Chciwa zdobyczy ręka krzyżacka zaeiężyła podczas wojny bezlitośnie i okrutnie nad nieszczęśliwą Litwą. Bezbronna — padła, po zwycięzkim marszu na wschód wojsk niemieckich, ofiarą, bezprawia i nadużyć. A największe prześladowanie musiał znosić żywioł polski, przeznaczony jawnie i bezwstydnie na zupełną zagładę.
Ody chodziło o pozbawienie ludności środków do życia wskutek i'ekwizycyi żywności i wywozu do Niemiec, Polacy. Litwini. Białorusini i Żydzi jednakowo cierpieli. W urągająceim zasadom etyki i przepisom prawa prześladowaniu, — w naruszającemu prawa wolności i własności osobistej konsekwentnem dążeniu do materyalnego zniszczenia i do wytępienia. — Litwini. Białorusini. Żydzi byli oszczędzani, - - Polacy byli uprzywilejowani.
Znane hasło: „Ausrotteu" do nich się przede-wszystkiem zwracało i przeciwko nim było wymierzone.
Dokumenty w teni wydawnictwie ogłoszone dają wierny, a wołający o pomstę obraz krzywd, jakich Polacy doznali na Litwie za rządów ks. Isenburgva. <ą to wiarygodne dowody ucisku, wyzysku i tępienia żywiołu polskiego na. Litwie, jako najwięcej kulturalnego, zebrane przez dzielnych i mężnych obrońców polskości i dołączone do podania przesianego Kołu

polskiemu parlamentarnemu w Wiedniu z żądaniem pomocy i obrony.
Dokumenty przysłano z Litwy na ręce p. Bolesława Wysłouehii. redaktora ..Kuryera Lwowskiego", a odwiezione przez osobną depntacye do "Wiednia i wręczono prezydy.um Kola. dały niateryal do wniesionej przez Kolo polskie interpelacyi. która nie rozległa się głośniejszem echem, a była. jak to można było przewidzieć, czynem bez skutku.
Do tych dokumentów dołączyliśmy parę później oddzielnie nadesłanych, rzucających snop światła na działalność krzyżackiego zwycięzcy na ziemi grodzieńskiej, taksaimo jak na ziemi wileńskiej, mającą na- celu zgubę Polaków.
Dokumenty, ogłoszone bez zmian i komentarzy, przedstawiają wiernie postępowanie władz wojskowych i politycznych na Litwie wobec Polaków i zdradzają przewrotne cele barbarzyńskiej niemieckiej polityki.. Stanowić one będą niateryal cenny dla historyi. sprawców bezprawia pociągną do odpowiedzialności przed trybunał narodów, który oceni winy i wymierzy sprawiedliwą karę. wreszcie uzasadnią żądanie zadosyć-uczynienia i wynagrodzenia krzywdy, o ile dla rąk i środków ludzkich będzie to możliwe. Były bolesne straty, za które na tym świecie niema odszkodowania. Straconego życia niewinnym ofiarom nikt nie przywróci.
Ciężkie chwile przebywali Polacy na Litwie. Ale prześladowanie nie osłabiło ducha. Skupiało i hartowało do obrony, a idee narodowe żyły i krzepły.
Y ymowiiyni tego dowodem jest załączone do podania do Koła polskiego oświadczenie, podpisane

24 maja 1917 roku przez czterdziestu czterech najpoważniejszych przedstawicieli różnych kierunków polskiej myśli politycznej na Litwie. Wręczono je księciu Isenburgowi dla przesiania kanclerzowi Rzeszy niemieckiej. Czytamy tani:
..Najzupełniej szanując dążenia wszystkich ludów do stworzenia takich warunków bytowania, któreby najlepiej zabezpieczały ich swobodny rozwój narodowy, my. Polacy z Litwy, takich samych warunków wymagamy i dla siebie, a uważając się za współrzędnych obywateli i gospodarzy Litwy oświadczamy, że glos nasz musi być wzięty pod uwagę przy decydowaniu o losach tego kraju.
Stanowiąc nieodłączną część wielkiego narodu polskiego, dążymy i zawsze dążyć będziemy do państwowej łączności z Polską, z którą kraj nasz dzielił wspólne losy chwały i rozkwitu, oraz walk i niedoli.
To nasze słuszne dążenie nie jest bynajmniej sprzeczne z interesami innych narodowości tego kraju, przeciwnie, godzi się ono z niemi w najkorzystniejszy sposób przez utworzenie j e d n e g o w s p ó 1 n e g o P a ń s t w a na zasadach samodzielności części składowych".
Ta polityczna deldaracya. pełna godności i stanowcza ?— zaszczyt doprawdy przynosi obrońcom polskości na Litwie, a jest wymownym dowodem, jak silny i niespożyty jest żywioł polski na Litwie. Zna-Hiiennem jest. że deklaracyę uchwalono, niezależnie i bez porozumienia, na kilka dni przed uchwałą Koła Sejmowego w Krakowie z dnia 28 maja 1917 r.
Prześladowanie żywiołu polskiego za rządów księcia Iscnburga było ciężkie, a poniesione straty snate-

ryalne są wielkie i trudne do powetowania. Ale były i korzyści. Gdy prześladowano wszystkie narodowości. Polacy. Litwini. Białorusini i Żydzi stawali zgodnie obok siebie w szeregu dn wspólnej obrony. (h}y prześladowanie spadło głównie na żywioł polski, jednoczyli się wszyscy Polacy, zanikały różnice partyjne. Żywioł polski wyszedł z walki z wy ciężki. — nie wytępiony, a doznawane krzywdy tępiły skutecznie wszelkie skłonności i dążności ugodowe.
S. J.



Do
Prezydyum Koła Polskiego
Wiedniu.


