JEST TO REPRINT WYDANIA Z ROKU 1860.

PRZEDMOWA.



Stopień cywilizacyi narodu najtrafniej oznaczyć można tą miarą, jaką udało mu się zwalczyć wszelkie prze¬szkody rozwoju cywilizacyjnego, które Opatrzność na drodze człowiekowi rozesłała. Kwestya zdrowia mass, stanowi przeważną część warunków potrzebnych do tego rozwój u, wynika przeto konieczność socyalna postawienia człowieka w takich warunkach bytu, w któ¬rym posiadałby broń odporną na wszelki rodzaj wpły¬wów dążących do zniszczenia lub naruszenia jego całości organicznej.
Jak ekonomija polityczna zajmuje się przedsta¬wieniem kategoryi zjawisk, którym dajemy nazwę faktów ekonomicznych^ a które podlegają pewnemu po¬rządkowi naturalnemu, tak i medycyna przy pomocy swych gałęzi pomocniczych, doszła do tego głębokiego

przekonania, źe nie tylko jest jój naznaczeniem wy-leczać lub czynić* ulgę, cierpieniom ludzkim, lecz źe głównem i najbardziej wdzięcznem jej polem jest przeszkadzać rozwojowi chorób, i dla tego stała się również ekonomiczną i socyalną. Drugiemi słowy, po¬siada szlachetną dążność pomagać* Rządowi w celu naj¬wznioślejszym, wykształcenia fizycznego i moralnego ludu. To jest cecha, która charakteryzuje najnowsze dążności nauki lekarskiej.
W dążnościach tych spotykamy się z kierunkiem prac Towarzystwa Rolniczego, które wyznaczaniem premiów konkursowych, zachęca lekarzy do obrobie¬nia kwestyj tego rodzaju. Żadna linija demarkaeyjna nie przedziela te wspólne dążenia. One ściśle z sobą są złączonemi, i doprowadzić* mają kraj nasz do tego stopnia cywilizacyi, który już jako prawidłowy uważa¬nym być* powinien.
Lecz jak dalecy jesteśmy od tego celu! Dobrobyt ludu jest przeto kardynalnym fundamentem ochronie-r nia go oA chorób dziesiątkujących ludność pogrążoną w stanie nędzy i nieświadomości; bez niego wszelkie rady, eey to z strony moralistów, czy z strony le^-karza staną się zbytecznęmi; bo będą skierowanemi do istot, które takowyeh nie uznają, albo nawet je nie zrozumieją.
Zwykle dobroczynność tak prywatna jak i pu¬bliczna, bierze w ręce nieszczęśliwy los tych miesz¬kańców, lecz ona oprócz tego, źe uniża godność osobistą człowieka, zniewolonego do niej przybiegać, nie jest wystarczającą, i może być, źe usiłowania skierowane dla nadawania kierunku pracom użytecznym, przed-siębierstwom i wychowaniu więcej specyalnemu ludu, stałyby się płodniejszemi w owoce, jak otwieranie in-stytucyj specyalnie poświęconych tylko leczeniu chorób!

