Pobieranie próbek mleka i przygotowanie do badań laboratoryjnych
5.3. Kryteria dotyczące przyjęcia mleka do skupu
5.4. Zakres badań mleka w laboratorium
5.4.1. Wprowadzenie
5.4.2. Ocena organoleptyczna
5.4.3. Wady organoleptyczne mleka surowego
5.4.4. Ocena świeżości mleka
5.4.5. Badanie jakości cytologicznej mleka
5.4.6. Badanie jakości mikrobiologicznej mleka
5.4.7. Wykrywanie zafałszowań mleka surowego
5.4.8. Badanie podstawowego składu chemicznego mleka przy wykorzystaniu aparatu Milkoscan FT 120
5.4.9. Zapalenie wymienia krów (mastitis)
5.4.9.1. Drobnoustroje wywołujące mastitis
5.4.9.2. Podatność na infekcję
5.4.9.3. Czynniki środowiskowe wpływające na powstawanie mastitis
5.4.9.4. Zmiany składu chemicznego mleka oraz wydajności spowodowane mastitis
5.4.10. Ocena przydatności technologicznej mleka surowego
6. Rozród bydła
6.1. Podstawowe pojęcia z rozrodu
6.2. Organizacja rozrodu
6.2.1. Wprowadzenie
6.2.2. Organizacja rozrodu w stadzie mlecznym
6.2.3. Organizacja rozrodu w stadzie mięsnym
7. Odchów cieląt i jałówek hodowlanych
7.1. Informacje ogólne
7.2. Wzrost i rozwój płodu
7.3. Poród i postępowanie z noworodkiem
7.4. Rozwój przewodu pokarmowego i funkcji trawiennych
7.5. Żywienie siarą
7.6. Żywienie w okresie pojenia mlekiem i preparatami mlekozastępczymi
7.7. Żywienie jałówek hodowlanych
7.8. Systemy utrzymania cieląt i jałówek
7.9. Odchów jałówek ras mięsnych
8. Ocena użytkowości mięsnej
8.1. Informacje ogólne
8.2. Ocena wartości opasowej
8.2.1. Wprowadzenie
8.2.2.Tempo wzrostu i wykorzystanie paszy
8.2.3. Ocena umięśnienia
8.2.4. Ocena otłuszczenia
8.3. Poubojowa ocena wartości rzeźnej
8.3.1. Wprowadzenie
8.3.2. Wzrokowa ocena tuszy
8.3.3. Wydajność rzeźna i przyrost netto
8.3.4. Pomiary liniowe tuszy
8.3.5. Rozbiór tuszy na wyręby
8.3.6. Dysekcja
8.4. Fizykochemiczne właściwości mięsa
8.4.1. Wprowadzenie
8.4.2. Skład chemiczny
8.4.3. Właściwości fizyczne
8.4.4. Właściwości organoleptyczne
9. Pielęgnacja i poskramianie bydła
9.1. Informacje ogólne
9.2. Budowa racic
9.3. Pielęgnacja racic
9.3.1. Wprowadzenie
9.3.2. Korekcja racic
9.4. Pielęgnacja skóry
9.5. Dekornizacja
9.6. Strzyżenie i opalanie wymion oraz usuwanie dodatkowych strzyków
9.7. Ochrona zwierząt przed owadami
9.8. Poskramianie bydła
10. Dobrostan, zachowanie się i metody postępowania z bydłem
10.1. Percepcja i uczenie się bydła
10.1.1. Narządy zmysłów, pole widzenia
10.1.2. Uczenie się i zapamiętywanie. Inteligencja bydła
10.2. Wybrane zagadnienia dotyczące zachowania się bydła
10.2.1. Rytm dobowy i aktywność bydła
10.2.2. Formy zachowania się bydła
10.2.2.1. Zachowania społeczne
10.2.2.2. Inne formy zachowania się bydła
10.3. Relacje pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem
10.3.1. Postrzeganie człowieka przez bydło
10.3.2. Wpływ postępowania ze zwierzętami na cechy produkcyjne i zdrowotne bydła. Transmisja wiedzy dotyczącej percepcji bydła do praktyki zootechnicznej
10.4. Dobrostan bydła