Korzystając z okazyi przesyłamy szereg' posiadanych przez nas w chwili obecnej dokumentów, obrazujących stan naszego kraju i dążności społeczeństwa.
Dokurnenta te. zarówno meiiioiyały. złożone władzom, jak i referaty, przeważnie przeznaczone do projektowanych obecnie memoryalów zawierają materyał ścisły, sprawdzony, za który odpowiedzialność przyjmujemy całkowicie.
Nie wiedząc dokładnie, jakie kroki będzie mogło Kolo Polskie przedsięwziąć dla przyjścia nam z pomocą, mamy jednak nadzieję, że zechce ono skorzystać z przesianych materyałów dla wszczęcia akcyi w tym kierunku, o co gorąco prosimy.

Wilno, dn. 26 maja 1917 r.
Z wysokim poważaniem
KOMITET POLSKI W WILNIE.

Preses: M. Węsławski.

Wice-prezes:
Wł. Zawadzki.



SPIS DOKUMENTÓW.


A) Memoryały, deklaracye i inne dokumenty złożone władzom.
1. Odpis deklaracji politycznej społeczeństwa pol
skiego n;i Litwie złożonej dnia 2(> maja 1017 r. ks.
Tsenburgowi dla przedstawienia jej Kanclerzowi Rzeszy.
2. Odpis memoryalu "Wileńskiego Towarzystwa
Rolniczego wraz z kopią odpowiedzi władz.
-?}. Odpis memaryału w sprawach żywnościowych 'L dnia 10 maja 1917 r.. złożonego przez przedstawicieli Komitetów narodowościowych tudzież związków zawodowych księciu Leopoldowi Bawarskiemu.
4. (hipis telegramu wysłanego przez tychże przed
stawicieli do Kanclerza Rzeszy dnia 12 maja 1917 i1.
5. Odpis mcmoryału w sprawach żywnościowych,
złożonego przez tychże Naczelnikowi Zarządu Litwy.
ks. Isenhurgowi dnia 21 maja 1917 r.
o'. Odpis niemoryalu w sprawie robót przymusowych, złożonego Naczelnikowi miasta Wilna Pohlowi przez tychże przedstawicieli dnia. 12 stycznia 1917 r.
7. Odpis memoryału w sprawie robót przymusowych, złożonego Xadkwatermistrzowi 10-tcj armii gon.

Kichhornowi [;rzez tychże przedstawicieli z kopią listu robotnika.
B) Dokumenty władzom nie złożone :
9.
1(1. 11.
S. Referat o ogólneni położeniu miasta.
Referat o kwestyach rolnych. Referat
o dobroczynności. Referat o szkolnictwie.
12. Referat o stowarzyszeniach i prasie.
13. Referat o języku urzędowym.
14. Referat o podatkach.
15. Referat o dczyderyach rolnictwa.
10. Sprawozdanie Biura pośrednictwa i giełdy pracy.
17. Referat w sprawie robót przymusowych i sy-tiiacyi 7. tymi robotami związanych w Wilnie i w kraju.



SPIS TREŚCI.



1EJSZYCH OMYŁEK.
ma być:
dążenie nie jest
Kalenkiewicz
Sienkiewicz
fvagę ir w Niemczech
82»/oo
przez
12 stycznia 1917
ziemia. Podbrodzia

Str.
Podanie do pirzydyum Koła polskiego w Wiedniu . . 1
Spis dokumentów 'i
Deklaracya polityczna społeczeństwa polskiego na Litwie
złożona 26 maja 1917 r. ks. Isenburgowi dla prze
dłożenia jej kanclerzowi Rzeszy I
Memoryał Wileńskiego Towarzystwa rolniczego . . . 11 Memoryał w sprawach żywnościowych, złożony przez przedstawicieli komitetów narodowościowych, tudzież związków zawodowych księciu Leopold owi
Bawarskiemu 16
Telegram do kanclerza państwa w Berlinie .... 24
Memoryał w wprawach żywnościowych, złożony Naczel
nikowi Zarządu Litwy. ks. Isenburgowi -. . 25
Memoryał w sprawie robót przymusowych, złożony Na
czelnikowi m. Wilna, Polilowi. przez przedstawicieli
komitetów narodowościowych, tudzież związków za
wodowych . 30
y
:->!? 42
55 7'.1
Memoryał w sprawie robót przymusowych, złożony Nad-
kwatermistrzowi 10 - tej armii. gen. Eichhornowi,
z kupią, listu robotnika
Referat o ogólnem położeniu miastu
Referat o kwestyacb rolnych
Referat o dobroczynności
Referat o szkolnictwie
01 96 98
117 1.23
129 147
Referat o stowarzyszeniach i prasie
Referat o języku urzędowym
Referat o podatkach
przez Towarzystwo
Dezyderata rolnicze, opracowane rolnicze wileńskie
Sprawozdanie Biura pośrednictwa i giełdy pracy w Wilnie
Referat w sprawie robót przymusowych i sytuacyi z temi robotami związanych w Wilnie i w kraju . . .
Dokumenty oddzielnie nadesłane: Wywożenie gwałtem
ludzi do robót przymusowych
Rozkaz ?łcVwn o komenderując ego 'na Wschodzie Leopolda ks. Bawarskiego w sprawie stosunków prawnych prywatnej własności ziemskiej, zagospodarowanej przez niemiecki Zarząd wojskowy ....'.

WIELKOŚĆ 19,5X14CM,LICZY IV,157 STRON.

STAN;OKŁADKA DB-,ŚRODEK DB .

KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 8 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM / KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA / .

WYDAWNICTWO KRAKOWSKIEGO ODDZIAŁU ZJEDNOCZENIA NARODOWEGO

KRAKÓW 1919.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE