mrozodporna bylina z rodziny jasnotowatych,
może dorastać od 30 do 80 cm.
Pochodzi z południowej Europy i regionu Morza Śródziemnego, rozprzestrzeniła się w całej Europie od czasów starożytności.
Melisa była znana przez różne ludy już ponad 2000 lat temu.
Rzymianie wprowadzili ją do Wielkiej Brytanii,
a w X wieku Arabowie do Hiszpanii.
W Europie poczatkowo tylko klasztory
były zaangażowane w uprawę tej rośliny.
Znana i uprawiana na całym świecie, również w Polsce.
Roślina ma silny, miły, słodko-cytrynowy zapach i jasno zielone, małe liście. Kwitnie latem, kwiaty są małe, biało-żółtego koloru, mają bardzo dużo nektaru i przyciągają pszczoły, stąd nazwa Melissa (z grec. "pszczoła miodna").
Roślina bardzo miododajna, wyjątkowo lubiana przez pszczoły. Polskie ludowe nazwy (rojownik, pszczelnik) pochodzą
z tradycji nakazującej natrzeć wnętrze nowego ula świeżym zielem melisy, co gwarantowało, że zagnieżdżą się tam
pszczoły zaraz po wyrojeniu.
W mitologii greckiej opisana była nimfa Melisa,
która tak naprzykrzała się swoją miłością Zeusowi,
że ten zniecierpliwiony zamienił ją w pszczołę.
Gdy umarła, z jej ciała wyrosła roślina o przepięknym zapachu, wabiąca do siebie wszelkie owady. Inny mit mówi, że to Melisa nauczyła ludzi zbierać miód, a żeby był bardzo aromatyczny,
przy ulach sadziła ziele o cytrynowej woni.
W greckiej medycynie melisy używano już 2 tysiące lat temu.
Nazywano ją "radością dla serca" i "eliksirem życia" wierząc,
że może całkowicie przywrócić nadwątlone siły.
W starożytności chętnie kąpano się w naparze z melisy,
by nadać ciału miłego zapachu, aromatyzowano liśćmi wino,
a także pocierano miejsca ukąszone przez pszczoły i osy. Używano jej jako dodatku do napojów,
potraw oraz do praktyk magicznych.
Zalecano ją przy chorobach serca,
żołądka, głowy, oczu i macicy.
Rośnie w kępach, rozmnaża się bardzo łatwo przez kłącza
i nasiona. W strefach umiarkowanych, łodygi rośliny giną
na początku zimy ale odrastają ponownie wiosną.
Nasiona do kiełkowania wymagają światła i co najmniej 20 C.
Melisa może być łatwo uprawiana w ogrodzie w lekkiej
i żyznej glebie, w cześciowo zacienionym miejscu.
Zdziczała forma jest bardziej ceniona w ziołolecznictwie,
niż ta z upraw komercyjnych, ze wzgledu na większą
zawartość substancji aktywnych.
Surowcem jest liść, z którego wytwarza się również
olejek melisowy.
Melisa jest skutecznym i powszechnie stosowanym środkiem
na komary. Komary mają doskonały węch i receptory,
którymi mogą zlokalizować zdobycz po wydzielaniu CO2
w wydychanym powietrzu i zapachu potu. Cytrynowy zapach melisy zakłóca funkcjonowanie tych organów, więc polujące komary nie mogą zlokalizować ofiary.
Melisa ma taki sam efekt jak środki na komary zawierające DEET, z tą przewagą, że nie jest ona toksyczna.
Kulinarne zastosowanie:
Napar może być spożywany jak herbata.
Świeża może doskonale zastąpić trawę cytrynową,
suszona traci aromat cytrynowy.
Dodawana do potraw owocowych lub cukierków,
jest kluczowym składnikiem w pesto z melisy,
używana dla dodania świeżego smaku do warzyw,
sałatek, zup, sosów, omletów i deserów.
W Hiszpanii używana do aromatyzowania mleka.
Ze względu na walory smakowe świeże liście doskonale
pasują do sałatek, nadając im cytrynowy smak.
