|
Opis |
Niebo jaskółek" zawiera wybór utworów
ze wszystkich książek Mariana Grześczaka, począwszy od
debiutanckich "Lumpenezji" (1960), a kończy się wierszami
nowymi, z których część ukazuje się w tym tomie po raz
pierwszy.
Jakością, która spina wszystkie utwory
tej książki, jest wyobraźnia - młodzieńcza, nieprzewidywalna,
kojarząca dowcipnie nieodkryte nigdy przedtem skojarzenia. To
ona, w całej swojej gotowości do szaleństwa, jest kluczem do
poważnej problematyki, która zaprząta autora tych wierszy. Ona
też pozwala mu wyjść z każdej refleksji z niespodziewaną
zdobyczą - wykapryszonym od języka znaczeniem, światłem, z
nową perspektywą..
|
|
…o autorze
książki |
oeta, prozaik, dramaturg, eseista,
tłumacz, krytyk literacki, redaktor. Urodził się 22 marca 1934
roku w Nochowie koło Śremu.
W latach 1[zasłonięte]952-19 studiował
polonistykę i bohemistykę na Uniwersytecie im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu.
Był współzałożycielem i kierownikiem
artystycznym Klubu Studenckiego Odnowa oraz współtwórcą grupy
poetyckiej Wierzbak. Współredagował kilka czasopism, między
innymi „Poezję”, „Scenę”, „Tygodnik Kulturalny” i „Twórczość”
- z tym miesięcznikiem jest związany także obecnie. W latach 1[zasłonięte]990-19 był
konsulem w Czechosłowacji i radcą ambasady w Republice
Słowackiej oraz dyrektorem Instytutu Polskiego w Bratysławie.
W latach 1[zasłonięte]996-19 pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego
Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Mieszka w Ząbkach pod Warszawą, jest
żonaty, ma czworo dzieci.
Marian Grześczak opublikował wiele
tomów wierszy, w tym: Lumpenezje (1960 - nagroda za najlepszy
debiut roku), Wyjście z pozorów (1961), Gęste światło (1965),
Naczynie poważne (1967), Jasność (1970), Człowiek dźwiga
ciężary (1972), Sierpień, tętnienie (1975), Kwartał wierszy
(1980), Niebo jaskółek (1999), Atena strząsająca oliwki
(2003), Baran na złotej morwie (2004). Jest także autorem
antologii poetyckich: Stadion ze słów. Sport w poetyckiej
polszczyźnie (1985), Antologia izraelska (1995), Snutki
(2006), Widziane w blasku. Czwartek w czerni (wybór poematów,
2006).
W początkowej twórczości Grześczaka
wyraźnie zaznaczają się wpływy awangardy, między innymi
fascynacja miastem, w późniejszych zbiorach wyraźniejsza staje
się refleksja nad historią i cywilizacją, wzmaga się niepokój
moralny i pesymizm, którego źródła należy upatrywać w coraz
silniejszym poczuciu przemijania i śmierci.
Marian Grześczak jest również autorem
głośnej powieści Odyseja, odyseja (1976), osadzonej w
poznańskich realiach pierwszej połowy lat pięćdziesiątych. Z
pozostałych jego utworów prozatorskich i eseistycznych
należałoby wymienić: Trzeci wiersz (1973), Prawdziwe zmyślanie
(1974, książka dla dzieci), Tomasz (1982), Opowiadanie
Kasperka (1986 - I nagroda w światowym konkursie na
opowiadanie w Arnsberg, Niemcy).
Do utworów scenicznych i radiowych
Grześczaka należą między innymi: Kurt (1962), Liturgia (1971),
Dionizos Faust (1975), 101. pieśń Boskiej komedii (1983),
Ptaszki (1986), Ukoronowanie (1987).
Marian Grześczak przetłumaczył na język
polski utwory wielu poetów czeskich, słowackich, chorwackich,
rosyjskich i izraelskich. Do najcelniejszych zaliczają się
jego przekłady poezji Frantiska Halasa, Vladimira Holana,
Miroslava Holuba, Jirego Pilara i Jaroslava Seiferta. Także
utwory poetyckie i prozatorskie Mariana Grześczaka zostały
przetłumaczone na kilka języków (czeski, francuski, słowacki,
niemiecki, angielski, słoweński, rosyjski i inne).
Wyróżniono go wieloma nagrodami, między
innymi: nagrodą Czerwonej Róży (1960), nagrodami w konkursach
z okazji igrzysk olimpijskich w Mexico City (1968) i Monachium
(1972), nagrodą im. Stanisława Piętaka (1975), nagrodą
Ministra Kultury za całokształt twórczości (1999), i ostatnio
nagrodą im. Władysława Reymonta oraz Złotym Wawrzynem
Olimpijskim (2004).
W roku 2000 Marianowi Grześczakowi
nadano godność Honorowego Poety
Skopje. |
