Praca zbiorowa

Program SMART

STAN BDB

Od Autorów . ....................... 5

Figury płaskie i przestrzenne - analogie..... ....................... 7

Figury płaskie i przestrzenne - zadania otwarte.......... ....................... 27

Układanie zadań do ilustracji ........ ....................... 36

Zadania z dużą liczbą sposobów rozwiązania . ....................... 41

Problemy związane z definiowaniem .................. ....................... 51

Zadania z nieoczekiwanym rozwiązaniem....................... ....................... 55

Zadania bez ostatecznej odpowiedzi .. ....................... 60

Sofizmaty .... ...................... 60

Arytmetyka i algebra. Figury płaskie i przestrzenne -

zadania i ich przedłużenia. ...................... 65

Sytuacje inspirujące do formułowania nowych problemów... ...................... 77

Praca „małymi krokami" ...... ...................... 89

OD AUTORÓW

Kształcenie nauczycieli matematyki szkół podstawowych jest w obecnej chwili, w przeddzień wkroczenia do szkół nowego modelu edukacyjnego, zadaniem szczególnie ważnym. Spoczywa ono w największym stopniu na kolegiach nauczycielskich, których zało­żenia i realizowane programy kształcenia zostały opracowane z myślą o tej właśnie kadrze.

Przygotowywanie nauczycieli matematyki do pracy w szkole odbywa się poprzez wiele różnych dyscyplin. Niektóre z nich, jak arytmetyka, algebra, geometria czy nauka o funkcjach są dla późniejszej praktyki szczególnie ważne, gdyż są to przedmioty funkcjo­nujące także w programie szkolnym.

Tym właśnie przedmiotom pragniemy poświęcić nieco więcej uwagi. Nasza publika­cja będzie głównie dotyczyć zagadnień, które są bardzo ważne w ogólnym wykształceniu każdego człowieka, a które szczególnie łatwo dają się zaprezentować poprzez matematykę.

Proponujemy zatem pewien wybór zadań, które - naszym zdaniem - są przydatne w kształceniu nauczycieli szkół podstawowych, gdyż poprzez nie można rozwijać wiele po­żądanych postaw studentów i uczniów.

Dobre przygotowanie nauczyciela do pracy w szkole winno obejmować trzy następu­jące obszary:

-      wiedzieć CO (mieć przygotowanie przedmiotowe),

-      wiedzieć JAK (mieć przygotowanie metodyczne),

-      wiedzieć DLACZEGO (mieć generalny pogląd na pożądane postawy i przyzwyczajenia
kształtowane w toku rozwoju młodego człowieka).

Publikacja nasza dotyczy w głównej mierze owego DLACZEGO, ale przykłady, które proponujemy, są czerpane, oczywiście, z obszaru CO.

Pragniemy tu przypomnieć przemyślenia G. Polyi, który w znacznej mierze jest du­chowym patronem naszych rozważań. Przemyślenia te zebrane w 10 przykazaniach, pozwo­limy sobie zacytować:

DZIESIĘĆ   PRZYKAZAŃ   DLA   NAUCZYCIELI

1. Być zainteresowanym swoim przedmiotem.

2.       Znać swój przedmiot.

3.       Wiedzieć, jak się uczyć: najlepszy sposób na nauczenie się czegokolwiek, to odkrycie
tego samemu.

4.       Starać się czytać w twarzach uczniów, dostrzegać ich oczekiwania i trudności, umieć
postawić się na ich miejscu.

5.       Przekazywać uczniom nie tylko wiadomości, lecz również umiejętności, postawy myślo­
we, nawyk pracy metodycznej.

6.       Niech uczą się odgadywać.

7.       Niech uczą się udowadniać.

8.       Dostrzegać te cechy zadania, które mogą być użyteczne przy rozwiązywaniu innych za­
dań - starać się dostrzec w danej konkretnej sytuacji metodę ogólną.

9.       Nie ujawniać od razu całego sekretu - niech uczniowie odgadną go, zanim zostanie
ujawniony - niech znajdą sami tyle, ile to jest możliwe.

10. Sugerować, nie narzucając swego zdania.

Mamy nadzieję, że nasza publikacja będzie przyczynkiem do wypełniania tego deka­logu.