Orkisz jest starą odmianą pszenicy, znaną już w starożytnośći. W Europie również był bardzo popularnym zbożem przez wiele stuleci, aż do XIX wieku, kiedy został wyparty przez pszenicę zwyczajną Brak zainteresowania orkiszem spowodowany był masową produkcją pszenicy zwyczajnej (triticum vulgare), która ma przede wszystkim większe plony. Ilość zwyciężyła z jakością.
Mąka orkiszowa znajduje wszechstronne zainteresowanie, wykorzystuje się ją jako surowiec na chleb, makaron, wyroby cukiernicze, płatki, jako kawa orkiszowa a nawet piwo orkiszowe.
Ziarno orkiszowe bogate jest w wiele cennych substancji odżywczych, witamin i soli mineralnych. Zawiera więcej białka (13–17 proc.) niż ziarno pszenicy zwyczajnej. Gluten zawarty w tym zbożu jest też lepiej pszyswajalny niż ten zawarty w pszenicy. Orkisz zawiera cynk (Zn), miedź (Cu) i selenu (Se), związki wapnia, żelaza, fosforu, manganu, witaminy A, D, E, B1, B2, B6, PP. Zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, głównie kwas linolenowy. W ziarnie zawarty jest też rodanid – substancja, która jest naturalnym antybiotykiem występującym w ślinie, krwi i mleku kobiecym. Dominującym kwasem tłuszczowym jest wartościowy dla zdrowia kwas linolenowy.
Zgodnie z wieloma publikacjami i literaturą ziarna substancje zawarte w ziarnach orkiszowych:
– obniżają poziom cholesterolu we krwi,
– regulują poziom cukru we krwi (dla diabetyków mniejsze dawki insuliny),
– wpływają na przemianę materii (ziarna przyśpieszają, podczas gdy mąka orkiszowa
raczej ją spowalnia),
– ziarna orkiszu zapobiegają powstawaniu kamieni żółciowych,
– powodują długotrwałą sytość,
kawa z orkiszu poprawia trawienie i działa lekko przeczyszczająco, oraz przeciwalergicznie,
– piwo z orkiszu jest napojem wzmacniającym porównywalny w smaku z piwem jasnym,
– bogate są przede wszystkim w żelazo, magnez, fosfor i wapno oraz w witaminy rozpuszczalne
w tłuszczu (A, E, i D) jak i rozpuszczalne w wodzie (B1, B2 i B6),
– nie wywołują alergii,
– cechują się wysoką zawartością kompleksowych węglowodanów i kwasów tłuszczowych
nienasyconych.