Z ogólników tych, widocznym jest jak obszerne pole powstało dla lekarzy kraju, w dostarczaniu ma-teryałów z dziedziny nauki tak obszernej, jak medy¬cyna. Rzucony losem w praktykę włościańską, w ob¬szernych dobrach Księstwa Łowickiego, zawierających na przestrzeni 10 mil kwadratowych, 50,000 ludności, pozostawiony sarn jeden dla dawania pomocy tej mas-sie ludu, przy służbie tylko niższej złożonej z felcze¬rów, zmuszony za pomocą tych odbywać wszelkie czynności lekarskie, kierować oznaczaniem im spo¬sobów postępowania, wyrabiać w nich rutynę potrze¬bną do leczenia i zapobiegania chorobom, nie mo¬głem niewidzieć braku zupełnego dzieł tego rodzaju nie tylko w języku krajowym, lecz nawet w literaturze lekarskiej zagranicznej. Znajdujemy wprawdzie nie¬słychaną liczbę tak zwanych poradników, zawierają¬cych przestarzałe formuły leczenia chorób; gdyby rze¬czywiście wszystko tak miało miejsce jak w nich by¬wa wyrazonenij lekarze śmiałoby mogli wyrzec się wszelkiej praktyki, bo by wystarczało jak w słowniku wyazukać chorobę a na nią potrzebne leki, i rzecz juźby była ukończoną. Z drugiej strony, znajdujemy różnego rodzaju rady ochraniające, czyli hygieniczne, których zastosowanie, ma znowu ochronić od wszel¬kich chorób. Nareszcie są i tego rodzaju dzieła, które przedstawiają krótki i treściwy obraz chorób i środków ich leczenia, lecz pytamy się, czy odpowiadają zupeł¬nie celowi; kiedy lekarz przy bibłijotekach na tysiące tomów się liczących, po wysłuchaniu kursów całkowi¬tych patologii, czyli nauki o chorobach, po odbyciu klinicznej praktyki w szpitalach, niestety nader często nie wie z jaką chorobą ma do czynienia, i nie może ustanowić tak zwanej diagnozy, (rozpoznania choroby). Widoczną jest więc trudność dla dzieł tego rodzaju

odpowiedzieć potrzebom ludowym; czy ona powinna nas doprowadzić do odstąpienia od prac tego rodzaju? Zaiste, nie, bo jakkolwiek część dobra w nich zawarta jest niewielką, jednakże się znajduje, i jeżeli nie mas-som, to pojedynczym indywiduom niekiedy będzie pomocną. Zdaniem naszem, jest droga pośrednia, którą użyć wypada, to jest, tak nazwana metoda sym¬ptomatyczna, czyli tak zwanych oznak zewnętrznych, które wpadają w oczy każdego człowieka, nawet z powołania nie lekarza, a które stanowią określenie ogólne stanu jego choroby, jak np. gorączka, wodna puchlina, zapalenie, w tem wyrażeniu zawarte jest mnóstwo przyczyn tych chorób i stanów chorobli¬wych, jednakże od rnassy ogólnikiem bywają ozna¬czane.
W przedstawieniu przeto grup chorób znanych ludowi w określeniu ich ogólnem, oznaczeniu cech im właściwych, oraz leczeniu odpowiedniem czysto-sym-ptomatycznem, a nie radykalnem, zasadzać powinna się dążność poradnika ludowego; przy tem zdarzy się często, że choroba zupełnie ustąpi; w razie przeci¬wnym, zajdzie konieczność przywołania lekarza, sę¬dziego kompetentnego w takim stanie rzeczy, zaw¬sze zaś nie nastąpi żaden szwank na zdrowiu chorego. Gdy przeciwnie leczenie radykalne, chociażby środ¬kami niegwałtownemi, w razie nieznajomości choroby, zamiast sprowadzić wyleczenie, sprowadza często naj-zgubniejsze następstwa.
Znaleziono wprawdzie łatwiejszy sposób wyjścia z tego położenia rzeczy, wprowadzając metody ogólne leczenia, albo tak nazwane środki powszechne czyli uniwersalne. Lecz chociaż cała przyroda sprowadzo¬na do swej naturalnej prostoty, objaśnia nam tę cu¬downą jedność w rozmaitości, to jednakże niezapo-

minajmy, źe ta pochodzi wprost od Twórcy Wszech¬mocnego, kiedy naznaczeniem człowieka jest postę¬pować po omacku i zbliżać się choć w części droga¬mi róźnorodnemi do prawdy. Ustanowienie przeto a priori systemów, wystawi go na tysiączne zawody przy zastosowaniu takowych.
Kończę, pozostawiając ocenienie pracy mej lu¬dziom sumiennym, którzy w miarę osiągnionych z niej wiadomości i zastosowania takowych osącteą, czy choć w części odpowiedziała swemu założeniu. Jeżeli to nastąpi, dostatecznie zostanę wynagrodzonym za trud przezemnie podjęty.
Pisałem w Warszawie,



PODZIAŁ TREŚCI


Przedmowa
HYGIENA czyli nauka chronienia zdrowia . Przedmiot hygieny, zdrowie Materyał hygieny Przepisy hygieny Pierwsza klassa wpływów . Działanie ruchów czynnych
Wpływ spokoju „ chodzenia „ biegania
Skakanie . . .
Taniec ....
Polowanie
Passowanie się
Fechtowanie . ■ .
Pływanie
Ruchy bierne . . .
Jazda powozowa
Nawigacya
Nawigacya morska
Jazda konna .
Hygiena głosu .... Wpływ konwersacyi
Konwersacya
Śpiew i deklamacya
Wpływ milczenia . , .
Wpływ czynników hygieny na organa głosu Hygiena śpiewu „ zmysłów

stronnic*.
6
. 11 . 12
. 13
' 14
15
, 16
17
18
19
20
21


1 ' ^^^^^™~^
n stronnica.
Wpływy tyczące się powonienia . 21
„ wywierane przez powonienie 22
„ tyczące się wzroku . —
Przyczyny zmian wzroku . , . —
Środki zachowania wzroku . . . . 23
Wpływy otrzymane przez słuch . 24
Wpływ słuchu na organizm . —
„ cichości . —
Wpływy otrzymane i objawiane przez smak 25
„ tyczące się czucia i dotykania skóry 26
Hygiena skóry jako organu czułości i dotykania —
Wpływy temperatury atmosferycznej —.
„ elektryczności atmosferycznej 27
Hygiena mózgu ...... —
Wpływ prac gabinetowych . 28
Prawidła ogólne hygieny mózgu . — ■
Kierunek instynktu płciowego . 29
Spółkowanie wczesne. Skutki i hygiena które się do tego odnoszą . . , . . Stosunki płciowe późne .

30 ;
Skutki wstrzymywania się lub oddawania się zbytecznego
roskoszom miłosnym, i przepisy tyczące się wykony-
wania funkcyi płciowych . . , . —
0 samogwałcie czyli onanizmie, ... 32
Objawy wynikające z onanizmu —■ I
Hygiena małżeństwa . . . . . ■. 34
Rozwiązłość i onanizm małżeński 35
Małżeństwo jako źródło chorób' ...
Wpływy snu, marzeń, fantazmatu, somnabulizmu i magne- :
tyzmu; hygiena tego się tycząca 36
Sny 37 i
Somnabulizm czyli lunatyctwo —■ ]
Magnetyzoioanie . . —
Hygiena trawienia ...... —
Starania których wymagają zęby i usta 4- •
Skutki palenia i żucia tytuniu 38
Starania około zębów ..... 39
0 pokarmach ....... —
Własność pokarmów 40
Przygotowanie pokarmów . , 41
Gotowanie ...... —
Pieczone mięsa ...... —
Naczynia . . . . .
Żywienie w ogólności . . —
Pokarmy włókniste . . . . 44
„ . białkowate . ;',"■'• . ■■ . . •
■^ 46 ■
m ■

Pokarmy galaretowate . . . .
„ włókno-galareto-białkowate .
„ mlśczne , • .* .
„ mączniste . . . .
„ kleiste ...... .
•„ kwaskowate i owocowe '. ...
„ olejkowato-kleiste, oleje . ..
Przyprawy . . . . .
'Właściwości napojów . . .
Napoje chłodzące . . . .
„ aromatyczne ....
„ fermentujące proste ...
„ fermentowane i dystylowane .,■,.■•■.
Hygiena oddychania .- . . .
Co do ciężkości . . . >
Wpływ wyziewów miazmatycznych- . .
O mieszkaniach . . . .
Hygiena oddzieleń i wyziewów . .
„ skóry . . . .. .
Wpływ światła słonecznego .. . ..
„ temperatury na skórę.- . . .
„ - wilgoci . . . -
„ kąpieli ... . . • -
„ obmywań . .. . • . ..
„ kosmetyków . . • • .
„' ubrania . . • . ..
Środki chronienia się od pierwiastków zaraźliwych
Wpływy tyczące się fiinkcyi reprodukcyi .
Hygiena części płciowych . .
- „ regularności •. i. . . .
Przestanie regularności . . .
Hygiena ciąży i połogu ...
Starania podczas połogu . . .
„ około kobiety po połogu . .
„ około dziecka nowonarodzonego .
Hygiena karmienia dzieci ...
Karmienie przez matkę . . .
Jak uregulować podawanie piersi dzieciom
Karmienie przez mamkę . .
„ sztuczne . . .
Odstawienie od piersi dziecka . .
O CHOROBACH W OGÓLNOŚCI . .
Przyczyny chorób . . •
Przyczyny usposabiające • ■
„ stanowiące . * ,
O przyczynach wewnętrznych . ■ .
Przyczyny usposabiające toewnęihsne
„ stanowiące wettmęprzne
Przyczyny dziedziczne . • . .
Przyczyny dziedziczne usposabiające
Sł }) stanowiące
Rozróżnienie chorób według icfr przyezyn
Choroby sporadyczne .
„ epidemiczne • ...
„ ■ endemiczne ,
„ idiopatyczne . . . .
„ symptomatyczne .
„ sympatyczne .
Przebieg chorób .
O-typie chorób .
Operyodach chorób . . . . .
Trwanie ■ chorób .
Ukończenie chorób .
Powrót dv zdrowia .
Przesilenie •
Rekonwalescencya .
O zmianach miejsc choroby . . Śmierć .......
Komplikacye w chorobach .
O rozpoznawaniu i rokowaniu chorób i ich leczeniu Rozdział chorób GORĄCZKACH W OGÓLNOŚCI
Gorączka gastryczna . . . . .
„ żółciowa .
Symptomata .
'Rokowanie *
Co do leczenia . Gorączka kataralna -
Symptomuta .
Leczenie ...•••
Gorączka reumatyczna .
Rokowanie ,
Leczenie . . . . .
Gorączka szhizowa- .
Symptomata . , . . «
Leczenie . . . ' .
Gorączka tyfoidalna czyli zgniła
Symptomata . . . . .
Trwanie choroby •
Leczenie ......
O tyfusie ......
Leczenie .
O gorączkach wysypkowych W Ogólności
Symptomata . . .
Leczenie'
Gorączka trawiąca . . .
Symptomata . . ..
Leczenie . . . ,
Gorączka przepuszcz
„ „ prosta .
Symptomata .
Rokowanie ...,.-
Leczenie . . . . .
Środki ochraniające . . .
Gorączka przepuszczająca zjadliwa . . . Rokowanie ......
Leczenie ......
Gorączka przepuszczająca ukryta, czyli zamaskowana „ powrotna .....
O ZAPALENIACH
Zapalenia w ogólności .....
Symptomata zapalenia ....
Rozchodzenie .....
Zniknienie .....
Metastaza . . . . .
Leczenie zapalenia
Środki rozmiękczające ....
O środkachprzeciw-wzbudzająeyćh . •
Co do narkotycznych »
O zapaleniu chronicznym ....
(Stwardnienie .....
Rozmiękczenie
Owrzodzenie .....
Skyr, gruzełki, przemiany . ...
O wrzodach w ogólności ....
Wrzód ciepły .....
„ zimny .....
„ pierwotny .....
;, symptomatyczny ....
Poznanie wrzodów ....
Leczenie wrzodów ....
Zapalenie mózgu
Symptomata
Leczenie ......
Zapalenie oczu
„ oka kataralne .
„ oczu reumatyczne .... Leczenie ......
Zapalenie oczu kataralno-reumatyczne „ oczu zaraźliwe
Syraptomata ....
Przyczyny ....
Leczenie *
Środki ochraniające Leczenie ogólne chorób oczu
Sjtosób używania Zapalenie gruczołu przedusznego
Symptomata .....
Leczenie ..... Zapalenie języka .....
Leczenie ..... Zapalenie gardła .....
Zapalenie gardła kataralne
,; „ chroniczne
Leczenie .....
Zapalenie gardła z powłoką gęstą
Leczenie .....
Zapalenie gardła gangrenowe
Leczenie .....
Zapalenie migdałów
Symptomata ....
Leczenie .....
Obrzęknienie języczka Zapalenie rurek oddechowych .
Zapalenie krtani . .
Leczenie . . . .
W zapaleniu chronicznem
Leczenie .....
Krup ......
Symptomata ....
Leczenie .....
Zapalenie oskrzeli ....
Symptomata .
Leczenie .....
Zapalenie oskrzeli włoskowate, czyli katar duszący
Gryppa ._
Leczenie ..... Zapalenie pluć i opłucnej (pleury)
Zapalenie phtc ....
Leczenie
Zapalenie żołądka ....
Symptomata ....
Leczenie .....
Zapalenie żołądka chroniczne