10.4.1. Pojęcie dobrostanu
10.4.2. Wskaźniki dobrostanu
10.4.3. Normatywy i warunki utrzymania bydła
10.5. Transport bydła. Regulacje prawne i warunki transportu
11. Ocena wartości hodowlanej i selekcja
11.1. Informacje ogólne
11.2. Księgi bydła hodowlanego
11.3. Zasady naboru buhajów do zakładów unasieniania
11.3.1. Wprowadzenie
11.3.2. Wybór ojców buhajów i buhajów dopuszczonych do użycia w inseminacji
11.3.3. Wybór matek buhajów
11.3.4. Indywidualne kojarzenia
11.3.5. Ocena osobnicza
11.3.6. Unasienianie testowe
11.4. Wybrane metody oceny wartości hodowlanej buhajów
11.4.1. Wprowadzenie
11.4.2. Metoda równoczesnego porównania (CC - contemporary comparison)
11.4.3. Najlepsze liniowe nieobciążone błędem przewidywanie (BLUP)
11.4.3.1. Model ojcowski
11.4.3.2. Model zwierzęcia
11.4.3.3. Wielocechowy (wielolaktacyjny) model zwierzęcia
11.4.4. Międzynarodowa ocena wartości hodowlanej buhajów
11.4.5. Genomowa selekcja buhajów
11.5. Indeksy i podindeksy
11.6. Ocena wartości użytkowej i hodowlanej buhajów ras mięsnych
12. Organizacja i planowanie produkcji bydlęcej
12.1. Informacje ogólne
12.2. Struktura stada, obrót oraz obsada bydła
12.2.1. Struktura stada bydła
12.2.2. Obrót stada bydła
12.2.3. Obsada bydła
12.3. Organizacja bazy paszowej
12.3.1. Bilans pasz
12.3.2. Obliczenie przestrzeni niezbędnej do przechowywania i konserwowania pasz
12.3.3. Gospodarka pastwiskowa
12.4. Gospodarka odchodami w stadzie bydła
12.4.1. Wprowadzenie
12.4.2. Bilans nawozów naturalnych
12.4.3. Obliczanie produkcji azotu w nawozach naturalnych na 1 ha użytków rolnych
12.4.4. Przechowywanie odchodów bydlęcych
12.5. Zasady efektywnego doboru wybranych urządzeń wykorzystywanych w produkcji bydlęcej
12.5.1. Wprowadzenie
12.5.2. Rodzaj i wielkość systemu udojowego
12.5.3. Wielkość zbiornika do przechowywania mleka
12.5.4. Pojemność wozu paszowego
12.5.5. Stacje paszowe dla krów oraz stacje odpoju cieląt
13. Zarządzanie stadem bydła mlecznego
13.1. Informacje ogólne
13.2. Analiza przebiegu laktacji
13.3. Analiza żywienia
13.4. Analiza zdrowotności
13.5. Analiza płodności stada
13.6. Błędy żywieniowe najczęściej popełniane, ich skutki i przeciwdziałanie
13.7. Karta katalogowa buhaja
14. Ocena efektywności produkcji bydlęcej
14.1. Informacje ogólne
14.2. Wskaźniki efektywności produkcji
14.3. Rodzaje rachunku ekonomicznego
14.4. Ekonomika produkcji w stadzie mlecznym
14.4.1. Wprowadzenie
14.4.2. Strona przychodowa w obliczaniu nadwyżki bezpośredniej krowy mlecznej
14.4.3. Ustalenie kosztów w obliczaniu nadwyżki bezpośredniej krowy mlecznej
14.5. Ekonomika produkcji w stadzie mięsnym
14.5.1. Wprowadzenie
14.5.2. Strona przychodowa w obliczaniu nadwyżki bezpośredniej krowy mięsnej
14.5.3. Ustalenie kosztów w obliczaniu nadwyżki bezpośredniej krowy mięsnej
15. Zajęcia terenowe
15.1. Informacje ogólne
15.2. Zasady bhp obowiązujące podczas zajęć terenowych
15.3. System żywienia TMR (total mixed ration)
15.4. Ocena pokroju
15.5. Dój