Wernyhora (jego prawdopodobne imię to Mosij lub Mojżesz) to wędrowny starzec, lirnik kozacki z XVIII wieku, który przepowiadał losy Polski. Wśród badaczy brak pewności co do tego, czy była to postać autentyczna. Być może Wernyhora był postacią, którą stworzyła ludowa legenda.

Jego przepowiednie, w tym tzw. Proroctwo Wernyhory - o rozbiorach Polski i jej późniejszym odrodzeniu, ożywiało wyobraźnię romantycznych poetów, takich jak Juliusz Słowacki, Seweryn Goszczyński, za pośrednictwem których trafił do literatury. Stanisław Wyspiański uwiecznił go w Weselu, tworząc postać przejmującego natchnionego wieszcza.

Wernyhora stał się też motywem w malarstwie, z najbardziej znanym obrazem Jana Matejki pod tym samym tytułem. Na przełomie XVIII i XIX wieku wędrowni żebracy często powoływali się na Wernyhorę, niejednokrotnie podając się za niego.