stronnica.
. Symptomata ....
Leczenie ..... Zapalenie kiszek .
Symptomata . . . .
Zapalenie kiszek chroniczne
„ „ u dzieci
Leczenie .....
Zapalenie wątroby . . . .
Symptomata ,
Leczenie ..... Zapalenie śledziony ....
Symptomata . . .
Przyczyny ....
Zapalenie nerek
Symptomata ....
Leczenie ..... Zapalenie pęcherza ....
Symptomata ....
.Leczenie .....
Zapalenie macicy ....
Symptomata zapalenia macicy Jcataralnego
Leczenie .....
Zapalenie tkanki właściwej macicy
Symptomata następujące
Leczenie , Zapalenie otrzewnej
Symptomata ....
Zapalenie otrzewnej chroniczne .
Symptomata .....
Leczenie ..... O KATARACH W OGÓLNOŚCI
Leczenie .....
Katar chroniczny ....
Leczenie ..... Katar pęcherza .....
Leczenie ..... O WODNYCH PUCHLINACH W OGÓLNOŚCI ,
Przyczyny .....
Symptomata ....
Co do przebiegu
Leczenie ..... Wodna puchlina brzuszna „ „ w piersiach „ „ zaskórna
Leczenie . . .
NIEPRAWIDŁOWOŚCI W OBIEGU KRWI 0 kongestyac^i - - - • Leczenie . . . . Kongestya do .głowy . . ■
Symptomata . . .. ;.
Przyczyny . . .
Leczenie . ..' .. .
Apopleksya krwawa . . fc
Symptomata . . .
Leczenie . .. ' . .
Apopleksya wodnista i nerwowa .
Wodna ... . -
Symptomata .-. . , .
Leczenie . .. . .
Nerwową . ... .
Leczenie . . . .
Napływ krwi do piersi . . .
Hemoroidy . . . .
Symptomata . ,. .
Szluzowe hemoroidy , .. .
Krwawe hemoroidy ..
Leczenie .... CHOROBY PERYODU MIESIĘCZNEGO Nadmiar regularności . -■
Przyczyny . . . .
Leczenie . . .
Begularność wstrzymana .
TF^rzymame regfi*Zcwvie*G4 z
Przyczyny . . . .
Leczenie . . , .
^Wstrzymanie płynącej regularności
Leczenie . . . ,
Q KRWOTOKACH
Symptomata czynnego krwotoku
„ biernego krwotoku
Leczenie . . •. .
Krwotok z nosa .... „ z płuc .... Leczenie . . . . Womit krwawy . . . * Zoczenie . . . . Mocz krwawy . . . . Leczenie . . .. O ^ĘPSUCIACH KRWI W OGÓLNOŚCI
Leczenie , . .
Białaczką , . - ,
Symptomata . ■ . : .
Leczenie ..... Choroba błękitna . . . , .
Leczenie . ...
Brak krwi czyli bladaczka. ..
Symptomata . . • . .
Leczenie , . - . .
Skorbut ...-..
Przyczyny . . •, . . .
Symptomata . •
Leczenie .....
CHOROBY SZCZEGÓLNE NIEKTÓRYCH NARZĘDZI
Kolka . .
Leczenie . . ....
Dyarya (Biegunka). ." . .
Biegunka z niestrawności....
Symptomata .....
Przyczyny .....
Leczenie .....
Biegunka żółciowa .....
Symptomata . ... .
Leczenie . . . . .
Biegunka kataralna. ....
Symptomata . . . . .
Przyczyny . . . . .
Leczenie ..... Biegunka reumatyczna ....
Leczenie ....
Biegunka zapalna ....
Symptomata ....
Łączenie . . . .
Biegunka nerwowa . . . .
Leczenie .... Dysenterya czyli Czerwonka
Symptomata ....
Leczenie . . . .
Zaparcie czyli zatwardzenie stolca .
Leczenie ....
Robaki .....
Leczenie ....
Askarydy . . , .
Glisty . . , .
CHOROBY OGÓLNE
Cholera . . . . .
Symptomata choleiy epidemicznej.