Jest często stosowana jako środek aromatyzujący
w produkcji lodów i herbat ziołowych, może być spożywana
w gorących i mrożonych napojach, często w połączeniu
z innymi ziołami (np.miętą).
Alkohol uzyskany w wyniku destylacji lub napar
ze świeżych liści ma właściwości przeciwskurczowe.
Wchodzi ona w skład niektórych likierów, np. benedyktyńskich.
Zastosowanie w medycynie :
Balsam z melisy odniósł wielki sukces we Francji w XVII wieku.
W tym czasie, karmelici opracowali słynną wodę melisową, używaną przez damy dworu i Króla Słońce
na dolegliwości nerwowe.
Nawet kardynał Richelieu miał pod ręką
taką butelkę, do leczenia swoich migren.
Kojąca herbata była bardzo popularna w XIX wieku
ze względu na właściwości trawienne.
Najczęściej używana do uspokojenia i relaksu.
W rzeczywistości reguluje impulsy nerwowe,
ma korzystny wpływ na częstoskurcz,
ale również zmniejsza skurcze okrężnicy i żołądka.
Kwiaty, po wysuszeniu, są wykorzystywane w medycynie,
w połączeniu z innymi ziołami, do przygotowania
herbaty i naparów.
Olejek z melisy jest jest stosowany w przemyśle perfumeryjnym, jak również do wytwarzania likierów np. Arquebuse,
Absynt i Chartreuse.
Roślina ma również zastosowanie w kosmetyce,
stosowana w mieszankach ziołowych wykorzystywanych
do tonizujących kąpieli oraz w kosmetykach do przetłuszczających się włosów i cery.
Stosuje się ją również do płukania jasnych włosów
przy wypadaniu i łupieżu.
Maść z melisy łagodzi zranienia i ukąszenia przez owady.
Kompresy likwidują bolesne obrzęki.
Inhalacje pomagają przy atakach alergii i kaszlu.
Ma właściwości przeciwgrzybicze. Napar jest łagodnie uspokajający i działa napotnie, dlatego zaleca się go
w przypadkach bezsenności lub wysokiej temperatury
u dzieci i osób starszych.
Ekstrakt ma wyjątkowo wysoką aktywność przeciwutleniającą.
Polifenole zawarte w roślinie mają działanie przeciwwirusowe, przeciwko opryszczce, zmiany smaruje sie regularnie świeżo roztartymi liśćmi, używając też naparu w tym samym czasie, stosowana regularnie usuwa wysypkę w ciągu kilku dni
i zmniejsza częstotliwość występowania opryszczki.
Podawana jako środek uspokajający w stanach lękowych, niestrawności, chorobach przewodu pokarmowego
oraz do leczenia migreny.
Wyciąg ze świeżych liści melisy ma działanie przeciwwirusowe przeciwko Herpes simplex, jest również stosowany
w leczeniu opryszczki wargowej.
Melisa zawiera również eugenol, który zabija bakterie,
garbniki, które przyczyniają się do jej skutków przeciwwirusowych oraz terpeny, które nadają jej kojące efekty.
Ma działanie uspokajające, stosowana w bezsenności,
depresji oraz nerwicy, pomaga w bólach głowy, bólach menstruacyjnych i zespole przewlekłego zmęczenia,
zmniejsza wzdęcia i gazy, pomaga przy rozstrojach żołądka
i przewodu pokarmowego, zmniejsza napięcie jelita grubego, rozkurcza mięśnie gładkie jelit, działa przeciwbakteryjnie
i przeciwwirusowo, pomaga w wywołaniu menstruacji,
podczas gorączki schładza organizm, pobudza trawienie, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, zwalnia napięcie obwodowych naczyń krwionośnych, odpręża
i regeneruje system nerwowy.
jednoroczna pasożyty
Cena za sztukę na Kup Teraz
dotyczy ponad 100 nasion.
Zone4 Zone9 Zone8 Zone7 Zone6 Zone5 Zone9