stronnica
Leczenie ......
Środki ochraniające. . . ... '. 205
Cholera sporadyczna . 206
Symptomata ...... — i
Leczenie ...... . 207
Wodowstrąt, wścieklizna ..... —
Symptomata ...... —
Leczenie . . . .' ... . 208
Reumatyzm ........ . 209
Przyczyny reumatyzmu stawów ■—
Symptomata . . . —
Reumatyzm ostry stawów .... . 210
„ stawów chroniczny ■—
Symptomata . , —
Leczenie , . . . . . 211
Artrytyzm, ....... . . —'
Symptomata artrytyzmu ostrego . . 212
Artrytyzm chroniczny —
Leczenie ...... . 213
Żółtaczka . 214
Przyczyny —
Symptomata ...... —
Leczenie . . 215
Suchoty —
Suchoty płucne . . . . . . —
Przyczyny ...... . 216
Leczenie . .'-■■. —
Suchoty gardlane . . . . . 217
Symptomata . . . . ... —
Leczenie . .... . 218
Suchoty krzyżowe . . . . . . —
Leczenie ...... —
Kołtun . . ... —
Symptomata . . . ' . . 219
Leczenie . . , :*.,.%
Choroba weneryczna ..... . 220
Przyczyny choroby wenerycznej . ■—
Symptomata ...... —
Szankier czyli wrzód weneryczny pierwotny . . 221
Leczenie ....-• . 222
Dymnice czyli bubony .....
Symptomata ..... . 223
Leczenie ...... —
Narosty płaskie, krosty, wilgotne plamy i szluzowe . . 224
Choroba weneryczna ogólna czyli konstytucyjna —
Leczenie ...... . 225
Rzerzączka czyli tryper ..... i


XI
Przyczyny Symptomata . Rokoioanie Leczenie
Nosacizna .... Symptomata . Leczenie CHOROBY NERWOWE.
Zemdlenie ....
Przyczyny . . .
Leczenie
Epilepsya czyli wielka choroba .
Przyczyny
Symptomata .
Leczenie . . - .
Katalepsya . Leczenie
.Taniec S-go Wita . Symptomata . Przyczyny Leczenie Ból głowy nerwowy czyli migrena
Leczenie Kurcz żołądka
Symptomata . . j,
Leczenie
O Dychawicach (Asthma).
Przyczyny , ,
Symptomata . Leczenie Obłęd pijacki
Symptomata . Leczenie Rojnica
Symptomata . Leczenie Hysterya
Przyczyny Symptomata . Leczenie ■ Hypokondrya.
Symptomata . Leczenie CHOROBY SKÓRNE .
Róża
przyczyny Symptomata .

Przebieg ....... —
Leczenie'. ...... . 241
Pokrzywka ....... —
Przyczyny ...... i
Symptomata ...... —
Leczenie ...... . 242
Odra . . . . . .. —-
Symptomata ...... —
Leczenie ...... . 243
Szkarlatyna . . . . —
Przyczyny .. . . ■ . . 244
Symptomata . —
Leczenie ...... . 245
Kur . . . . . 246
Ospa naturalna . ■ . . • —
Przyczyna . 247
Symptomata ...... —
Leczenie ...... . 248
Wietrzna ospa. ...... . 249
Krowianka ....... . 250
Symptomata ...... —
Pasek S-go Antoniego . 251
Przyczyny ...... —
Leczenie . . —
Liszaje ....... . 252
Przyczyny ...... —
Symptomata . ..... —
Leczenie ...... —
Świerzba —
Symptomata ...... . 253
Leczenie ...... ■—
Petocie . . . . . . . 254
Leczenie ...... > ■ —
Karbunkuł ...--•• . 254
Symptomata ..•-••
Leczenie ..■■•• —
Karbunkuł złośliwy. . 255
Symptomata . . • • ■ —
Leczenie . ■ . —
Czarna krosta ...-•• —
Przyczyny —
Symptomata ..-••• . 256
Leczenie ..••■• —
CHOROBY CHIRURGICZNE . 257
0 stłuczeniach ...-•■ —
Symptomata . • Wstrząśnienia, ..... . 258 1
r _______ _____________ _


XIII
Dezorganizacya
Leczenie .
Środki wewnętrzne Wywichnienia . /-
Symptomata .
Leczenie .
Złamania ..
Przyczyny .
Symptomata .
Leczenie . Zranienia ..
Leczenie .
Wrzody .. Odziębielizny. . OparzeMzny . •• '
Symptomata .
Leczenie . Zanogcica czyli zastrzał
Symptomata .
, Lecsenie ...
ŚMIERĆ POZORNA ......
Symptomata ......
Leczenie
O CHOROBACH WŁAŚCIWYCH DZIECIOM Śmierć pozorna nowonarodzonych
Zeoseme ......
Osłabienie nowonarodzonych . .
Starcie skóry. ......
Przyrośnięcie języka . Zajęcza warga, wilcza paszcza . Zrośnięcie palców lub zbytnia ich ilość. . Zarośnięcie powiek, uszu. nosa, ust- . Zarośnięcie kanału moczowego . „ otworu stolcowego . Przepuklina mózgowa . „ pępkowa „ pachwinowa . Wstrzymanie pierwszego stołeczka Staranie około sznurka pępkowego Zapalenie brodawek piersiowych u nowonarodzonych. Nabrzmienie czaszki . . . :'■-'. Zstępowanie bolesne jądra. .
Leczenie . Czkawka .......
Sapka. . • . . • • ■ ■ Zapalenie oczu nowonarodzonych.
Leczenie ......
XIV
CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO
Wiatry .....
Leczenie ....
Kwasy żołądka ....
Womit. .
Rozwolnienie ..... Choleryna . . Opadnięcie kiszki stolcowej .
Leczenie . Trudność* puszczania moczu
Leczenie ,
Mimowolne odchodzenie moczu .
Żółtaczka .
Choroba błękitna .
Grzybki, bedłki . . .
Symptomata ...
Leczenie .
Róża nowonarodzonych .
Leczenie Wyprzenie ....
Leczenie Prosówka ....
Leczenie Wyrzut pęcherzykowy
Węgry
Wodna puchlina wrodzona głowy.
Leczenie . . O zapaleniach mózgu Zapalenie mózgu gruzełkowe
„ proste . Sywptomaia . Leczenie Zapalenie otrzewnej
Leczenie
Konwulsye .... Przyczyny Leczenie
Szczękościsk i skołowacenie Leczenie
Ząbkowanie
Leczenie . . . Zmiękczenie ścian żołądka
Symptomata
Leczenie Katar piersiowy duszący .
Leczenie Dychawica kurczowa (patrz Krup)
XV
stronnica.
Koklusz . . • 299
Symptomata ....
Leczenie , . . . . . 300
Robaki ...... . 200
Odra . 242
Szkarlatyna ...... . 243
Kur .246
Ospa naturalna .
„ ochronna . . . . *; . 249
,, wietrzna ..... .250
Pokrzywka . . . . . . 241
Parch łagodny i złośliwy .... . 301
Leczenie .
Ognipiór . . . . 302
Leczenie .....
Choroba skrofuliczna .... '. . 303
Symptomata ....
Leczenie ..... ] ! 304
Zapalenie oczów skrofuliczne
Leczenie .....
Grzyb stawów ..... .' 305
Ból w kulszy .....
Próchnienie i rozdęcie kości V ' 306
Leczenie . . ■ -.
Suchoty brzuszne .....
Leczenie ..... . 307
Choroba angielska.
Przyczyny , -. . —
Symptomata _ , '. 308
Leczenie . 309
Choroba weneryczna . ■:...• .309
Symptomata .... . .310
Leczenie . ■ .
Uwagi ogólne dotyczące chorób dzieci —
0 rysach i wyrazie twarzy ! ! 3ii
Choroby ...... . 312
Wyraz oczów .....
0 gestach i położeniu ciała * . 313
Rozwinięcie dziecka i tusza jego '. .
Krzyk. ...... ! [314
0 pulsie i gorączce u dziecka . . . 315
0 gorączce . . . . —
Symptomata ....
ZATRUCIA ...... '. .' 316
0 zatruciu w ogólności ..... . 316
Trucizny drażniące. .... . 317
Symptomata . . . . . i

Otrucie potażem gryzącym
Leczenie Otrutie arszenikiem
Symptomatęt
Zoczenie Otrucie miedzią
Symptomata
Leczenie Otrucie merkuryuszem .
Symptomata
Leczenie Otrucie ołowiem .
Leczenie Otrucie antymonem
Leczenie . Otrucie fosforem .
Symptomata
Leczenie Otrucie opium
Symptomata
Leczenie Otrucie kwasem pruskim.
Symptomata
Leczenie Otrucie wroniśm okiem .
Symptomata
Leczenie Otrucie naparstnicą
S
y
Leczenie Otrucie szalejem .
Symptomata .
Leczenie Otrucie grzybami .
Symptomata .
Leczenie Otrucie'kamforą .
Pojawy
Leczenie Otrucie tytoniem .
Pojawy .
Leczenie Otrucie sporyszem .
Symptomata .
Leczenie Otrucie wyskokiem.
Objawy

XVI

Leczenie . . . . . .
Otrucie ziefczałemi kiszkami, lub zepsutym sśrem .
Objawy ■ . . . .
Leczenie . . ...
Otrucie muchami hiszpańskiemi
8ymptomata .
Leczenie ......
O ukąszeniu żmii . . . .. . . ,
Symptomata .....
Leczenie . . . . .
O POMIESZANIU ZMYSŁÓW . .
Manija .... Monomanija
Przytępienie umysłu . . Idyotyzm ... . . . .
Pomieszanie zmysłów z sparaliżowaniem . . ,
Leczenie moralne i fizyczna
O LEKARSTWACH
APTECZKA DOMOWA
RECEPTY . . .
Lekarstwa na wymioty ...
„ rozwalniające u dorosłych . .
v » u dzieci . .
„ chłodzące . . . .
„ stolec wstrzymujące .
Leki przeciw kwasom żołądkpwym •
Lekarstwa poty wywołujące . • f
Leki flegmę, roztwarzająca
Leki krwotok wstrzymujące . .
. „ nerwy wzbudzające
„ wzmacmające .....
„ uśmierzające konwulsye ....
„ na zimnicą .......
. „ przeciw bólu brzucha . . . . ,
, „ kaszel łagodzące ......
„ urynę pędzące
„ przeciw robakom ......
„ zgorzeliznie opierające siq .
„ zewnętrzne .....
Lewatywy, czopki .......
Kąpiele . . . Serwatki . STAWIANIE PIJAWEK I ICH CHÓW ....
O puszczaniu krwi ......
Stawianie baniek suchych i krwawych . ...
Przykładanie wezykatoryi i robienie sztucznych wrzodów (Apertur) .......



WIELKOŚĆ 21X15 CM,TWARDA OKŁADKA,LICZY 355 STRON TEKSTU+XVII SPISU TREŚCI.

STAN BDB/BDB-.

WYSYŁKA GRATIS NA TERENIE POLSKI / PRZESYŁKA POLECONA EKONOMICZNA + KOPERTA BĄBELKOWA ,W PRZYPADKU PRZESYŁKI POLECONEJ PRIORYTETOWEJ PROSZĘ O DOPŁATĘ W WYSOKOŚCI 3ZŁ.KOSZT PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ ZGODNY Z CENNIKIEM POCZTY POLSKIEJ / .

WYDAWNICTWO BUWAMAT LTD.GLIWICE /REPRINT/

MICHAŁ GLUCKSBERG WARSZAWA 1860.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE